אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "גלויבן"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ אראפגענומען לאנגע פסוקים און אביסל מסדר געװען
מאין תקציר עריכה
שורה 32:
אויך איז געשען אסאך אומנאטירלעכע זאכן אין [[מצרים]] אין אין [[מידבר]], ווי קריעת ים סוף, <ref> שמות ט"ו א' - דברים ד' - דברים ו'</ref> דער "מן"<ref>שמות ט"ז - דברים ח'</ref>, אין נאך<ref>די מעשה מיט "קרח", דער "נחש", דער "מי מריבה".</ref>. וואס די אלע זאכען איז געשען פֿאָרױס טיזענטער מענטשען.
 
דעדי אלע אויבען דערמאנטע זאכען איז דאקאמאנטירט געווארען אין דידעם [[תנ"ך]], אויך האבען מיליאנען מענטשען פיןפון פאלק ישראל דאס געוויסטגעוווסט אין היסטאריע, אן איבערהאקונג. אפילו מענשטען וויאױך [[קרח]] וואס האבעןהאט געהאט [[טענות]] אויף משה רבינו האבעןהאט געגלייבט אין [[מעמד הר סיני]], אויך שפעטער אפילו עס האט זיך געמאכט מענשטען אין גרופעס וואס האבען זיך אפגעטיילט פיןפון די [[סנהדרין]] אין [[תנאים]]<ref> (ווי די [[צדוקים]]</ref>, האבעןהאבן אויך געגלייבט אין [[מעמד הר סיני]]. פאר טויזענטער יארען נאכדעם האבען די קינדער פין ישראל (אפילו די וואס זענען געווען נישט [[ערליך]], אין זענען געווען קעגען די [[אנגענימענע]] [[נביא]]ים אדער [[חז"ל]]) דאס געגלייבט<ref>[[קראים]] אין די צייטן פין די ראשונים</ref>, אין אפילו נישט פרובירט צי לייקענען; אין אסאך מאל אפילו אוועקגעגעבן דאס לעבן ווייל זיי האבען אזוי שטארק געגלייבט. - עס איז קיינמאל אין היסטאריע נישט געווען א מענטש וואס זאגט: ער (אדער זיין טאטע, זיידע אדער עלטער זיידע) איז דארט געווען, אין עס איז נישט געווען.
ר' [[יוסף אלבו]] אין ספר העקרים שרייבט<ref>מאמר ראשון פי"ט</ref> "וזה ודאי ראוי להאמין בו קרוב אל מה שהעיד עליו החוש למאמין ההוא... נתאמת בנסיון בשעת מתן תורה; שכל ישראל, חכמיהם וטפשיהם, וקצרי הקומה עם רמי הקומה, ורכי הלבב עם הגיבורים, ועשיר ורש, כלם הגיעו למעלת הנבואה ושמעו קול אלהים חיים מדבר מתוך האש, כמו שהעיד הכתוב (דברים ה' ד') באמרו את הדברים האלה דבר ה' אל כל קהלכם בהר מתוך האש הענן והערפל קול גדול ולא יסף וגו', ואמר משה להעיד ע"ז הפלא: השמע עם קול אלהים מדבר מתוך האש כאשר שמעת אתה ויחי (שם ד' ל"ג).
 
היינט צו טאג גלייבן אויך די [[מוסולמענער]] איןאון די [[קריסטן]] גלײבן אין דעם (בערך 3.5 ביליאן מענטשן 60-55% פון דער וועלט באפעלקערונג{{מקור}}), אז גאט האט זיך באוויזן ביים בארג [[סיני]], און אז [[משה רבינו]] איז געווען א [[נביא]] פון גאט. אויך האבעןהאבן זיי אנגענימעןאנגענומען א אסאךסך גלויבונגען, געזעצען אין מנהגים וואס איז שוין געווען ביי יודעןיידן פארדעם.
...הנה הוא אמת גמור אחר שהעיד עליו הנסיון, ובא הקבלה בזה נמשכת מאב אל בן - אי אפשר להכחישו, לפי שהוא מבואר שאין בעולם מי שיאהב את האדם יותר מאביו, ולזה הקבלה שתבא נמשכת מאב לבן ראוי שיצוייר הדבר ההוא בלב הבן ציור חזק, לא ידומה הסרתו כאלו הוא בעצמו השיג זה בחוש, אחר שהוא מבואר שאין האב רוצה להנחיל את בניו שקר, כמאמר המשורר (תהלים מ"ד ב') אלהים באזנינו שמענו אבותינו ספרו לנו וגו' אתה ידך גוים הורשת ותטעם..." ע"כ.
 
דע זאך איז [[מחייב]] יעדן איד, 1) ווייל די זאכען איז געשען נאכדעם וואס [[משה רבינו]] האט צוזאמגערופן דעם פאלק צום בארג סיני, און זיי זענען געשטאנען לעבען בארג סיני<ref>שמות יט יז</ref>. (די פאלק ביי [[יציאת מצרים]] אין אויך נאכדעם, איז געווען אביסעל מער ווי 600,000 מענטשן, נישט אריינגערעכט פרויען אין קינדער). די קינדער האבען דאס געהערט פין זייערע [[טאטע]]'ס אין [[זיידע]]'ס, [[מאמע]]'ס אין [[באבע]]'ס<ref>קיק מער וועגן דעם אים הקדמה לספר החינוך</ref>. דאס ריפט זיך "[[היסטאריע]]". (אזוי ווי די וועלט נעמט אן "היסטאריע", וואס איז איבערגעגעבן געווארען פין [[דור]] [[דור]]; אפילו קיינער וואס לעבט היינט האט עס נישט געזען. אין מ'נעמט אן היסטאריע פין טוזינטער יארען: למשל עס איז געווען א מאל א רומישע אימפעריא, אדער א גריכישע אימפעריא מיט [[אלכסנדר מוקדון]] וכדומה).
 
2) ספיציעל, וויבאלד דעס שטעלט אויס די לעבן פין א מענטש, אין מען דארך זיך אסאך מאל אוועקגעבן די לעבען פארדעם, וועגען דעם איז נישט לאגיק צי זאגען אז אזוי סאך מענטשען אויפאיינמאל, זאלען זאגען ליגענט (אין אזא וויכטיגע זאך) פאר זייערע אייגענע קינדער אין אייניקלעך, עס מיז זיין אז זיי האבען געהאלטען אזוי 100%<ref> קיק ספר העקרים מאמר רביעי פמ"ד. קיק אויך ספר הברית ח"א מאמר כ' דרך אמונה פ"ה - מלבי"ם משלי כג כב - מלבי"ם תהלים מד ב</ref>.
 
 
דע אלע אויבען דערמאנטע זאכען איז דאקאמאנטירט געווארען אין די [[תנ"ך]], אויך האבען מיליאנען מענטשען פין פאלק ישראל דאס געוויסט אין היסטאריע, אן איבערהאקונג. אפילו מענשטען ווי [[קרח]] וואס האבען געהאט [[טענות]] אויף משה רבינו האבען געגלייבט אין [[מעמד הר סיני]], אויך שפעטער אפילו עס האט זיך געמאכט מענשטען אין גרופעס וואס האבען זיך אפגעטיילט פין די [[סנהדרין]] אין [[תנאים]]<ref>ווי די [[צדוקים]]</ref>, האבען אויך געגלייבט אין [[מעמד הר סיני]]. פאר טויזענטער יארען נאכדעם האבען די קינדער פין ישראל (אפילו די וואס זענען געווען נישט [[ערליך]], אין זענען געווען קעגען די [[אנגענימענע]] [[נביא]]ים אדער [[חז"ל]]) דאס געגלייבט<ref>[[קראים]] אין די צייטן פין די ראשונים</ref>, אין אפילו נישט פרובירט צי לייקענען; אין אסאך מאל אפילו אוועקגעגעבן דאס לעבן ווייל זיי האבען אזוי שטארק געגלייבט. - עס איז קיינמאל אין היסטאריע נישט געווען א מענטש וואס זאגט: ער (אדער זיין טאטע, זיידע אדער עלטער זיידע) איז דארט געווען, אין עס איז נישט געווען.
זכר ימות עולם, בינו שנות דור ודור, שאל אביך ויגדיך זקניך ויאמר לך<ref>דברים לב ז'</ref>.
 
 
אין אזוי ווי דער אויבענדערמאנטע פסוק זאגט [[נביא]]ות, אז עס וועט קיינמאל נישט זיין אזא זאך אז מ'וועט קענען זאגען: אז אזוי סאך מענטשען האבען געהערט אזא הויך קול פין גאט פין צווישען פייער. - אפילו אנדערע אלטע אין נייע רעליגיעס האבען נישט געקענט באווייזען אזא זאך.
 
היינט צו טאג גלייבן אויך די [[מוסולמענער]] אין די [[קריסטן]] (בערך 3.5 ביליאן מענטשן 60-55% פון דער וועלט באפעלקערונג), אז גאט האט זיך באוויזן ביים בארג [[סיני]], און אז [[משה רבינו]] איז געווען א [[נביא]] פון גאט. אויך האבען זיי אנגענימען אסאך גלויבונגען, געזעצען אין מנהגים וואס איז שוין געווען ביי יודען פארדעם.
 
== גלייבן דורך לאגיק ==