אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ערשטע וועלט-מלחמה"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[[טעקע:60_pounder_Cape_Helles_June_1915.jpg|left|thumb|250px|ה'תרע"ו]]
'''דער ערשטער וועלט קריג''' האט אויסגעפלאצט אין [[אייראפע]] אין חודש [[אב]] [[ה'תרע"ד]] ביז חודש [[כסליו]] [[ה'תרע"ט]] ; 1914 - 1918. די [[מלחמה]] האט זיך אנטוויקלט צו א וועלט קריג וואס האבן זיך מיטגעטייליגט 135 [[פאלק|פעלקער]] פון האלבהאלבן [[גלאבוס]] פון 5פינף [[קאנטינענט]]ן.
 
דער קריג האט פארענדערט די גרענעצן אין אייראפע. און האט צוגעבריינגט צו 20מער ווי 16 מיליאן געהרג'עטע, 40% פון זיי ציווילע בירגער, און 20 מיליאן פארווונדעטע.
די ערשטע סיבה פאר'ן קריג איז געווען דער מארד פון ארכהערצאג פראנץ פערדינאנד אין [[סאראייע]] דורך א סערבישער בירגער.
 
שורה 8:
 
די מלחמה האט פאסירט אין עטליכע שלאכט-ערטער, די הויפט שלאכטן זיינען געוועזן:
* [[מערב]] שלאכטפראנט: [[פראנקרייך]]
* [[מזרח]] שלאכטפראנט: [[רוסלענדישע אימפעריע]]
* באלקאנישע פראנט
* [[דרום]] שלאכטפראנט: [[ארץ ישראל]] און מיטל מזרח
* [[איטאליע]]נישער פראנט
 
די צוויי קעמפפערקעמפער זייטן:
* [[פאראייניגטע קעניגרייך]], [[פראנקרייך]], [[פארייניקטע שטאטן פון אמעריקע]], [[רוסלאנד]], [[איטאליע]].
* [[דייטשלאנד]], [[טערקיי]], [[עסטרייך אונגארישע אימפעריע]], [[בולגאריע]].
 
אויך זענען געווען שלאכטן אין [[כינע]] און אין [[אפריקע]]. מ'האט זיך געשלאגן אויך אין ים און אין דער לופט.
 
די ערשטע וועלט מלחמה איז געווען די ערשטע מלחמה וואו מ'האט געניצט גאנץ ברייט [[טאנק]]ען, [[עראפלאן|עראפלאנען]] און [[סובמארין|סובמארינען]].
 
ביים סוף פון דער מלחמה, פיר הויפט אימפערישע מאכטן—די דייטשע, רוסלענדישע, אטאמאנישע און עסטרייך־אונגארישע אימפעריעס—האבן אינגאנצן אויפגעהערט. פון די ערשטע צוויי זענען געבליבן לענדער מיט קלענערע טעריטאריעס, און די אנדערע צוויי האט מען אינגאנצן צעבראכן. די מאפע פון צענטראלער אייראפע האט מען געמאלט מיט עטלעכע נייע מדינות. מיט דער האפנונג פון פארמיידן נאך אזא קאנפליקט האט מען אויפגעשטעלט די [[פעלקער ליגע]].
שורה 26 ⟵ 31:
== כראנאלאגיע==
 
== די ים־ארענע ==
די הויפט ים־פלאטן וואס זענען געווען טעטיק אין דער ים־ארענע זענען געווען פונעם פאראייניגטן קעניגרייך און פון דייטשלאנד. יעדע איינע פון די גרויסמאכטן האט פרובירט איבערצואוועגן די מלחמה אין אלגעמיין דורך שטעלן א ים־בלאקאדע אויפן צווייטן, וואס די בלאקאדע וועט פארמיידן אריינברענגען פראוויאנט צום באלאגערטן לאנד. אבער ס'איז געווען ווייניקע אנטרעפן צווישן די צוויי פלאטן.
<!--
דעם [[8טן דעצעמבער]] [[1914]] התנהל [[קרב איי פוקלנד]], שבו טיבע הצי הבריטי את השייטת של האדמירל שפיי. הצי הבריטי הטיל מצור ימי על "מעצמות המרכז", ואבטח הובלת גייסות ואספקה לממלכה המאוחדת. ניסיון גרמני לפרוץ את המצור הביא להתנגשות בולטת אחת בין הציים - [[קאמף פון יוטלאנד]] (1916). בקרב הזה הצליחו הגרמנים להטביע 14 ענגלישע שיפן פאר א פארלוסט פון 11 דייטשע שיפן, אך המטרה - פריצת המצור הימי על גרמניה לא הושגה. היו אי אלו התנגשויות ב[[האוקיינוס האטלנטי|אוקיינוס האטלנטי]] בין כמה סיירות, אך זה היה נדיר.-->
 
== יידן אין ארץ ישראל בשעת דעם וועלט קריג ==