אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דער בעל שם טוב 1 (אלבאם)"

'''דער בעל שם טוב נומער 1''' איז די 26סטע [[קאסעטע]] פון דעם באקאנטן זינגער [[יום טוב עהרליך]], אין דידער סעריע [[יידיש נחת]].

די ניגונים פון ר' יום טוב עהרליך זענען מיט א געוואלד'דיגן געשמאק, ער האט געהאט א גרויסן אויסטערלישן כח און אראפלייגן א מעשה מיט א ניגון און מיט גראמען, וואס אזעלכע כוחות זעהטזעט מען נישט כמעט אין די יידישע גאס, יעדעס ניגון וואס ער זינגט אויף זיינע טייפס איז א אוצר, פיל מיט אינהאלט, און מיט דער ריכטיגער כח פון ניגון ברענגט ער ארויס דער אינעווייניגסטען כח הנפש אויף דער אויבערפלאך. און אין דער זעלבער צייט פארמאגט ער א באזונעדערע חוש פון הומאר, און גאר זיסע געשמאקע ווערטליך, זיינע ניגונים און אלבאמען זענען נישט ליינגווייליג, נאר פארקערט מען קען עס הערן און הערן און נישט ווערן מיד, זיינע טייפ'סגעזאנגע הייבן אויף דערדעם מענטש, עס איז א קונץ שטיק אין די ניגונים וועלט.

עס דערציילט די שווערע טעג וואס כלל ישראל האט מיטגעמאכט אין די יאהרןיארן פון די ביטערע גזירות שנת [[ת"ח ות"ט]], ווען טויזענטער אידן זענען גע'הרג'ט געווארן מיט מיתות משונות, און דאס הארץ און נשמה פון כלל ישראל איז ליידער אוועקגעריסן געווארן, אסאך גדולי ישראל, לומדים רבנים, צדיקים עסקנים זענען געווארן גהרג'ט, און די פריצים האבן געוועלטיגט אויף יעדן, עס איז געווארן א צווישן שייד צוישן די פשוטע אידן און די לומדים אין די בתי מדרשים און די "קלויזן", פון איין זייט זענען די פשוטע אידן געווארן זייער פארגערבעט, אהןאן קיין תורה און יראת שמים, אהןאן קיין אמונה, אהןאן קיין מענטשליכקייט, זיי זענען געווארן צוזאמען ווי די גוים זייערע שכנים, אבער די גוים זעלבסט האבן זיי געיאגט און געשלאגן ווייל זיי זענען אידן, פון די אנדערע זייט זענען געווען די לומדים און רבנים וואס זענען געזעסן אין בתי מדרשים און געלערנט און געדינט גאט ברוך הוא, אבער זענען געשטאנען הילפלאז און גארנישט געטוהן פאר זייערע פשוטע פארגרעבטע אידן וואס זענען געווארן אלץ שוואכער און שוואכער און דערווייטערט געווארן פון אלעס וואס האט צוטועהן מיט די תורה און אידישעקייט.

עס הייבט אהןאן: '''צוריק פיל יאהרןיארן דארט, אין צפת אונטערןאונטער דער שטאט, אין א שטיבל, אין א גריבל, געוואוינט א איד האט......'''

עס דערציילט וואס עס האט זיך געטוהןגעטון מיטן בעל שם נשמה אין א [[גלגול]] פאר אים, ער איז געווען אין א פשוטער איד פון צפת, ער האט געטועהןגעטון זייער גוטע מעשים אין טאג פון זיין [[בר מצוה]], עס האט געמאכט אין הימל א רעש, אליהו הנביא איז צו אים געקומען און אים צוגעזאגט אלעס גוט'ס, ער וועט זיך באווייזען פאר אים, מיט דעם תנאי ער זאל אים זאגן וואס פאר א גוטע זאך ער האט געטועהן אין יענעם טאג אז גאט האט אזוי הנאה דערפון, דער איד אבער ענטפערט: איך וועל עס נישט זאגן פאר קיינעם, איך דארף נישט די זאלסט מיר העלפן, א גוטע זאך האב איך געטוהן בלויז פאר גאט און נישט פאר קיין צווייטן, אין הימל איז געווארן פון די ווערטער גאר א גרויסער רעש, עס איז געווען זייער וואונדערלאך צו זעהןזען וויאזוי אי פשוטער איד שרעקט זיך אפילו נישט פון אליהו הנביא, ער זאגט אים אפ, ווייל ער וויל זיינע מעשים טובים זאל זיין בלויז פאר גאט, האט מען אפגעמאכט אין הימל אז דערפאר זאל אליהו הנביא ציריק גיין צו אים און אים אויסלערנען אסאך סודות התורה ביז ער וועט אלעס קענען, אזוי איז טאקע געווען, אבער די וועלט האט נישט זוכה געווען צו זיין שיינקייט און צו זיינע מדריגות, דערפאר אצינד אז די וועלט האט געדארפט האבן א גרויסע צדיק וואס זאל רעטן כלל ישראל, האט ער זוכה זיין צו זיין דעם בעל שם טוב.