אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "צפון אמעריקע"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
←‏געאגראפיע: פיר גרויסע ראיאנען
שורה 35:
כמעט גאנץ צפון אמעריקע ליגט אויף דער צפון אמעריקע פלאטע. טיילן פון מערב מעקסיקע, איינשליסנדיק באיא קאליפארניע, און פון [[קאליפארניע]], כולל די שטעט [[סאן דיעגא]], [[לאס אנדזשעלעס]] און [[סאנטא קרוז]] ליגן אויפן מערב עק פון דער פאציפישער פלאטע; די צוויי פלאטעס קומען צוזאמען לענגאויס דעם סאן אנדרעאס שפאלט. דער דרומדיקסטער טייל פונעם קאנטינענט און א גרויסער טייל פון די מערב אינדישע אינזלען ליגן אויף דער קאראאיבישער פלאטע.
 
מען קען צעטיילן דעם קאנטינענט אין פיר גרויסע ראיאנען (וואס יעדער איינער אנטהאלט פיל אונטער־ראיאנען): די [[גרויסע פלוינען]] וואס שטרעקן [[Great Plains]] stretching פונעם איינגאס פון מעקסיקע ביז דעם [[צפון קאנאדע|קאנאדישן ארקטיק]]; דער געאלאגיש יונגע בערגיקע מערב, וואס נעמט איין די [[ראקי בערג]], דעם גרויסן באסיין, [[קאליפארניע]] און [[אלאסקע]]; דער געהעכערטער, אבער פלאכער פלאטא פון קאנאדע אין צפון־מזרח; און דער מזרחדיקער ראיאן וואס שליסט איין די אפאלאכישע בערג, דעם בארטן פלוין לענגאויס דעם אטלאנטישן בארטן, און דעם פלארידע האלבאינזל. מעקסיקע, מיט לאנגע פלאטאס און קארדילערעס, פאלט מערסטנס אין דעם מערבדיקן ראיאן, אויבוואויל דער מזרחדיקער בארטן פלוין ציט זיך דרום לענגאויס דעם איינגאס.
 
== לענדער און טעריטאריעס ==
שורה 73:
 
די מערסט־פארשפרייטע שפראך אין צפון אמעריקע איז [[ענגליש]], אויסער געוויסע טיילן פון קאנאדע, און [[האיטי]], וואו מען רעדט [[פראנצויזיש]], און מעקסיקע, וואו מען רעדט [[שפאניש]].
 
== דעמאגראפיק ==
[[טעקע:Non-Native_American_Nations_Control_over_N_America_1750-2008.gif|לינקס|קליין|Non-native nations' control and claims over North America c. 1750–2008]]
[[טעקע:Langs_N.Amer.png|קליין|[[First language|Native languages]] of the US, Canada and Greenland]]
עקאנאמיש זענען קאנאדע און די פאראייניגטע שטאטן די רייכסטע און מערסט אנטוויקלטע לענדער אין דעם קאנטינענט, דערנאך קומט מעקסיקע, א ניי־אינדוסטריאליזירט לאנד.<ref name="AIA" /> די לענדער פון צענטראל־אמעריקע און די קאראאיבן האלטן ביי פארשיידענע ניוואען פון עקאנאמישער און מענטשלעכער אנטוויקלונג. צום ביישפיל, קליינע קאראאיבישע אינזל־לענדער, ווי בארבאדאס, טרינידאד און טאבאגא, און אנטיגוע און בארבודע, האבן א העכערע [[ברוטא אינלענדישער פראדוקט|ברוטא אינלענדישן פראדוקט]] ווי מעקסיקע צוליב זייערע קלענערע באפעלקערונגען. פאנאמא און קאסטא ריקא האבן א גאנץ העכער מענטשלעכן אנטוויקלונג־אינדעקס ווי די אנדערע לענדער פון צענטראל־אמעריקע.<ref name="UNDP">{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete.pdf|format=PDF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101108160356/http://hdr.undp.org/en/media/HDR_2010_EN_Complete.pdf|archivedate=8טן נאוועמבער 2010|title=2010 Human development Report|publisher=[[פאראייניגטע פעלקער אנטוויקלונג פראגראם]]|pages=148–151|accessdate=6טן מיי 2011}}</ref> ווי אויך, כאטש האט גרינלאנד ריזיקע רעסורסן אין נאפט און מינעראלן, מערסטנס זענען נאך נישט אויסגעניצט, און דאס אינזל איז עקאנאמיש אפהענגיק אויף פישעריי, טוריזם, און סובווענצן פון דענמארק. דאך איז דער אינזל גוט אנטוויקלט.<ref>{{cite web|url=https://www.economist.com/news/europe/21640224-falling-crude-prices-are-forcing-greenland-put-plans-split-denmark-independence-ice|title=Independence on ice|date={{ר}}21סטן יאנואר 2015|work=The Economist}} {{לינקשפראך|ענגליש}}</ref>
 
== זעט אויך ==