אב

אב איז דער פינפטער חודש צו דער ציילונג פון די חדשים וועלכע ווערט געציילט פון ניסן (און דער עלפטער חודש צו דער ציילונג פון יארן, וועלכע ווערט געציילט פון תשרי).

קביעות - קאלענדאר

פון ווען ס'איז באשטימט געווארן דער יידישער קאלענדאר (קביעות החדשים), איז 'אב' שטענדיג א פולער חודש (מלא): א חודש פון דרייסיג טעג.

ראש חודש 'אב' איז שטענדיג איין טאג: דער ערשטער טאג פון 'אב', וויבאלד תמוז איז שטענדיג א פארקערצטער חודש (חסר): ער האט שטענדיג נאָר ניין און צוואנציג טעג. (דאס יאר ווען די יידן האבן געשיקט שפיאנירן (שילוח מרגלים) ארץ ישראל האט מען פארברייטערט דעם חודש תמוז און ראש חודש 'אב' איז געווען צוויי טעג.)

דער ערשטער טאג פון חודש 'אב' קען נאר אויספאלן פיר טעג פון דער וואך: ('ב ד ו ז') מאנטיק, מיטוואך, פרייטיק, שבת.

אין די צייטן ווען בית דין האט מקדש געווען דעם חודש האבן זיי געקענט - אויב בית דין האט עס געפינען נויטיג - פארקערצען דעם חודש (חסר) אויף ניין און צוואנציג טעג.

אין דער משנה לערנט מען אז 'אב' איז איינס פון די זעקס חדשים וואס בית דין האט געשיקט שלוחים צו די ווייטע ערטער פון ירושלים, באקאנט מאכן וועלכן טאג זיי האבן מקדש געווען ראש חודש 'אב', וועגן דעם קומענדיגן פאסט טאג פון תשעה באב.

נאמען

דער נאָמען "אָב", ווערט אין תנ"ך נישט דערמאָנט, און אין תנ"ך הייסט ער "החמישי", "דער פינפטער חודש". דער נאָמען "אב", פּונקט זוי די נעמען פון אלע חדשים, האָבן די יידן איבערגענומען פון די איינוואוינער אין בבל, אין די צייטן פון גלות־בבל נאָכן חורבן פון ערשטן בית־המקדש.

דער ספר גט פשוט שרייבט, דער מנהג איז צו שרייבן אין כתובות, וועקסלען און בריוון דעם נאמען פון חודש 'מנחם' אנטשטאט 'אב', ס'איז אבער דא וואס שרייבן ביידע צוזאמען 'מנחם אב'. ביי די אשכנזישע געגענטן געפינט מען נישט מען זאל שרייבן 'מנחם' אליין, אויב מען האט אזוי געשריבן אין א גט איז דא וואס ווילן זאגן אז דער גט איז נישט גילטיג (פסול).

אינהאלט

דער צירוף פון חודש 'אב' גייט ארויס פון דער פסוק הנה יד ד' 'הוי"ה' במקנך (שמות ט. ג.).

דער מזל פון 'אב' ווערט אנגערופן אריה.

געשעענישן

אין חודש אב זענען פאָרגעקומען די טראגישע געשעענישן פון דער יידישער געשיכטע, דער חורבן ירושלים, דער חורבן פון ביידע בית המקדש'ס, דער חורבן פון ביתר, און גאָר שפּעטער דער גירוש פון שפּאניע. אין דער משנה ווערט אב באטראכט פאר א טרויער־חודש, און עס ווערט געואָגט "משנכנס אב ממעטין בשמחה", "ווען עס הויבט זיך אָן דער מאָנאט אב, פרייט מען זיך ווייניקער" (תענית ד', ו'). די ערשטע ניין טעג פון חודש אָב זענען באקאנט אלס די טרויעריקע "ניין טעג". אין די שפּעטערדיקע צייטן האָט מען אלס טרייסט גערופן דעם חודש "מנחם אב". -- זע אויך חמשה עשר באב'י ;ניין טעג", ,שבת חזוף"" .שבת נחמויי, ,,תשעה באב"

הלכות אין מנהגים

"משנכנס אב ממעטין בשמחה", ווען ס'הייבט אָן חודש 'אב' דארף מען זיך צוריקהאלטן פון פרייליכקייטן, וויבאלד אין דעם חודש איז דער ערשטער און צווייטער בית המקדש פארניכטערט (חרוב) געווארן, דערפאר זאגט די גמרא ווען א ייד האט א געריכט מיט א גוי זאל ער דאס אפשטיפען אויף שפעטער, (ס'איז פארהאן וואס האלטן א גאנצן חודש, און אנדערע האלטן נאר ביז נאך תשעה באב,) ווייל אין דעם חודש איז דער מזל נישט קיין גוטער פאר יידן.

די ערשטע ניין טעג פונעם חודש ביז תשעה באב האט זיינע ספעציפעשע הלכות און אנבאלאנג מיט הייראטן, שערן, וואשן וועש, זיך וואשן און נאך.

ט"ו אב האט זיינע ספעציפעשע הלכות.

פון ט"ו אב, פון ווען די נעכט הייבן אן לענגער צו ווערן, זאגן די חז"ל דארף מען צולייגן פון דער נאכט צו דעם טאג אויף צו לערנען תורה, מען מוז זיך אויפהייבן פארטאג לערנען תורה.

ספעציעלע טעג פון חודש אין חז"ל

ראש חודש אב איז די יארצייט פון אהרן הכהן, און אזעלכע פאסטן אין איר דערוועגן.

זעט אויך

• ניין טעג
• תשעה באב
• חמשה עשר באב
• שבת חזון
• שבת נחמו

קוואלן

• דער דאָזיקער אַרטיקל נעמט אַרײַן דעם טעקסט װאָס געפֿינט זיך אונטערן זוכװאָרט „אב” אין דער ייִדישער פֿאָלקס־ענציקלאָפּעדיע (באַנד 1) (1949), וואָס איז הײַנט אינעם רשות־הרבים.