אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מרדכי אליהו"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
איך האב איבערגעטייטשט נאך, נישט אלעס האב איך אבער פארשטאנען, איז דערווייל איז עס אויסגעמישט
שורה 7:
ביי די [[מלחמת השחרור]] האט ער געהאָלפֿן יונגע מענטשן, ער האט זיך באטייליקט אין דער פאַרטיידיקונג קרעפטן פון [[צה"ל]], און אין די פאַרלייגן פון באפעסטיקן די ייִדישן קווארטל אין אלטשאט.
 
אפריל 1950 איז געווען צווישן די גרינדערס פון סאָוועטן געלערנטע פאנאטיקערס, קעגנשטעל געזעצן אַימעד בייַ פאָרסינגאינפארסידן די אידישע רעליגיע אין ישראל און די פאַרלייגן פון דער שטאט זענען געגאנגען. אליהו, ניקניימדמיטן צונאמען "יאַיר", דילינג אין סאָוועטן זעלאַץ מאכן פריינט גרופּע, פאָנד רייזינג טעטיקייט, דערגייונג ערטער צו באַהאַלטן וואפן און איבערגעשמועסט פֿאַר הסכמה פון זייַן אָפּעראַטיאָנסאָפּעראציעס. געווארן ארעסטירט מאי 1951 מיט 40 מיטגלידער פון די אָרגאַניזאַציע. אליהו ווינסהאט געווינען די פּראָצעס ווי 3 געבראכט, אַרייַנגערעכנט פאַרמעגןהאלטן אין באזיץ פון מעראַוואַנאַ סמאַשינג, און אַדמיטאַד 24 געבראכט, אַרייַנגערעכנט מאכן שאדן צו די קראָם, אנגעזאגט די צעשטערונג פון טעקעס וועטעראַנס, האלטן אַ געפערלעך וואפן, געשעדיקט אויטאס וואס זענען געפארן אויף שבת און שיקט אַ בריוו זייצו רייזערייזענדע אין טאַקסיס סאַבאָטאַזש סכנת שבת [1]. ער איז געווארן פאראורטיילט צו צען חדשים אין טורמע [2]. אין זייַן פּראָצעס ער האט ער געזאגט:
 
איך פּעלץ אַז די יידן האָבן באהאנדלט געפיל פון ינפיריאָריטי וואָס מאכט זיי דער ביטול פון אנדערע, וואָס אויך משפּיע די אָנפֿירונג. קאַן באגעגנט ניסן אַץאַלץ "אַ באָרדינג שול ישיבה פּאָראַטפּורת יוסף אין ירושלים, באַשלאָסן אויף די פאַרלייגן פון אַן אָרגאַניזאַציע וועמענסוואס ינסערשאַןברענגט אויף אידישע שטאָלץ. ... איךאויך געגלויבטגלויב איך אַז דורך די ונטערערדאונטער ערד לעבן פון תורה, וואס אלץ מיר קענען אָנטאָןאויפטאָן פאר די מדינה." [3]
רבי, ווי זייַן ברודער 'ס פרי, סעלעקטירן דעם נאָמען פון מרדכי בן עליאַהואליהו, ישראל איז געווען דער גרעסטער מענטש אין דער "זעאונג" רבי יצחק ניסים. ער איז געווען זייער נאָענט צו מיט קען אנגענומען רבֿ פון ישראל הרבֿ מרדכי שאַראַבי[[ישראל אַבוהאַטזיראַאבוחאצירא]]ַ (באַבאַ סאַלי). הרבֿ אליהו איז געפֿאָרן קיין אויסלאנד עטלעכע מאָל זיך צו טרעפן מיט חב"ד רבי, רבי [[מנחם מענדל שניאורסאהן]]. איזאון געוועןנאכדעם דערנאָךהאט ער מיינטיינדאנגעהאלטן אַ וואַרעם שייכות מיט חב"ד חסידות.
 
רבי יצחק ניסים דערציילט רבי אליהו קוק אַרייַן רייזינג די ביינער פון אַהאַהיד "אַ ערד, פון וויווערן, איטאליע. און דורך מאי, דאנערשטאג מאי 17, 1960 אַץ" אַטש ס ביינער געווען באגראבן אַהאַהיד "אַ בארג אין ירושלים.
 
אין די אָנהייב פון די אַץ "אַטש (1960) פיטנעסס משפט אין ראבינער קאָרץ אנגענומען די הויפּט ראַבאָנעסרבנות קאָונסיל [4], און דעריבער ער געווארן אַ ריכטער[[דיין]] אין די ראבינער פּלאַץ אין בעערשעבאַ[[באר שבע]], די יאַנגגאַסטיונגסטע, דייַאַןדיין אין ישראל. נאך פיר יאר איז די פּלאַץ אריבערגעפארןאריבערגעגאנגען צו ירושלים און נאָך דרייַ מער יאָרן (אין אַצאַטש" ב) איז געווען באשטימט אַ ריכטער אין דער ראבינערראבינאט קאָורט [5]. אין 1983 איז געוועןער עלעקטעדגעווארן ערוועלט אלס דער ערשטער הויפּט רבֿ צו צייכןפארנעמען דעם אָרט פון רבי אָוואַדיאַ[[עובדיה יוסף]], ווען ער באקומען 87 וואָוץשטימען און אַ מענטש פון רבי אליהו באַקשי-דאָראָן וואס וואַןהאט באקומען בלויז 49 וואָוץשטימען [6]. הרבֿ אליהו האט געדינט ווי הויפּט רבֿ, צוזאמען מיט רבי [[אברהם עלקאַנאַאלקנה שאַפּיראַשפּירא]], דער [[אשכנזים|אַשכּנזישער]] הויפּט רבֿ וואס איז געווען, ביז די אַצנע "גי (1993).
 
נאך ריטייערינגרעזיגנירונג פון די הויפּט ראַבאָנעסרבנות, רביאיז דער רב באַוווסט געווארן ווי דער גייַסטיקגייַסטיקער פירער פון די נאציאנאלע רעליגיעזע עפנטלעך מיט רבי אברהם עלקאַנאַ שאַפּיראַ. הרבֿ אליהו גרויסהאט א גרויסע נומער פון אנהענגערס וואס קומען צו אים. אן אנדער טייל פון די נאציאנאלע רעליגיעזע עפנטלעךגעמיינדעס האט רעזערוויישאַנזקריטיק וועגן דער רבי סמרדכיס וועג, און טוט ניט אָננעמען זייַן אָנפֿירונג. די דאזיקע קרייזן, איז געהאלטן דורך אַ הינטער - ארטאדאקס און ציעניסטיש[[ציונים|ציוניסטיש]] ידעאָלאָגיע[[אידעאלאגיע]]. הרבֿ אליהו איז געהאלטן קאַסטאַמערי באקאנט צו טאָן מיראַקאַלזניסים {{מקור}}. ער געץגעט אַן וילעםאלע כאַנדינגוואס אויסווענדן זיך צו אים ברכות און עצה אַפּליקאַנטן. איין זון, רבי שמואל אליהו, סערוועסדינט וויאלס דער[[רב רביהראשי]] פון [[צפת]], דער אַנדערער זון, רבי יוסף אליהו, איז דער קאָפּ, אַרייַנגערעכנט "מעטאַד פון לערנונג סעמינאַר" אין ירושלים.
 
גרויס השפּעה פון רבי אליהו אָוווערקייםאיז געשטיגן אין דער פרי 21[[איין און צוואנציקסטן יאָרהונדערט]] פֿאַר די פאַרלייגן פון דאַזאַנזמערערע פון פרוםפרומע קאָרעס איבער ישראל, אַנטוויקלונג שטעט און שטעט אין דער צענטער. רבי כעדיד "העריטאַגע וויקיפּעדיע", אַ נעץ פון תורה גרעסטער סלוי אין איר צייַט, אָבער פארשלאסן אין 2005. בדזש אַראַינים "העריטאַגע וויקיפּעדיע לערנען הייזער זענען געבויט (אַרייַנגערעכנט" הויך-קאָנפֿערענצן אָדער מיטינגז אָרדענונג), און פאַרקנאַסט אין עפֿנטלעכע אַקטיוויטעטן. פאַרלייגן פון זאמען תורה אונטער די קלינגוואָרט "צו באַזעצן אין די הערצער" האט ווערן אַן ינפלוענטשאַלאיינפלוסרייכע באַוועגונג פון פרוםפרומע זיאָניסםציוניסםן. רבידער רב געט ארויס אַ קליין אַרטיקל אין א וואכנשריפט בוללעטיןבולעטין, חלק פון באַוועגונג מאַייַאַנעימעייני ישועההישועה ", אַז מעשים צו ווייַזן צוריק.
 
הרבֿ אליהו קעפ אַרייַנגערעכנט "מעטאַד פון לערנונג סעמינאַר אין ירושלים. דאס ינקלודזרעכנט אריין אין זיך אַ ראבינער משפט אין ראבינער קאָרץ[[בית דין]], פאָרשטעלן אַ ישיבה אין ישראל און ווערלדוויידוועלטליכע קהילות. ווערלדוויידעס דאָרטאיז זענעןדא דאָרט מער ווי 60 ענווויזפארשטייער פון פאַרשידענע לענדער איבער דער גארער וועלט און רבי נאך יוגנט אין דער מדינה.
 
רבידער וויקלירב אידישעגעט געזעץא וועכנטליכע אידישע פּאַסיז[[הלכות]] לעגענדעשיעור לעקציע יעדער מאנטיק אָוונט אין זייַן שול אין קריית[[קרית משה]] אין ירושלים. די לעקציעס זענעןווערן טראַנספערדאיבערגעגעבן דורך סאַטעליט צו טויזנטער פון זיינע מענטשן וואַטשינגוואס זייקענען פוןעס זען ישראל און אין אויסלאנד. דעמאלט משואַטשאַטעווים די לעקציעס אין פילע סינאַגאָגזבתי מדרשים און צעשיקט טויזנטער פון עקזעמפלארן דורך דער וואָך ייסעק נוזלעטעראין א צייטונג גערופן "שטימע קופּיטש. איינער פון זיינע שמועסן וואָס שיינטאיז ערשינען אין דעם בוללעטיןבולעטין, האט רבי אליהו געזאגט יאָראַםיורם שקאָלניק אויף, קאָנוויקטעדוואס פוןאיז געטראפן געווארן שולדיק אויף מאָרדאומברענגן אַ טעראָריסט טורף: "זיצןער זיצט אין טורמע עטלעכע יאר, פֿאַר קיין שולד פון זייַןזייַענדיק אייגןאומשלדיק" [7].
 
הרבֿ אליהו איז מלחמהאיינער פון די גרעסטע פארלאנגער פון די באלדיקע באפרייאונג פון די ישראל שפּיאָן [[יונתן פּאָללאַרדפּאלארד]], און פּאַרטיסאַפּייץ אין דעם קאמף פֿאַר באַפרייַונגפארלייגן פאר אמעריקאנער פרעזידענטן זיין באגנאדיקונג, און אַפֿילו באַזוכט אים אין תפיסה אין די פאַרייניקטע שטאַטן עטלעכע מאָל.
 
אויף אפריל 25, 2008, דער זיבעטער פון פסח, רביאיז הרב אליהו גענומעןהאספיטעליזירט האַרץגעווארן כאַספּיטאַלייזדאין שאַאַרע[[שערי זעדעקצדק]] מעדיקאַל צענטער אין ירושלים, נאָך אַ האַרץ אטאקע און אַנדערווענטער איז אריבערגעגאנגען א בייפּאַס. נאך עטלעכע טעג האט ער אויך געליטן פון אַ קלאַפּ. אויף 27 אקטאבער 2008, נאָך דער קאַטהעטעריזאַטיאָן פּראָצעדור ניט אַנדערש, דער רבירב געטומלטאיז בעשאַסאויך אריבער אן אפעראציע צו עפענען-האַרץ, כירורגיעער איז דיפיינדדעפינירט וויגעווארן אין אַ קריטישקריטישן צושטאַנד. צו דעם סוף פון 2008 איז געוועןער ארויסגעלאזט געווארן פריי צו זייַן היים און אומגעקערט ביסלעכווייַז איבער אַ פּאַמעלעך משהאָרגאַל צו לעבן.
{{גרונטסארטיר:אליהו, מרדכי}}
[[קאַטעגאָריע:הויפט רבנים]]