אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יואל טייטלבוים"

דער קדושת יו"ט איז נסתלק געווארן תרס"ד [[כ"ט שבט]] [[ה'תרס"ד]]. ער האט איבערגעלאזט צוויי זון, דער בכור איז געווען ר' [[חיים צבי טייטלבוים (עצי חיים)|חיים צבי טייטלבוים]] באקאנט אלס דער עצי חיים, ער האט ממלא מקום געווען דעם טאטען אלס רב אין [[סיגעט]], ער איז געווען דער פאטער פון דעם צווייטער סאטמארער רבי דער [[ברך משה]]. דער יונגערער זון איז געווען ר' יואל און איז קיינמאל געווען רב אין סיגעט.

ר' יואל איז אויפגעוואקסן ביי זיין פאטער אין [[סיגעט]] וואו ער האט געוואוינט ביז צו זיין חתונה. ער האט חתונה געהאט אין יאר תרס"ד, ממש פאר זיין פאטערס הסתלקות, מיט דער טאכטער פון רבי [[אברהם חיים הורוויץ (פלאנטש)|אברהם חיים הורוויץ]] ז"ל, דער פלאַנטשער רב, א [[ראפשיץ (הויף)|ראפשיצער]] און דזשיקאווער אייניקל. אויך זענען זיי געווען [[קוזין|קוזינען]] ווייל ר' אברהם חיים'ס פאטער ר' [[משה הורוויץ|משה'לע ראזוואדאווער]] איז געווען איין איידעם ביים [[יקותיאל יהודה טייטלבוים|ייטב לב]].

ער איז געזעסן גיציילטעגעציילטע יארן אויף [[קעסט]] ביי זיין שווער אין [[ראדאמישל]], [[פוילן]], בעת'ן זיין אויף קעסט האט ער זיך אויך צוגיטשעפעטגעדרייט צוםביים בעלזער רב רבי [[ישכר דוב רוקח (א)|ישכר דוב רוקח]] זצ"ל און ער האט זיך געהאלטן פאר זיינס א חסיד. שפעטער איז ער צוריקגעפארן קיין [[אונגארן]] און זיך באזעצט אין דער שטאט [[סאטמאר (שטאט)|סאטמאר]], אין [[זיבנבערגן]], וואו ער האט געדאווענט אין זיין אייגענעם ביהמ"ד מיט א שיינע קבוצה חסידים.

ר' יואל האט געהאט פון זיין ערשטן זיווג דריי טעכטער, אלע דריי זענען ל"ע נאטורליך געשטארבן יונגערהייט קינדערלאז, נאך בײַבײ ר' יואל'סזיין לעבן. נאך זייענדיג אין ארשעוועארשיווע איז זיין יונגסטע טאכטער אסתר געשטארבן אומפארהייראט , און זי ליגטאיז אוןגעווארן באערדיגט אין [[סאטמאר (שטאט)|סאטמאר]]. די צווייטע טאכטער האט געהייראט ר' [[יקותיאל יהודה טייטלבוים (ב)|זלמן לייב טייטלבוים]] (דעם זון פון זיין ברודער דער „עצי חיים"), דער לעצטער רב פון סיגעט פארן קריג. זי איז געשטארבן א יאר נאך איר חתונה, ווען ר' יואל איז געווען קראלער רב, זי ליגט אין סיגעט. די עלצטעעלסטע טאכטער חי' רויזא, האט געהייראט זיין שוועסטער זון, ר' ליפא מאיער (שפעטער טייטלבוים) רב פון [[סעמיהאלי]], א זון פון ר' חנוך העניך דוב מאיער רב אין קערעצקי אן איידעם פונעם קדושת יו"ט, זי איז ל"ע געשטארבן אין יאר תשי"ד בעת זי האט געשוואנגערט{{מקור}}, זי ליגט אוןאין [[טבריה]].

אוןאין יאר תרצ"ו איז ר' יואל געווארן אן אלמן, ווען זיין פרוי חוה איז געשטארבן פון א [[הארץ]] קראנקייט, זי ליגט אוןאין סאטמאר. א יאר שפעטער האט ער געהייראט מרת אלטע פייגא שפירא ע"ה, א יונג ארעם מיידל א יתומה, פון [[טשענסטכאוו]], [[פוילן]]. איר פאטער רבי אביגדור שפירא ז"ל, וואס האט שוין נישט געלעבט, איז געווען א חסידישער רב אין טשענסטכאוו, אן אייניקל פונעם שרף פון [[מאגלניצא]] (וואס איז געווען אן איידעם פון דעם [[קאזשניצער מגיד|מגיד פון קאזשניץ]]) און פון [[מאור ושמש]]. ר'רבי יואל איז אריבערגעפארן קיין [[טשעבין]] לעבןנעבן [[קראקע]], ווי די חתונה צואיז האבןפארגעקומען, מיטדער אירמסדר קידושין איז געווען הגאון דער [[דוב בעריש וויידנפעלד|טשעבינער רב]]. די רביצין אלטע פייגא האט קיינמאל געהאט קינדער, זי איז געשטארבן אין יאר תשס"גא, און זי ליגט לעבןנעבן איר מאן אויפ'ן בית החיים אין קרית יואל.

בעת ער האט געוואוינט און סאטמאר אלס אינגערמאן, נאך דער פטירה פון דעם סאטמארער רב רבי '''ר' [[יהודה גרינוואלד]]''', בעל '''"שבט מיהודה'''", איז געווען די רעדע אים אויפצונעמען פאר מרא דאתרא, אבער עס איז נישט געקומען לידי מעשה.{{מקור}} נאך אפאר יאר זיצן אוןאין סאטמאר האט ער אנגענומען זיין ערשטע רבנות פאסטן אין דער שטאט [[ארשעווע]], א קליין שטעטל אין [[קארפאטנרוסקארפאטארוס]], לעבןנעבן [[מונקאטש]], וואו ער האט אויך געפירט א ישיבה.

אין יאר תרע"ה ביי דער [[ערשטער וועלט מלחמה]] איז ער אנטלאפן פון ארשעווע און געפליכטעט צוריק קיין סאטמאר וואו ער איז האט געוואוינט דארט 6 יאר ער האט געהאט דארט זיין אייגן ביהמ"ד וואס מען האט גערופן "דער ארשעווער ביהמ"ד" און פולעפילע אידן פון סאטמאר האבן זיך באהאפןבאהאפטן צו איהם, אויך איז ער געווען שטארק נאנטנאענט מיטן ארטיגן רב ר' אליעזר דוד גרינוואלד, וואס האט אים שטארק גישעצטגעשעצט. אין יאר תרפ"א איז ער צוריקגעפארן קיין ארשעווע.

אין יאר תרפ"ד האט ער פארלאזט ארשעווע און אנגענומען דעם רבנות פאסטן און מיטגעברענגט זיין ישיבה אין דער שטארק חסידישער שטאט [[קראלי]], [[זיבנבערגן]], [[רומעניע]], ביים גרענעץגרעניץ פון [[אונגארן]], ער האט ממלא מקום געווען הרב [[שאול בראך]] זצ"ל וואס איז דאן געווארן רב אין [[קאשוי]] (היינט [[סלאוואקיי]]). דארט אין קראלי האט זיך ר' יואל ערווארבן צו זיין איינע פון די גרעסטע חסידישע מנהיגים און אייראפע, פילע חסידישע אידן האבן אנגעהויבן זיך צו באהעפטן צו אים. ר' יואל האט שפעטער געזאגט אז זיינע בעסטע יארן איז געווען אין קראלע וואו ער האט געהאט א פארהעלטענמעסיקעפארהעלטענמעסיג קליינע קהלה מיט מינימאלע שטערונגען און אין רוחניותדיגע ענינים האט מען נישט געדארפט קיין סאך טוען ווייל דער פריערדיגע רב האט אלס אוועקגעשטעלט ווי עס ברויך צו זיין און ער האט געקענט רואיג זיצן און דינען דעם אייבישטן.{{מקור}}

און יאר תרפ"ח איז פלוצלינג נסתלק געווארן דער סאטמארער רב, '''ר' [[אליעזר דוד גרינוואלד]]''', דער '''"קרן לדוד'''", איזאון דאן איז ווידער ערוועקט געווארן די געדאנק פון אויפנעמען רבי יואל פאראלס ארטיגער רב, ר' יואל האט דארט געהאט פילע אנהענגער און חסידים, נאך גיציילטעגעציילטע יארן פון צאנקערייען מיט די ארטיגע אשכנז'ישע איינוואוינער וואס זענען נישט געווען איינשטימיג צו זיין אויפנאמע, וואס דאס האט געפירט צו אפהאלטן צוויי מאל וואלן און צוויי דין תורות ווי ר' יואל האט אלס געזיגט, האט ר' יואל פארלאזט קראלי און אריבערגעקומען זיך באזעצן אין שטאט אוןאין יאר [[ה'תרצ"ד]], זעקס יאר נאכן הסתלקות פון לעצטן רב.

סאטמאר איז א גרויסער באוואוינטער צענטער שטאט ווי עס האבן געוואוינט טויזענטער פרומע אידן פון פארשידענע שיכטן און קרייזן. דארט אוןאין סאטמאר האט ר' יואל געפירט א גרויסע ישיבה. ר' יואל איז געווען דארט רב ביזןביז'ן [[חורבן אייראפע]], ווען מ'האט אום חודש ניסן [[ה'תש"ד ]]<nowiki/>קאנצעטרירט די סאטמארער אידן אין געטא, און זיי שפעטער ליקווידירט קיין [[אוישוויץ]] הי"ד.

ער האט געוואוינט פאר א שטיק צייט נאך דער [[צווייטע וועלט מלחמה|מלחמה]] אין [[ירושלים]], אבער(פון נאכדעםאינמיטן יאר תש"ו ביז אינמיטן תש"ז) אוואו ער האט אויפגעשטעלט די סאטמארע מוסדות "יטב לב" וואס דאס האט אים אריינגעפירט אין שווערע חובות וואס ער האט נישט געהאט פון ווי צו באצאלן, דערפאר איז געקומעןער אויףגעווארן געצוואונגען אונטערצונעמען א באזוךרייזע קיין [[ניו יארק]], [[אמעריקע]], וואס איז פון אנפאנג געווען געפלאנט נאר אויף א קורצע צייט, (וויבלויז טיילצו זאגןדעקן די חובות, אבער אין די ענדע איז ער געקומעןאיבערגעצייגט צוזאמשטעלןגעווארן געלטדורך פארעטליכע דיחסידים [[מוסדות]]זיך איןצו ארה"ק)באזעצן דארט, דערפאר האט ער זיך דארט באזעצט אין איז געבליבן וואוינען דארטאין ניו יארק. קודם האט ער זיך באזעצט אין דעםדער [[איסט סייד]] געגנט און דערנאך אין [[וויליאמסבורג]], וואו ער האט געגרינדעט די ברייט פארצווייגטע [[תורה]] אימפעריע וואס רופט זיך אונטערן נאמען "[[סאטמאר (הויף)|סאטמאר]]", אריינגערעכענטוואס טוט אריינרעכענען: די קהילה [[קהל יטב לב]] ([[בית מדרש|בתי מדרשים]], [[מקוה|מקוואות]], [[בית הוראה|בתי הוראה]], , [[מצה בעקעריי]], בתי חיים און נאך) און די מוסדות וואס ווערט גערופן ישיבה תורה ויראה ובית רחל (תלמוד תורה פאר אינגלעך, ישיבות פאר אינגערע און עלטערע בחורים, בית חינוך לבנות, זומער קעמפ'ס).

* [[דברי יואל]] על המועדיםהתורה מהדורא תניינא [ה'על סדר כרכיםבמדבר-דברים]

* חידושי תורה דינערסבמסיבות

* חידושי תורה תשט"ז [ב"כ]

* [[קונטרס שלש תשובות|קונטרס שלש תשובות על עניני שמיטה]]

* [[שו"ת דברי יואל]] [ב"כ]

* [https://www.ivelt.com/forum/viewtopic.php?f=31&t=8585 אויף '''אידישע וועלט''']