עסנווארג

עסנווארג זיינען פארשידענע מאטעריאלן וואס ווערן אריינגענומען אין די בעלי חיים דורך דעם וואס זיי עסן זיי, דאס איז כדי זאלן זיי זיך אָנשעפן מיט ענערגיע און אנדערע וויכטיגע באדארפענישן (ווי פראטעינס, זאלץ און פארשידענע וויטאמינס). אויב די עסן זיינען גיסנדיג הייסט דאס "געטראנקען". מענטשן און א סך אנדערע בעלי חיים עסן סיי פלייש פון אנדערע בעלי חיים (ארגאניזם) (וואס זענען נישט פון איר מין), און סיי געוואוקסן. אחונמיניאנטכמא

סאלאט

די פלאנצן (ברויכן צו עסן, נאר זיי קענען אויך) באקו מעןתלל

ענערגיע פון די זון.

סארטן עסן

עסן איז דא פון פארשידענע סארטן, און יעדעס סארט העלפט דעם מענטש אין אן אנדערן וועג.

די הויפט ענערגיע געבער

דגן: ווייץ, גערשטן, רייז, .....

פראטין

• פלייש: רינדער, שוויין און פויגלען.
• פיש
• אייער
• מילכיגס

וויטאמינען

פרוכט און ירקות..

סתם פאר געשמאק

קיכן, צוקערלעך, אייז קרעם....

געטראנקען

וואסער

שאפן עסן

פאנגען

פאנגען מיינט, כאפן אין די וועלדער ווילדע חיות. היינט אדעוועט מען די חיות אין פארמאכטע שטאלן און מען דארף נישט מער פאנגען.

עסן פראצעסירונג

קאכן

קאכן מיינט, מאכן די עסנווארג הייס אין קאכעדיקע וואסער צוליב די פאלגענע סיבות:

• א זעלכע מאכלים וואס מען קען נישט עסן רויא און מען מוז זיי ווייך מאכן כדי זיי צו קענען עסן. ווי פלייש, לינזן, א.ד.ג.
• מען קאכט פארשיידענע מאכלים צוזאמען כדי אויסצומישן א פאר טעמים צוזאמען וואס מאכט געשמאקער די עסן.

באקן

באקן מיינט, אריינלייגן די עסנווארג אין א פארמאכטע אנגעהיצטע אויוון כדי צו פארברענען, אדער אַרט מאכן דעם מאכל. אין אלגעמיין באקט מען מעל געמישט מיט פארשיידענע עלעמענטן אויף צו מאכן ברויט, קיכל א.ד.ג.

• כדי זאל די עסנווארג נישט שנעל פארברענט ווערן און כדי צו איבערלאזן פייכקייט אין דעם מאכל נאכן באקן, לייגט מען אריין אין דעם מאכל בוימל.
• כדי זאל דער מאכל האבן א געשטעל און זאל נישט צאמפאלן, לייגט מען אריין אין איר אייער.

פרעגלען

פרעגלען מיינט, אריינלייגן די עסנווארג אין א הייבש ביסל אויל כדי צו פארברענען, ארט מאכן און קאכן די עסנווארג. מען פרעגלט טשיפס, שניצל א.ד.ג.

זאלצן

זאלצן מיינט, שיטן א הייבש ביסל זאלץ אויף די עסנווארג. איר צוועק איז:

• צו אפהיטן עסנווארג זאלן נישט קאליע ווערן.
• צו ארויסנעמען די בלוט פון די פלייש כדי צו כשר'ן וויבאלד עס איז פארבאטן אין די הלכה צו טרינקען בלוט.

בראטן

בראטן מיינט, פארברענען די עסנווארג אויף עכטע פייער. דאס מאכט מען אויך כדי צו ארויס נעמען די בלוט פון די פלייש אויף צו כשר'ן די פלייש אויב מען האט דאס נישט געזאלצן ביז דריי טעג נאך'ן שעחטן.

זויערן

זויערן מיינט, איינווייקן עסנווארג אין עסיק כדי צו אפהיטן די עסן אויף זייער א לאנגע צייט. ווי למשל אוגערקעס.

עסן ארום דער וועלט

• פאלאפל אין ארץ ישראל
• א גאנצער געבראטענער קעמל ביי די אראבער
• די סאפיסטיקירטע עסן פון די פראנצויזן
• די הימלישע געקעכצן ביי די אונגערישע
• די שארפע מעקסיקאנער עסן
• בארשט און הערינג ביי די רוסן
• טשאלנט, קוגל, און געפילטע פיש ביי אשכנייזישע אידן

דאס האנדל אין עסן

דער מענטש עסט פֿארמאל אין אלגעמיין 3 מאל א טאג: פרישטיק, מיטאג און נאכטמאל.

פראבלעמען מיט עסן

זע אויך

• עסן.