דזשאמבא
דזשאַמבאָ (ענגליש: Jumbo; פֿון סוואַהילי: Jambo, "פֿריד"; אַרום 25סטן דעצעמבער 1861 - 15טן סעפטעמבער 1885) איז געווען אַן אַפֿריקאַנישער העלפֿאַנד וואס איז געבוירן געוואָרן אין פֿראַנצויזישע סודאַן, אימפּאָרטירט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט (ענ') אין פּאַריז און באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ אין 1865, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן. שפּעטער איז זיין נאָמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט אַ זייער ריזיקער אָביעקט, ווי אַ ברייט-קערפּער פּאַסאַזשירן עראָפּלאַן. דזשאַמבאָ דער העלפֿאַנד איז געווען דער אָפֿיציעלער מאַסקאָט פֿון דער טאַפֿטס אוניווערסיטעט.
געבורט |
25 דעצעמבער 1860 Q491507, אטאמאנישע אימפעריע |
---|---|
טויט |
15 סעפטעמבער 1885 (אלט 24) קאנאדע |
לעבן
רעדאַקטירןדזשאַמבאָ איז געבוירן געוואָרן אין פֿראַנצויזישע סודאַן און איז שפּעטער באַוועגט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט. אין 1865 איז ער באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן נישט נאָר פֿאַר זיין גרייס (דאַמאָלסט האָט ער געגרייכן 3.25 מעטער), נאָר אויך פֿאַר זיין נאַטור וואס האָט דערלויבט די זאָאָ באַזוכער צו רייטן אויף אים. זיין נאָמען איז געשענקט געוואָרן ביים לאָנדאָנער זאָאָ, און איז אפֿשר אַ פֿאַרקריפּלונג פֿון דאָס סוואַהילי וואָרט דזשומבע (jumbe, "שבֿט-פֿירער"/"טשיף").
אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער זאָאָ פֿאַרקויפֿט דזשאַמבאָ צו פ.ט. באַרנום (ענ'), דער אייגנטימער פֿונעם באַרנום צירקוס, פֿאַר $10,000. ווען דזשאַמבאָ'ס פֿאַרקויף איז באַקאַנט געוואָרן האָט די קעניגין וויקטאָריע באַקומען בערך 100,000 בריוון בעטונג פֿון זי צו פֿאַרמייַדן דער פֿאַרקויף. די קעניגין האָט געזאָרגט וועגן דער פֿאַרקויף, און אויך דער טראָנפֿאָלגער, דער פּרינץ פֿון וויילס. ביי אַ דיפּלאָמאַטישער פֿאָרקום אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער אַמבאַסאַדאָר פֿון די פֿאַראייניקטע שטאַטן געזאָגט אַז די איינציקע פלוגתא צווישן דעם פֿאַראייניקטן קעניגרייך און די פֿאַראייניקטע שטאַטן איז געווען איבער די פֿאַרקויף פֿון דזשאַמבאָ.
דזשאַמבאָ איז געשטאָרבן נאָך ווען אַן אייזנבאַן לאָקאָמאָטיוו האָט אים באַשעדיקט ביי סט. טאמעס, אָנטעריאָ, קאַנאַדע. ביי דער באַשעדיקונג אָרט איז אַ פֿולער גרייס סטאַטוע פֿונעם העלפֿאַנד אויפֿגעשטעלט געוואָרן צו פֿאַראייביקן אים. דאַמאָלסט האָט ער געגרייכט אַרום 4 מעטער, און די סטאַטוע איז די זעלבע.
אין קולטור
רעדאַקטירןצוליב דער העלפֿאַנד'ס פּאָפּולאַריטעט אין דער לאָנדאָנער זאָאָ איז זיין נאמען געוואָרן אַן ענגליש וואָרט וואס באַדייַט "זייער ריזיק" - שפּעטער איז דאָס וואָרט געוואָרן דער עפּיטעט פֿון דער באָואינג 747 עראָפּלאַן צוליב זיין גרייס. פּאַניע דזשאַמבאָ, די מוטער פֿון דאַמבאָ אין דער פֿילם מיטן זעלבן נאָמען פֿון די וואָלט דיזני פֿירמע, הייסט נאָך דער העלפֿאַנד.