|
אויך די [[מוסולמענער]] און די [[קריסטן]] גלײבן אין דעם, אז גאט האט זיך באוויזן ביים בארג סיני, און אז [[משה רבינו]] איז געווען א [[נביא]] פון גאט. אויך האבן זיי אנגענומען א סך גלויבונגען, געזעצען אין מנהגים וואס איז שוין געווען ביי יידן פארדעם.
== אמונת השם ==
== גלייבן אין גאָט דורך לאגיק ==
{{הויפט ארטיקל|אמונת השם}}
דער רמב"ם זאגט<ref>יסודי התורה פ"א ה"א</ref> "יסוד היסודות "ועמוד החכמות" לידע שיש שם מצוי ראשון והוא ממציא כל נמצא, וכל הנמצאים משמים וארץ ומה שביניהם לא נמצאו אלא מאמתת המצאו" וכו'.
כדי די וועלט זאל קענען זיין, האט געמוזט זיין אסאך זאכן אויף א געוויסן אופן. (למשל אויב די ערד וואלט געהאט מער [[אקסיזשען]] וואלט עס געווארען פארברענט, אויב אביסעל ווייניגער וואלטן בעלי חיים נישט געקענט לעבן. - נאך הינדערטער זאכען מיז זיין אויפען "האר" ווי עס איז - כדי די ערד זאל קענען זיין<ref>http://www.asa3.org/aSA/resources/Newman.html</ref>). אויך למשל, דער גוף פון דעם מענטש, די בעלי חיים, די פיש, די געוויקסען, מוז שטימען פינטקליך טויזנטער זאכן אז ער זאל קענען לעבן<ref>וועגען דעם איז איינער אן אנערקעטער פילאזאפער, לעצטענס געווארען א מאמין אין בריאת העולם דורך א באשאפער. קיק מער וועגען דעםhttp://www.amazon.co.uk/There-God-Notorious-Atheist-Changed/dp/0061335304</ref>. (אין ביי די בעלי חיים אויף די טריקעניש איז דער ציזאמשטעל גאר אנדערש ווי ביי די פיש; אין ביי די געוויקסען איז עס גאר אנדערש, וכדומה).
אויך שרייבט דער רמב"ם<ref>אגרת תימן</ref> "וכן ידע שהפנימיות של אדם יש בה הנפלאות האמיתיות והמלאכות המורות על חכמת הבורא יתברך; בראותו עצביו נמשכים בבשר שהוא סיבת התנועה החפצית הנקרא בלשון ערב "עצל" ובלעז "מוסקול" - באברי הבשר והתלכדם, ונטיית יתרותיו, ומקום דיבוקם, ולפיפת קישוריו, ואיכות גידולו, והרכבת אבריו ופרקיו ומוצא עורקיו המתנועעים, והעורקים שאינם מתנועעים, והתחלקם, וישוב נתחיו קצתם על קצתם החיצוניים והפנימיים, כל דבר ודבר על מתכונתו ותבניתו ובמקומו".
אפילו עס קען זיך אמאל מאכען [["רענדעם איווענטס"]], אדער א [[צופאל]] ("Coincidences"), אבער עס מאכט זיך נישט ציסאך "צופאל'ס". (למשל, א מענטש מאכט אסאך קאר עקסידענט'ס, יעדעס מאל האט ער א גיטע אנדערע תירוץ; אבער די אמת איז, אין אזוי וועלען מענטשען אננעמען, אז אלע עקסידענט'ס האבען איין [[סיבה]], ווי למשל ער קען נישט דרייווען. - אויך די [[יוסטיץ]] וועט [[אורטיילן]] א מענטש פאר לאנגע יארען [[תפיסה]] אדער [[טויט שטראף]] דורך "אסאך" [[Circumstantial evidence]], ווייל מ'נעמט אן אז עס צייגט אן די אמת<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Circumstantial_evidence</ref>. ד.ה: אסאך ציפאל'ס צייגט אויף איין סיבה. - אויך איז די ראיות א חלק פין [[וויסענשאפטלער]] אין [[סיינעס]]. קיק מער וועגען דעם דא
<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Circumstantial_evidence</ref>).
וועגן דעם איז נישט לאגיש צו זאגן אז עס די אלע טויזנטער און מיליאנען (אפשר ביליאנען) זאכן איז פערצופאל (סיי ביי בעלי חיים אויף איין אופן, ביי געוויקסען אויף אן אנדערע אויפן, סיי ביי טויזענטער אנדערע זאכען) ציזאמגעקימען אויף אזא פינקטליכע אופן. עס מיז זיין איינער מיט [[חשבון]] און [[לאגיק]] האט עס צוזאמגעשטעלט. (אזוי ווי א מענטש גייט אין [[קאסמאס]] און ער טרעפט א בוך מיט א לאנגער מעשה, וועט ער נישט זאגן אז עס האט זיך אויסגעגאסן טינט און עס איז צוזאמגעשטעלט געווארן אותיות, נאר ער וועט זאגן א בעל שכל האט עס געשריבן.)
צװישן די אנגענימענע גרויסע װיסנשאַפֿטלער זײַנען געווען א סך וואס האבן געגלייבט אין איין גאט, און אז ער האט באשאפען די וועלט<ref>http://www.godandscience.org/apologetics/sciencefaith.html#aW2xIFLC5k9I</ref>. היינט איז אויך דא באקאנטע וויסנעשאפטלער וואס זאגן אז אלע קשיות ווערט פארענטפערט מיט [[עװאָלוציע]]<ref>http://www.asa3.org/aSA/resources/Newman.html</ref> פאלשע מקור פאלשע מקור - דארט שטייט פינקט פארקערט שרייב נישט קיין שקר.
דארט שטייט אזוי:
The odds against a universe like ours emerging out of something like the Big Bang are enormous<|>---<|>I think there are clearly religious implications whenever you start to discuss the origins of the universe. There must be religious overtones. But I think most scientists prefer to shy away from the religious side of it.10
אויך א גרויסע באקאנטער גוועזענע אטיעסט אנטענעי פלו זאגט אז עוועלישאן פארענטפערט גארנישט.
== גלייבן דורך אינערליכע גייסט ==
== גלייבן דורך מופתים ==
== אמונת צדיקים ==
| 