לאמזשער ישיבה
מוסטער:Infobox school די לאמזשער ישיבה איז געווען א ישיבה אין לאמזשא, פוילן, געגרינדעט דורך הרב אליעזר בנציון שולעוויטש אין 1883. הרב יחיאל מרדכי גארדאן האט געדינט יארן לאנג אלס ראש ישיבה פון דער ישיבה, און רבי משה ראזענשטיין האט געדינט אלס משגיח. א צווייג פון דער ישיבה איז געגרינדעט געווארן אין פתח תקווה, ארץ ישראל, אין 1926, וואו הרב ראובן כ״ץ איז געווען ראש ישיבה צוזאמען מיט הרב גארדאן.
געשיכטע רעדאַקטירן
הרב לייזער שולעוויטש רעדאַקטירן
מיט דער שטיצע פון רבי חיים לייב מישקאָווסקי (דער ״סטאַוויסקער צדיק״) און רבי ישראל מאיר כגן (דער "חפץ חיים"), האט רבי לייזער שולעוויטש, א תלמיד פון רבי ישראל סאַלאַנטער, געגרינדעט אין 1883 די ישיבה אין לאמזא, פוילן.[1] ווען הרב שולעוויטש האט געקויפט דעם מגרש פאר'ן בנין פון דער ישיבה, האט ער אריינגעלייגט דעם נאמען פונעם סטאוויסקער אינעם קאנטראקט. די ארטיגע אידישע געמיינדע האט פינאנציעל געהאלפן ביי דער גרינדונג פון דער ישיבה; איין רייכע אלמנה האט געשאנקען איר גאנצע פארמעגן פאר דער ישיבה און זיך אריבערגעצויגן אין אן עלטער-היים, בשעת אן אנדער יידיש פּאָרל האט יעדן איינגעגעבן 35,000 ציגל.
די ישיבֿה האָט זיך צעוואַקסן און ווען רבי שולעוויץ האָט אָנגענומען דעם פֿיר הונדערטן תלמיד, האָט די אָרטיקע ייִדישע קהילה, וואָס האָט געשטיצט די ישיבה, געפֿילט, אַז די פינאַנציעלע לאַסט איז געוואָרן צו גרויס. ווען עס האָבן זיך אָנגעהויבן אַרומגיין קלאַנגען, אַז רבי שולעוויץ באַטראַכט צו פאַרמאַכן די ישיבה, איז דער סטאַוויסקער געקומען קיין לאָמזע און האָט זיך מיט אים געמאַכט אַ שפּאַציר, אין וועלכער ער האָט אים שטאַרק דערמוטיקט צו האַלטן די ישיבה אָפן. הויפט רבנים פון דעם דור, אריינגערעכנט דער חפץ חיים, האבן ארויסגעגעבן אפעלאציעס פאר הילף פון אידישע קהילות. רײַכע אידן, ספעציעל פון קעניגסבערג, מזרח פרייסן און דייטשלאנד, האבן בייגעשטייערט, און הגם דאס געלט האט געהאלפן, איז עס נישט געווען גענוג, און דערפאר האט הרב שולעוויטש געמוזט פארלאזן לאמזע אויף א געלטזאמלונג רייזע.
ווען רבי שולעוויץ האט געפרעגט רבי נתן צבי פינקל, דער אלטער פון סלאבאָדקע, וועמען ער זאָל נעמען אלס איידעמער פאר זיינע צוויי טעכטער, האט דער אלטער האט פארגעשלאגן רבי יחיאל מרדכי גארדאן, דער "טראקער עילוי", פאר איינער פון זיינע טעכטער; און רבי יהושע זעליג רוח, וועלכער איז געווען באקאנט אלס דער גרעסטער מתמיד אין די ישיבות פון טעלזש און סלאבאדקע, פאר דער צווייטער. מיט זיינע איידעמער פעסטגעשטעלט אין דער ישיבה-פאקולטעט אין פוילן, האט רבי שולעוויץ עמיגרירט קיין ארץ ישראל.
באקאנטע תלמידים רעדאַקטירן
אין פוילן רעדאַקטירן
- הרב אהרן כהן ( ער ), ראש ישיבה פון די חברון ישיבה
- הרב יעקב ניימאן ( ער ), ראש ישיבה פון ישיבת אור ישראל אין לידא און פתח תקווה
- הרב יעקב קאמענעצקי, ראש ישיבה פון ישיבה תורה ודעת
- הרב אליהו באָטשקאָ, ראש ישיבה פון דער מאנטרע ישיבה
אין ארץ ישראל רעדאַקטירן
- הרב מאיר צבי בערגמאן, ( ער ) ראש ישיבות רשב"י
- רבי משה שמואל שפירא, ראש ישיבות באר יעקב
- הרב שמואל ראָזאָווסקי, ראש ישיבת פּאָנעוועזש
- רבי חיים קאניעווסקי, גדול הדור
- הרב משה סאלאווייטשיק, ראש ישיבה אין לוצערן, שווייץ
- הרב גרשון עדעלשטיין, ראש ישיבת פּאָנעוועזש
- רבי יששכר מאיר, ( ער ) ראש ישיבת הנגב
רעפערענצן רעדאַקטירן
- ↑ (October 1995) "Rabbi Moshe Rosenstain, זצ"ל: Mashgiach of the Yeshiva of Lomza", Artscroll Judaiscope Series / Torah Lives, First, Mesorah Publications, Ltd., 133. ISBN 0-89906-319-5.