הערשל דיאמאנט

רבי הערשל הכהן דיאמאנט (תשרי תרצ"א - ניסן ה'תש"ע) איז געווען ראש ישיבה פון דער לאנדאנער מתיבתא.

רבי הערשל (צבי) איז געבוירן אין פראנקפורט, דייטשלאנד, חול המועד סוכות תרצ"א צו זיין פאטער אשר דיאמאנט, אן אלעקסאנדערער חסיד פון לאדזש. אין פראנקפורט האט ער געלערנט אין דער שמשון רפאל הירש שולע און אויך ביי רבי נחום ליצבארסקי. אין תרצ"ט האט די משפחה געדאנזשעט אנטלויפן פון נאצי דייטשלאנד קיין לאנדאן, ענגלאנד. דארט איז ר' אשר געווארן א סטאבילער מתפלל און איינער פון די בעלי תפילות אין דעם שטיבל פון הרב שמואל שמעלקע פינטער.

ווען לאנדאן איז באמבארדירט געווארן אין דעם צווייטן וועלט קריג איז הערשל מיט זיינע צוויי שוועסטער עוואקואירט געווארן פון לאנדאן און זיי האבן געוואוינט ביי גויים דריי יאר. הערשל האט מצליח געווען אין זיינע שטודיעס און האט זוכה געווען צו א סקאלארשיפ (א פרייער פלאץ) אין דער סיטי פון לאנדאן שולע. אין יענער צייט האט הרב אברהם ישכר פרדס, דער געוועזענער רב פון דענקאוו, אויפגעשטעלט די יידישע "יסודי התורה" שולע אין סטאמפארד היל, און הערשלס עלטערן האבן אים געשיקט לערנען דארטן אין א יידישער שולע.

עטלעכע זעקס וואכן נאך זיין בר מצוה, אנהייב כסלו תש"ד, איז הערשל פאר'יתומט געווארן פון זיין מוטער. ווען רב פרדס האט אויפגעשטעלט די מתיבתא, די ערשטע ישיבה אין סטאמפארד היל, איז הערשל געווען פון די ערשטע בחורים דארטן. ער האט געלערנט ביי הרב פרדס און הרב אלחנן היילפרין (אן איידעם פון רבי נחום ליצבארסקי), וואס איז געווען א מגיד שיעור אין דער מתיבתא, און ביים ראש ישיבה רבי יעקב ארנשטיין. שפעטער האט ער געלערנט ביי רבי אברהם שמואל ראנד, דער צווייטער ראש ישיבה. נאך אלס בחור איז ר' הערשל אויפגענומען זאגן א שיעור אין דער מתיבתא, וואס ער האט נישט אויפגעהערט ביז זיינע לעצטע טעג.

ער האט חתונה געהאט מיט א טאכטער פון ר' עמרם ברוין פון לאנדאן. זיין התמדה איז געווען אויף אזא שטייגער אז דעם טאג פון זיין חתונה האט ער נישט פארפעלט זאגן זיין שיעור אין דער ישיבה.

נאך דער פטירה פון הרב ראנד האט מען געבעטן רבי הערשל ווערן ראש ישיבה. כאטש ער האט געדינט אין דעם אמט (קרוב צו פופציג יאר) אבער ער האט אלעמאל געהאלטן מיט זיין עניוות אז ער איז נאר א ממלא מקום פונעם ראש ישיבה.

ר' הערשל איז געווען א גאר באקאנטער סקווערער חסיד, ער איז געווען דער אפציעלער גבאי אין אייראפע, פון די מעמדות פארן סקווערער הויף. יעדעס מאל וואס ער פלעגט באזוכן אינעם סקווערער הויף, איז ער מכובד געווארן לפי כבודו מיט די העכסטע כיבודים.

אין ווינטער תש"ע איז ער געווארן קראנק און ער איז נפטר געווארן אין חודש ניסן.

רעפערענצן

• אידישע טריבונע (אויסגאבע 2019), ח' אייר תש"ע