פינפטע עליה
(אַריבערגעפֿירט פון דער פינפטער עליה)
| עליות קיין ארץ ישראל אין דער נייער צייט |
עליות נאכן אויפשטעלן די מדינה: |
די פינפטע אימיגראציע פון יידן קיין ארץ ישראל איז געווען פון אזיע, מזרח אייראפע און א טייל פון צענטראל אייראפע איבערהויפט פון דייטשלאנד. דאס איז פארגעקומען צווישן די יארן נאך פרעות תרפ"ט (1929) ביז ווען עס האט אויסגעפלאצט דער צווייטער וועלט קריג (ה'תרצ"ט ; 1939). אין די אימיגראציע זיינען געקומען קיין ישראל ארום 300 טויזנט יידן.
אין די אימיגראציע זיינען געקומען פארמעגלעכע און אויפגעקלערטע מענטשן אנדערש ווי די פריעריגע אימיגראציעס, און דאס האט זייער געהאלפן צום עקאנאמישן אנטוויקלונג אין לאנד.
די סיבות פון דער עמיגראציע
רעדאַקטירן- נאך וואס די נאצים זיינען ארויף הערשן אויף דייטשלאנד אין יאר ה'תרצ"ג ; 1933 און האבן גערודפט די יידן, האבן פיל דייטשישע יידן אימיגירט קיין ארץ ישראל.
- אין פיל מדינות אין צענטראל אייראפע וואס האבן באלד באקומען זעלבסטשטענדיקייט (ווי ליטע, לעטוויע, אונגארן, ראמעניע און נאך...) האבן פארשוואכט אלע יידישע ביזנעס כדי צו פארשטארקן זייער נאציאנאלע זעלבסטשטענדיקייט און צו אויסטיילן די ביזנעס פאר זייערע נאציאנאלע בירגער. דערפאר האבן אזעלכע יידן אראפגענידערט קיין ארץ-ישאל.
- טראנספער אפמאך - אב ה'תרצ"ג האבן די דייטשן באשלאסן אן אפמאך מיט די יידן (פון דייטשלאנד) אז זיי מעגן אראפנידערן פון דייטשלאנד מיט זייער פארמעגן נאר אויב זיי פארקויפן זייער פארמעגן אין דייטשלאנד און קויפן מיט די געלט דייטשישע פראדוקטן צו אריבערפירן אין ארץ ישראל. אזעלכע אידן וואס האבן פארשטאנען אז ד דייטשן וועלן צום סוף רויבן אלע יידישע פארמעגן, האבן גראדע אימיגירט נאך ישראל (זעט מער טראנספער אפמאך).