איוואן גאל
|
דער אַרטיקל איז אַ יתום, ווייל ווייניק אָדער קיין אַרטיקלען פאַרבינדן צו אים. זייט אַזוי גוט שאַפט לינקען צו דעם בלאַט פון אַרטיקלען וואָס האָבן אַ שייכות; ס׳איז פאַראַן פאָרשלאָגן. |
איוואַן גאָל (דײַטש:Iwan Goll; פראנצויזיש: Yvan Goll, Ivan Goll) איז דער פסעוודאנים פון יצחק לאַנג (סאַנקט-דידעל, 29סטן מערץ, 1891 - פּאַריז, 27סטן פעברואר 1950), אַ צוויי-שפּראַכיקער (דײַטש און פראַנצויזיש) דיכטער עקספּרעסיִאָניסט פון דער ייִדישער אָפּשטאַמונג.
 | |
| געבורט |
29 מערץ 1891 פראנקרייך  |
|---|---|
| טויט |
27 פעברואר 1950 (אלט 58) פראנקרייך |
| מדינה |
דייטשלאנד, פראנקרייך, שווייץ |
  | |
לעבנסגעשיכטע
רעדאַקטירןאיוואַן גאָל איז געבוירן געוואָרן אין דער שטאָט סאנקט-דידעל, לאָטאַרינגיע, פראַנקרײַך. ער האָט זיך געלערנט אינעם שטראַסבורגער אוניווערסיטעט און אין 1912 באַקומעט די PhD-מדרגה. אין אָנהייב פון דער ערשטער וועלט-מלחמה, זענענדיק אַ פּאַציפיסט, האָט איוואַן גאָל עמיגרירט אין דער שווײַץ. נאָך דער מלחמה האָט ער זיך אַריבערגעצויג קיין פּאַריז. בעת דער צווייטער וועלט-מלחמה האָט ער געוואוינט אין די פארייניקטע שטאַטן און בלויז אין 1947 זיך אומגעקערט קיין פראַנקרײַך. ביזן סוף פון זײַן לעבן האָט דער דיכטער ניט געקאָנט ענטפערן פאַר זיך אַליין אויף דער פראַגע צו וועלכן לאַנד ער געהערט. ער פלעג זאָגן וועגן זיך אַזוי: "לויטן גורל - אַ ייִד, לויט אַ צופעליקייט - אַ פראַנצויז, לויט אַ פּאַפּיר מיט אַ שטעפּל - אַ דײַטש".
איוואַן גאָלס ווערק האָבן געשפּילט אַ וויכטיקע ראָליע אין דער געשיכטע פונעם עקספּרעסיִאָניזם. ער האָט געשריבן סײַ אויף דײַטש, סײַ אויף פראַנצויזיש, ווי אויך אויף ענגליש, אָבער שעפעריש האָט ער פונדעסטוועגן אָנגעהערט צום דײַטשישן עקספּרעסיִאָניזם, זענענדיק אין אים אַ מין פאַרשפּרייטער פון אידייען פונעם פראַנצויזישן סירעאַליזם.
זײַנע ביכער
רעדאַקטירן- 1912 Lothringische Volkslieder
- 1914 Der Panama-Kanal (u. d. Pseudonym Iwan Lazang)
- 1917 Requiem. Für die Gefallenen von Europa
- 1922 Methusalem oder Der ewige Bürger
- 1922 Melusine. Schauspiel (Uraufführung 1956 in Wiesbaden)
- 1925 Poèmes d'Amour (mit Claire Aischmann)
- 1926 Poèmes de Jalousie (mit Claire Aischmann)
- 1927 Poèmes de la Vie et de la Mort (mit Claire Aischmann)
- 1927 Die Eurokokke (französisch: Lucifer Vieillissant)
- 1927 Le Microbe de l'Or
- 1928 Der Mitropäer (Neuauflage 1987 in Berlin: Argon)
- 1929 Agnus Dei
- 1930 Sodome et Berlin
- 1946 Fruit from Saturn
- 1960 Dichtungen (Aus dem Nachlass) Darmstadt: Luchterhand 1960
- 1962 Ausgewählte Gedichte Stuttgart: Reclam 1962 u. ö. (66 S.)
- 1968 Gedichte. Eine Auswahl Hrsg. René A. Strasser, Magica, Meilen/Zürich [1968] (438 S.)
- 1996 Die Lyrik Hrsg. Barbara Glauert-Hesse. Göttingen: Wallstein (4 Bände, 2004 S.)
- 2009 Gedichte. Berlin: hochroth Verlag (24 S.)
וועבלינקען
רעדאַקטירן- אויסצוגן פון איוואַן גאָלס פּיעסע "מתושלח" (אויף העברעיִש) - http://abumidian.wordpress.com/hebrew/tirgumim/methusalem/
- מיכאלה שרעדער, "...געהער איך אָבער נאָר צו אייראָפּע". דער דיכטער איוואַן גאָל (1891 – 1950)" (אויף דײַטש - http://kritische-ausgabe.de/hefte/europa/schroeder.pd (ארכיווירט 27.05.2015 ביי דער Wayback Machine)