אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אגרא דכלה"

[[טעקע:AgradekalaL.jpg|קליין|225px|דער שער בלאט פון ספר אגרא דכלהדכל, ערשטעערשטער דריקדרוק]]

רבי '''[[צבי אלימלך שפירא]]''' זצ"ל איז געבוירן אין יאר [[ה'תקמ"ג]] <small>(אומגעפער)</small>, און איז נפטר געווארן [[י"ח טבת]] [[ה'תר"א]]. זיין פאטער איז געווען רבי פסח לאנגזאם, מ'האט אים געריפןגערופן רבי פסח יאווארניקער, זיין מוטער רחל מינא איז געווען א ניכטשע פון רבי [[אלימלך פון ליזשענסק]]. רבי הערש מילךמיילך איז געווען רב אין צען פארשידענע שטעט,: [[דינאוו]], [[ריבאטוטש]], [[סטריזשעוו]], [[לאנצהוט]], [[קאלאמיעא]], [[האלאשיץ]], [[בערטש]], [[דזשילבערץ]], [[דיבעצק]], [[מונקאטש]], נאכהער צוריק אין דינאוו.

דער מחבר שרייבט אין אנהייב פון דעם ספר '''אגרא דכלה''' "און איך האב אנגעהויבן צו פארשרייבן די רייד אויף א ספר [[דאנערשטאג]] <ref>מצמי"ח ישוע"ה לפ"ק ל"ב בינ"ה ודע"ת לפ"ק</ref> אין יאר [[ה'תקע"ט]]" , (ער איז דעמאלס אלט געווען זעקס און דרייסיג יאר), ווי ס'ווייזט אויס האט ער געשריבן דעם ספר אסאך יארן, אין פרשת [[כי תשא]] דערמאנט ער "איך האב געהערט פון מיין מחותן רבי [[צבי הירש אייכנשטיין|צבי הירש זצוק"ל]]", וואס דאס איז געווען דער [[עטרת צבי]] פון [[זידיטשוב]] וועלכער איז נפטר דעווארן אין יאר [[ה'תקצ"א]].

רבי הערש מילךמיילך האט געשריבן אסאך ספרים, אויסער דעם ספר '''אגרא דכלה''' איז נאך באקאנט:

דער ספר '''אגרא דכלה''' איז געשריבן געווארן לויט דידעם סדר פון די פרשיות, נאר די ערשטע דריי פרשיות זענען שיין צוזאמען געשטעלט <small>מסודר</small> לויט דעם ארדער פון די פסוקים, [[רש"י]], [[תרגום]], [[מדרש רבה]], [[תנחומא]], [[שאילתות]], אין אויך א פירוש אויף דעם [[מגלה עמוקות]] מיט דעם נאמען '''בארות עמוקים''', די דריי פרשיות פארנעמען באלד א העלפט פון גאנצן ספר. דער מחבר שרייבט אין דידער הקדמה מערסטענס פון די ווערטער האט ער געזאגט שבת ביי זיינע טישעןטישן, זיין אייניקל [[צבי אלימלך שפירא (בלאזשאוו)|דער בלאזשאווער רב]] שרייבט אין א [[תשובה]] אין זיין ספר [[צבי לצדיק]] אז די ווערטער וואס זענען געשריבן אין '''אגרא דכלה''' האט דער מחבר געזאגט [[שבת]] ביים טיש צו דערוועקעןדערוועקן יידישע הערצער.

נאך דער פטירה פון מחבר, האט רבי ישעיה דוד שפירא, א זון פון רבי משולם זושא שפירא, דער עלצטער זון פון מחבר, געפאדערט אז דער רעכט צו דריקןדרוקן דעם זיידןזיידנ'ס כתבים געהערט אים, נאכדעם וואס מען האט געזעצט א בי"ד פון דריי רבנים איז ארויס דער פסק אז מען זאל אים איבערבעטן מיט געלט און אז דער כתב יד פון דעם ספר '''אגרא דכלה''', וואס איז געווען ביי רבי [[שמואל שפירא]], א זון פון מחבר, געהערט צו רבי ישעיה דוד. אין יאר ה'תרכ"ו האט רבי ישעיה דוד איבערגעגעבן דעם כתב יד צו רבי [[מאיר משולם שפירא]] פון [[לאנצהוט]], נאכהער האט ער דאס פארקויפט צו רבי אברהם ניסן זיס, וועלכער האט זוכה געווען ענדליך ארויס צוגעבעןצוגעבן דעםדאס ספר.

* רבי [[יוסף שאול נאטאנזאהן]] זצ"ל דער לעמבערגער[[לעמבערג]]ער רב, ה' [[שופטים]] ה'תרכ"ח.

* רבי [[חיים האלבערשטאם]] זצ"ל דער צאנזער[[צאנז]]ער רב, ד' [[תבא]] ה'תרכ"ח