אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דוד בן-גוריון"

'''דוד בן גוריון''' ( [[16טןי"ז אקטאבערתשרי]] [[1886]], [[ה'תרמ"ז]] -, [[1טן16טן דעצעמבעראקטאבער]] [[1886]] - [[1973ו׳ כסלו]] ה'[[ה'תשל"ד]], [[1טן דעצעמבער]] [[1973]]) איז געווען דער ערשטער [[פרעמיער מיניסטער]] פון [[מדינת ישראל]].

בן גוריון איז געבוירן [[י"ז תשרי]] [[ה'תרמ"ז]] (1886) אלס '''''דוד גרין''''' אין [[פלאנסק]], [[פוילן]], דאן א חלק פון צאריסטישן רוסלאנד, צו זיינע עלטערן אביגדור און שיינדל גרין. זיין מוטער איז געשטארבן ווען ער איז אלט געווען  צען יאר. זיין פאטער איז געווען אן [[אדוואקאט]], און אן ענטוזיאסטישער מיטטיילער אין דער [[חובבי ציון]] ארגאניזאציע.

אין זיין יוגנט איז בן גוריון שוין געווארן א שטארקער [[ציוניזם|ציוניסט]], און אין 1906 האט ער זיך געצויגן קיין [[פאלעסטינע]]. צוערשט האט ער געארבעט אין [[אגריקולטור]] אין די מאראנצן פעלדער און שפעטער איז ער געווארן א [[זשורנאליזם|זשורנאליסט]]. אין דעריענער תקופה האט ער אנגעהויבן זיינע פאליטישע אקטיוויטעטן, און האט אנגענומען דעם נאמען בן גוריון.

אין 1915 האבן אים די [[טערקיי|טערקן]] פארטריבן פון פאלעסטינע וועגן זיין רוסישע בירגערשאפט, און ער האט זיך געצויגן קיין [[ניו יארק]] וואו ער איז ארומגעפאהרן אויפטון פארן ציוניזם, צוערשט אָן ערפאלג. אבער דאן האט ער האט ארויסגעגעבן צוויי ביכער איןאויף [[יודיש]], (זעט ווײַטער "זיינע ווערק"), וועלכע האטהאבן געהאט א שטארקן אפקלאנג באַםביים אמעריקאנעםאמעריקאנישן יודנטוהםיודנטום. אין ניו יארק האט ער זיך אנגעטראפן מיט [[פאולא מונווייס]] מיט וועמען ער האט דערנאך חתונה געהאט און געהאט מיט איר דריי קינדער.

אין 1918 האט ער זיך אָנגעשלאסן אין דעם 28סטער באטאליאן פון דערדעם [[אידישעריידישן לעגיאן]] פון דער [[בריטישער ארמיי]]. ער האט זיך צוריקגעקערט קיין פאלעסטינע נאך דער [[ערשטער וועלט קריג]] ווען דאס לאנד איז שוין געווען איינגענומען דורך די [[בריטישע]].

בן גוריון האט זיך טיף אריינגעטוהןאריינגעטון אין פאליטישע אקטיוויטעטן און איז געווארן אן אנגעזעהענעראנגעזעענער פירער פון ארבייטערארבעטער ציוניזם, וועלכערוואס איז שפעטער געווארן דערדי דאמינירנדערדאמינירנדע פראקציע אין ציוניזם. ער איז געווען שטארק אנטקעגן די אקטיוויטעטן פון די עקסטרעמע גרופעס [[אצ"ל]] (באקאנט אלץ דער אירגון״אירגון״) און לחילח״י, וועמען ער האט גערופן טעראריסטישע גרופעס פאר זייער דורכפירן געוואלדטאטן קעגן די ענגלישע וואס האט אויך געברענגט פיל ציווילע קרבנות.

אין 1948, כאטש עס איז געווען שטארקע קעגנערשאפט אפילו פון זיין אייגענעם פארטיי, האט ער דורכגעפירט דערדי רעזאלוציע צו גרינדן מדינת ישראל מיט שטימען פון זעקס קעגן פיר לויט דעם צוטיילונגס פלאן פון די '''''[[פאראייניגטע פעלקער]]'''''.

[[טעקע:Bengurion_Independence.jpg|right|thumbקליין|בן גוריון ביים פארליינען דעםדי זעלבסטשטענדיגקייט דעקלאראציע]]מיט'ןמיטן אויפקום פון דער מדינה האט ער געהייסן גרונדןגרינדן דעםדי ישראל'ישןישע ארמיי, דער [[צבא הגנה לישראל|צבא הגנה לישראל]] (צה"ל)]], און פארבאטן דאס עקזיסטענץ פון אנדערע באוואפנטע גרופעס. דאס האט געפירט צו אנגעצויגענע באציאונגען מיט [[מנחם בעגין]] דער פירער פון דעם אירגון. ווען בעגין האט געברענגט א שיף פול מיט וואפן, דער [[אלטאלענא]], האט בן גוריון באפוילן דאס איבערגעבן פאר'ן ניי געבוירענעם צה"ל. בעגין, וועלכער איז געווען אויפ'ןאויפן שיף, האט מסכים געווען איבערצוגעבן אכטציג פראצענט פון די וואפן, און די איבריגע פאר די אצ״ל קעמפער פון ירושלים, דאס איז וויבאלד ישראל האט נאך נישט איינגענומען ירושלים, און איר צוקונפט איז נאך נישט געווען קלאר, און בן גוריון האט באפוילן באמבאדירןבאמבארדירן דעםדי שיף, טראץ דעם אפמאך וואס די אצלאצ״ל האט פון פריער געהאט מיטןמיט דער ארמיי. זעכצן אידישעיידישע מיט-גליהדערמיטגלידער פון דעם אירגון זענען אומגעקומען. בעגין אליין איז נישט געשעדיגט געווארן, אבער ער האט דערנאך נאכגעגעבן און אנגעשלאסן זיינע קעמפערס מיט'ןמיטן צה"ל.

== אלץאלס פרעמיער מיניסטער ==

בן גוריון האט געפירט מדינת ישראל אין דידער קריטישעקריטישער תקופה פון דעם זעלבסטשטענדיגקייטזעלבשטענדיגקייט קריג, וועלכער האט זיך געצויגן פון [[נאוועמבער]] 1947 ביז [[מארטשמארץ]] 1949. נאכ'ן קריג איז ער געווארן אויפגענומען אלץ פרעמיער מיניסטער און געפירט דערדי מדינה אין אירע יונגע יארן.

אין 1953 האט ער דערקלערט אז ער ציהטציט זיך ארויס פון דער פרעמיערשאפט זיך צו באזעצן אין [[קיבוץ שדי בוקר]] אין דער [[נגב]]. אין 1955 איז ער אבער צוריקגעקומען צוםצו דער פרעמיערשאפט און געדינט ביז 1963. ער איז ווייטער פארבליבן פארמישט אין פאליטישע ענינים ביז ער האט זיך אנטזאגט פון דעם אין 1970. זיינע לעצטע יאהרןיארן האט ער פארברענגט אויף זיין קיבוץ, שטודיהרנדיגשטודירנדיג [[שפינאזא]] און [[בודהיזם]].

ער איז געשטארבן דעם 1טן דעצעמבער, 1973.

* [https://archive.org/details/yizkortsumandene00chas '''יזכור''', רעדאקטאר און הקדמה צו דידער צווייטעצווייטער פארגרעסערטעפארגרעסערטער אויפלאגע] אין יאהריאר תרע"ז. לינק צום בוך: <ref>https://archive.org/details/yizkortsumandene00chas</ref>

* אין די שפעהטעשפעטע ת"ר יאהרןיארן האט ער אינאיינעם מיט [[יצחק בן צבי]] געשאפן און ארויסגעגעבן א דיקערדיק ביךבוך אויף דידער יודישעיודישער שפראך מיטן נאמען '''ארץ ישראל''', וועלכע נעמט ארום די פארגאנגענהייט און געגנווארט פון ארץ ישראל און איהרעאירע איינוואוינער.

* [https://www.youtube.com/watch?v=UUQrJakOQCU בן גריוןגוריון אין א רעדע אויף יודיש אין שוועהדןשוועדן אין יאהריאר 1962] https://www.youtube.com/watch?v=UUQrJakOQCU

* [http://in.bgu.ac.il/bgi/iyunim/15/rachel.pdf אן ארטיקל אויף העברעיאישהעברעאיש באהאנדלט בן-גוריון'ס צוגאנג צו דידער יודישעיודישער שפראך http://in.bgu.ac.il/bgi/iyunim/15/rachel.pdf]