אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מוסטער:אויסדערוועלטער ארטיקל"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[[בילד:JudischerKalenderEinstein-1831_ubtalbert.jpg|left|100pxthumb|אלבערט איינשטיין]]
דער '''אידישער לוח''' איז א [[יאר|יערליכע]] קאלענדאר וואס האט אין זיך די טעג, מאנאטן און יאר, ווי אויך די [[פרשת השבוע]] און ימים טובים.
עס קען אויך האבן אין זיך יארצייטן, [[דף היומי]], [[חק]], און אנדערע טעגליכע באזירטע שיעורים.
 
'''אלבערט איינשטיין''' ([[ה' אדר ב']] [[ה'תרל"ח]] - [[כ"ו ניסן]] [[ה'תשט"ו]] ; 1879 - 1955) איז געווען א אידישער [[פיזיק]]ער און [[מאטעמאטיק]]ער וואס איז מערסט באקאנט פאר זיין '''''[[ספעציעלע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]]'''''. אין יאר [[ה'תרפ"א]] ; 1921 איז ער באלוינט געווארן מיט'ן '''''[[נאבעל באלוינונג]]''''' פאר פיזיקס.
עס זענען געווען צוויי פארמען פון די אידישע לוח, די ערשטע ווען די [[בית המקדש]] איז געשטאנען און עס איז נאך געווען די [[סנהדרין]] און [[ירושלים]] דאן האט מען געמאכט די [[מאנאט|חדשים]] לויט ווען מען האט געזען די נייע [[לבנה]]. שפעטער ווען די [[סנהדרין]] איז בטל געווארן האט מען אנגעהויבן מאכן די לוח לויט די רעכענונג פון די דורךשניטליכע צייט פון איין נייע לבנה צו די אנדערע.
==אמעריקע, דער אטאם, און פאליטישע און רעליגיעזע מיינונגען==
 
מיט'ן אויפגאנג פון [[נאציזם|נאצישער]] [[פאשיזם]] אין 1933 האט ער זיך געצויגן קיין [[אמעריקע]]. אין אמעריקע האט ער אפגעווארפן זיין [[פאסיפיזם]] און געשטיצט דעם קריג קעגן דעם דייטשן בעדראהונג. אין 1939 האט ער געשיקט א בריוו צו [[פרענקלין ד. רוזוועלט|פרעזידענט רוזוועלט]] פארשלאגנדיג אז אמעריקע זאל פראדוצירן דעם [[אטאמישער באמבע]] איידער עס ווערט פראדוצירט דורך דייטשלאנד. רוזוועלט האט אנגענומען דעם פארשלאג און אלץ רעזולטאט אוועקגעשטעלט דער אונטערנעמונג אונטער'ן נאמען '''''"[[דער מאנהעטען פראיעקט]]"''''' וואס האט פראדוצירט דעם אטאמישער באמבע אין 1945. דער באמבע איז אין ענדע נישט גענוצט געווארן קעגן דייטשלאנד, נאר קעגן יאפאן, און דאס האט אין ענדע געבראכט דעם צווייטן וועלט קריג צו א סוף. נאכ'ן קריג האט אבער איינשטיין שטארק געארבעט אויף נוקלעארע אנטוואפונג, פילנדיג אז דאס וועט ברענגען מער חורבנות ווי לייזן פראבלעמען.
די היינטיגע לוח איז דאס וואס מען ''רעכענט'' די באנייעונג פון די לבנה, און איז צום ערשטען מאל באשריבן באריכות דורך די [[רמב"ם]] אין הלכות קידוש החדש.
[[אידישעראלבערט לוחאיינשטיין|ליינט ווייטער...]]<BR>
 
די '''אידישע קאלענדאר''' איז א קאלענדאר וואס גייט סיי לויט די [[זון]] און סיי לויט די לבנה, צוליב דעם וואס א [[יאר]] פון די זון איז מער פון 12 לבנה מאנאטן מיט בערך 11 טעג, לייגט מען צו 7 מאנאטן אין א דורכגאנג פון 19 יאר. וואס דורך דעם גלייכט זיך דאס אויס.
 
וויבאלד דאס אלעס גייט לויט [[ירושלים]] איז די [[ווינטער]] אדער [[זוממער]] לויט די [[צפון|צפונדיגער]] טייל פון די וועלט.
 
[[אידישער לוח|ליינט ווייטער...]]<BR>
<!-- נישט מעקן פון דא אין ווייטער!-->
[[וויקיפּעדיע:פריערעדערוועלטע|פֿריעריגע אויסדערוויילטע אַרטיקלען]]