װיקיפּעדיע:יידישע יאר געשעענישן/אלול

אלול
א' אלול	א' אלול ראש חודש באיאנער רבי פון לייפציג אין אשכנזישע קהילות הייבט מען אן בלאזן שופר יעדן טאג נאך תפילת שחרית, ביזן טאג פאר ערב ראש השנה ב'תמ"ח - משה רבנו איז ארויף אויף הר סיני צו באקומען די צווייטע לוחות ה'תש"ג - אנהייב פון ליקווידירן די ווילנער געטא דורך די נאציס ה'תשי"א - נפטר געווארן רבי ישראל פרידמאן, באיאנער רבי פון לייפציג (אין בילד)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ב' אלול	ב' אלול באיאנער רבי פון לעמבערג די ספרדישע קהילות הייבן אן זאגן סליחות (אז דער טאג געפאלט שבת - הייבט מען אן זאגן סליחות זונטאג, ג' אלול) ה'תש"ב -נפטר געווארן הקדוש רבי אברהם יעקב פרידמאן, באיאנער רבי אין לעמבערג ה'תש"ו – נפטר געווארן רבי אליעזר האגער, וויזשניצער רבי, בעל "דמשק אליעזר"	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ג' אלול	ג' אלול ה'תרס"ח – האט געעפֿנט די טשערנאוויצער קאנפערענץ פאר יידיש אין טשערנאוויץ, בוקאווינא ה'תרצ"ה – נפטר געווארן הרב אברהם יצחק הכהן קוק ה'תש"ג – נפטר געווארן הרב יצחק ישעיה האלבערשטאם פון טשכויוו	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ד' אלול	ד' אלול רבי מאיר שמחה הכהן פון דווינסק ה'תקצ"א - נפטר געווארן רבי ישעיה וועלטפרייד, אדמו"ר פון פשעדבארזש ה'תרפ"ו – נפטר געווארן רבי מאיר שמחה הכהן פון דווינסק, מחבר פון די ספרים "משך חכמה" און "אור שמח" (אין בילד) ה'תשמ"ו – נפטר געווארן הרב יצחק ידידיה פרענקל, הויפט רב פון תל אביב-יפו	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ה' אלול	ה' אלול הרב אברהם חיים ראטה ג'של"ד – דער נביא יחזקאל זאָגט נביאות אויף ירושלים (ספר יחזקאל, פרק ח, פסוק יא) ה'תק"ס – נפטר געווארן הרב צבי הירש לעווין, רב אין לאנדאן און בערלין ה'תשע"ב – נפטר געווארן רבי אברהם חיים ראטה דער שומרי אמונים רבי, בעל ה'חוקי חיים' (אין בילד)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ו' אלול	ו' אלול ה'תי"ד – נפטר געווארן רבי יום-טוב ליפמאן העלער הלוי, מחבר פון פירוש "תוספות יום טוב" אויף משניות (געב' ה'של"ט) ה'תקל"ט – נפטר געווארן רבי שמשון חיים נחמני, מחבר פון "זרע שמשון" ה'תרמ"ג - נפטר געווארן הרב יקותיאל יהודה טייטלבוים, סיגעטער רב, דער "ייטב לב" ה'תשכ"ט – נפטר געווארן הרב יחזקאל סארנא, ראש ישיבה פון חברון ישיבה	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ז' אלול	ז' אלול תענית צדיקים על שמתו המרגלים מוציאי דיבת הארץ רעה במגפה (שלחן ערוך אורח חיים תק"פ, ב'). ה'תשכ"ו – נפטר געווארן משה קוסעוויצקי, פון די גרויסע חזנים ה'תשל"א – נפטר געווארן רבי ראובן מרגליות, מחבר פון „מרגליות הים" אויף מסכת סנהדרין און נאך 50 ספרים	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ח' אלול	ח' אלול ה'תרי"ג - מרת מלכה רוקח, די ערשטע בעלזער רעבעצין	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ט' אלול	ט' אלול ב'קצ"ח – געבוירן דן בן יעקב אבינו (לויט דער 'תורה שלמה' שמות א, ו, אות נ') ה'כ"ז - דער רמב"ן, קומט אן אין ארץ ישראל ה'ק"ט - 6,000 יידן אויסגעהרגעט אין מאגענצא (מיינץ, דייטשלאנד) נאך ווען מ'האט זיי באשולדיגט מיט דער שווארצער מגפה ה'תר"ס – רבי צדוק הכהן פון לובלין, דער „פרי צדיק" (געב' ה'תקפ"ג)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י' אלול	י' אלול ה'תקנ"א - נפטר געווארן רבי פנחס קאריצער ה'תרנ"ו - נפטר געווארן רבי יצחק פרידמאן, באהושער רבי	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"א אלול	י"א אלול ה'תרי"א - נפטר געווארן רבי שלום יוסף פרידמאן פון רוזשין ה'תרמ"ג – נפטר געווארן רבי אברהם יעקב פרידמאן פון סאדיגורא (געב' ה'תק"ף) ה'תרנ"א - נפטר געווארן רבי זאב וואלף פון סטריקאוו	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ב אלול	י"ב אלול ה'תקפ"ז – נפטר געווארן דער רבי ר' בונים (געב' ה'תקכ"ה) ה'תקפ"ח - נפטר געווארן רבי משה אליקים בריעה האפשטיין פון קאזשניץ	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ג אלול	י"ג אלול ה'תרמ"ג - געבוירן הרב מנחם זעמבא, רב פון פראגא, פון די לעצטע רבנים אין פוילן, דערמארדעט אין חורבן אייראפע (געהרג'עט ה'תש"ג) ה'תרס"ט - נפטר געווארן רבי יוסף חיים פון באגדאד, פון די אחרונים, פוסק, מקובל, דרשן און מנהיג, באוואוסט אויפן נאמען פון זיין ספר בן איש חי (געב' ה'תקצ"ד)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ד אלול	י"ד אלול ה'תש"א – חורבן אייראפע: די פליכט צו טראָגן די געלע לאטע ווערט ארויפגעלייגט אויף אַלע אידן אין די דייטש-אָקופּירטע טעריטאָריעס ה'תש"ב – חורבן אייראפע: די גרויסע אקציע אין טשארטקאווער געטא ה'תקל"ז - געבוירן נתן מאיר ראטשילד, ענגלישער באנקיר פון דער ראטשילד משפחה (נפטר ה'תקצ"ו) ה'תשנ"א - אוקריינע דערקלערט זעלבשטענדיגקייט פונעם סאוועטן פארבאנד	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ט"ו אלול	ט"ו אלול ה'תקמ"ז - נפטר געווארן רבי יעקב קאפל חסיד, פון וועמען שטאמען די דינאסטיעס פון קאסאוו און וויזשניץ ה'תרפ"ד - נפטר געווארן רבי ישראל יעקב יוקיל טייטלבוים, וואלאווער רב	רעדאַקטירן | זען | רעדן
ט"ז אלול	ט"ז אלול ה'תרכ"ה - געבוירן הרב אברהם יצחק הכהן קוק (הרב קוק), רב פון יפו און ירושלים, גרינדער פונעם הויפט רבנות אין ישראל און ישיבת מרכז הרב (נפטר ה'תרצ"ה)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ז אלול	י"ז אלול ה'תרמ"ג – געבוירן הרב ד"ר יצחק ברויער, יוריסט, שרייבער, דענקער, פון די פירער פון אגודת ישראל (נפטר ה'תש"ו) ה'תרפ"ג - הרב אריה לייביש טייטלבוים, קרעשאווער רב ה'תרפ"ט - נפטר געווארן הרב יעקב קאפל רייך, אב"ד פון בודאפעשט ה'תרצ"ט – אויסגעבראכן דער צווייטער וועלט קריג ברעכט אויס, ווען נאצי דייטשלאנד אינוואדירט פוילן	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ח אלול	י"ח אלול ה'שס"ט – נפטר געווארן רבי יהודה ליוואי, דער מהר"ל פון פראג (געב' ה'רפ"ה) ה'תנ"ח - געבוירן רבי ישראל בן אליעזר, דער בעל שם טוב (נפטר ה'תק"ך) ה'תק"ה - געבוירן רבי שניאור זלמן פון לאדי, דער אלטער רבי פון חב"ד (נפטר ה'תקע"ג) ה'תקנ"ט - נפטר געווארן הרב אברהם שמשון פון פולנאה, רב אין ראשקאוו ה'תרמ"ט - נפטר געווארן רבי עובדיה עבדאללה סומך, הויפט פון די רבנים אין בבל	רעדאַקטירן | זען | רעדן
י"ט אלול	י"ט אלול ד'תתקמ"ט – געהרג'עט אויף קידוש השם רבי יעקב פון אורלייאנס, תלמיד פון רבנו תם, ביי דער קרוינונג פון ריטשארד לייבהארץ אלס קעניג פון ענגלאנד ה'תל"ג - נפטר געווארן רבי חיים בנבנישתי, מחבר פון "כנסת הגדולה" ה'תרמ"ח - נפטר געווארן הרב זאב נחום בארנשטיין, אב"ד פון ליטוויש ביאלע און מחבר פון „אגודת אזוב"	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ' אלול	כ' אלול ה'תשכ"ט – נפטר געווארן רבי יוסף שלמה כהנעמאן, גרינדער פון דער פאנאוועזשער ישיבה (געב' ה'תרמ"ו) ה'תש"ל – נפטר געווארן רבי אליהו לאפיאן, משגיח ישיבת כנסת חזקיהו אין כפר חסידים (געב' ה'תרל"ו) ה'תשס"ו - נפטר געווארן רבי אברהם אלטער פאלאק, דער אדמו"ר פון בערעגסאז-פתח תקווה, שטיפזון פון רבי אהרן רוקח, בעלזער רבי (געב' ה'תרצ"ה)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"א אלול	כ"א אלול ה'תקכ"ד – נפטר געווארן רבי יהונתן אייבעשיץ, מחבר פון "יערות דבש" און אנדערע ספרים (געב' ה'ת"ן)	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ב אלול	כ"ב אלול ה'קפ"ז – נפטר געווארן דער מהרי"ל (מהר"י סג"ל), דער מנהיג פון יהדות אשכנז ה'תרס"ג - נפטר געווארן הרב מרדכי דוב טווערסקי, אב"ד הארניסטייפל	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ג אלול	כ"ג אלול ה'תקפ"ו – נפטר געווארן דער שרף פון סטרעליסק ה'תש"ב – דערמארדעט רבי יצחק מנחם דאנציגער פון אלעקסאנדער, דער "עקידת יצחק" ה'תש"ב – דערמארדעט רבי משה בצלאל אלטער, זון פונעם שפת אמת	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ד אלול	כ"ד אלול ה'תקס"א – געבוירן רבי יוסף באב"ד, טארנאפאלער רב, מחבר פון "מנחת חינוך" אויף ספר החינוך ה'תרל"ד – נפטר געווארן רבי יוסף באב"ד, טארנאפאלער רב, מחבר פון "מנחת חינוך" אויף ספר החינוך ה'תרל"ח - געבוירן רבי ישראל פרידמאן, באיאנער רבי אין לייפציג ה'תרצ"ג - נפטר געווארן רבי ישראל מאיר הכהן פון ראדין (דער "חפץ חיים") (געב' ה'תקצ"ט) ה'תרצ"ו - נפטר געווארן רבי דוב בער פרידמאן, טשארטקאווער רבי ה'תשל"ו -נפטר געווארן הרב יחזקאל אברמסקי, מחבר פון „חזון יחזקאל"	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ה אלול	כ"ה אלול ג'תתפ"א - נפטר געווארן דער תנא רבי אלעזר ברבי שמעון ה'תקמ"ב - נפטר געווארן רבי יחיאל מיכל, דער זלאטשאווער מגיד ה'תרנ"ג - נפטר געווארן רבי דוד האלבערשטאם, דער קשאנאווער רב ה'תרס"א - נפטר געווארן רבי אהרן אבוחצירא	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ו אלול	כ"ו אלול ה'תקס"ה - נפטר געווארן רבי אליהו צרפתי פון מאראקא, מחבר פון „אליהו זוטא" (געב' תע"ה) ה'תרס"ז - נפטר געווארן רבי רפאל בלום, מחבר פון „בית שערים"	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ז אלול	כ"ז אלול ה'תק"ס - נפטר געווארן רבי נתן הכהן אדלער פון פראנקפורט ה'תרט"ו - נפטר געווארן רבי שלום רוקח "דער ערשטער בעלזער רב" זצ"ל, באקאנט אלס דער "שר שלום". ליגט אין דעם שטעטל בעלזא.	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ח אלול	כ"ח אלול	רעדאַקטירן | זען | רעדן
כ"ט אלול	כ"ט אלול ערב ראש השנה הלל צייטלין דער לעצטער טאג פון יאר בריאת העולם- דער פינפטער טאג פון מעשה בראשית לויט רבי אליעזר ה'תקמ"ט - געבוירן רבי מנחם מענדל שניאורסאן (דער צמח צדק) דער דריטער דור פון חב"ד (נפטר ה'תרכ"ו) ה'תרע"ו - נפטר געווארן רבי אליעזר חיים דייטש פון באניהאד, מחבר פון „תבואות השדה" ה'תש"ב - נפטר געווארן הלל צייטלין, יידישער שרייבער אין ווארשע ה'תשע"א - נפטר געווארן הרב מנשה קליין, אונגווארער רב	רעדאַקטירן | זען | רעדן