אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אליעזר בן יהודה"
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
שורה 58:
בן יהודה צוזאמען מיט די נייע חברה אין יענע צייט [[חובבי ציון]], האבן גוט פארשטאנען דעם באדייט פון די געלד'טער און האבן איינגעזעהן אז ווילאנג די פרומע רבנים טיילן די געלטער האבן זיי נישט קיין אויסזיכט פאר גארנישט, קיינער אין ארץ ישראל וועט זיי נישט הערן, עס איז א שאד יעדער ביסעל ארבייט, דעריבער האבן זיי אנגעהויבן פארשפרייטן מאמרים און קלאנגען אז די פרומע רבנים טיילן נישט די געלטער גלייך, זיי זענען נישט ביושר, בן יהודה האט אין זיינע מאמרים פון זיין צייטונג "הצבי" געשריבן לאנגע מאמרים דערפון. צו איהם האט זיך צוגעשטעלט אלע פרייע שרייבער, און אלע וואס האבן געהערט צו די נייע אויפגעקומענע חבורות אין ארץ ישראל, זיי שרייבן אז רוב געלד וואס מען שיקט קיין ארץ ישראל קומט נישט אהן צו די איינוואונערס, נאר זיי ווערן פארטיילט צו נישט ריכטיגע מענטשן, ביי די נישט פרומע וועלט האט געהייסן איינער וואס לערענט נישט א "בטלן", און זיי די נייער קליינער אויפגעקומענער ציבור וואס וויל אויפארבעטען דאס לאנד האבן געהייסן די ריכטיגע מענשטן וואס דאס געלד דארף קומען, זיי שרייבן אז דאס געלד ווערט פארטיילט פאר בטלנים, מענטשן וואס טועהן דערמיט גארנישט, און דאס איז די סיבה פארוואס עס איז דא אין ארץ ישראל אזויפיל ארימקייט. דערמיט האבן זיי אנגערייצט אסאך מאסן מענטשן אויף די עהרליכע רבנים.
בן יהודה האט זיך נישט באגענונג דערמיט וואס ער געשריבן לאנגע מאמרים דערוועגן אין זיין צייטונג "הצבי", ער מיט זיינע חברים האבן אויך געשיקט לאנגע מאמרים אין די צייטונגען אין חוץ לארץ, פון וואו דאס געלד קומט, ער האט אנגערופן די צדקות פון רבי [[מאיר בן הנס]], פון כולל [[וואלין]], [[רייסין]],
דער ציל פון בן יהודה איז געווען אז אזוי ארום זאלן די מאסן מענטשן וויסן אז דאס געלד גייט בלויז פאר די פרומע, און עס ווערט אויסגעטיילט נישט גיט, נישט מיט יושר, אויב אבער מען וועט אויפהערן שיקן געלד פאר די פרומע קרייזען, פון היינט און ווייטער ווען מען שיקן די געלד פאר די "נישט" פרומע קרייזן ווי חובבי ציון און פאר "חברת תמיכה" פון די משכילישע קרייזן דאן וועלן זיי דאס יא אויסטיילן גוט. און ממילא ווער עס האט די מאה דער האט די דעה, אזוי וועלן די פרייע משכילים קענען צווינגען די מאסן מענטשן צו לערנען העברייאיש און זיך אנקערן צו חברת [[חובבי ציון]].
די
זיין פרוי שרייבט איבער דעם חרם די ווערטער: דער חרם אויף בן יהודה האט מען מודיע געווען אין אלע גאסן, אז דער צייטונג "הצבי" איז אין חרם, און מען טאר עס נישט ברעגנען אין קיין שום אידישע שטוב, קיין שום יהודי טאר נישט דערין לייענען, מען מוז זיך דערווייטערן דערפון פיהר איילן, אט דעם חרם האט מען געקלעבט אין די גאסן ערב שבת. זיך פארציילט אויך אז צום דעם חרם האט מען געקלעבט א צעטל מיטן נאמען "אתה חושב כי רמית אותנו" ווי די חרדים שרייבן פאר בן יהודה, די מיינטס אז מיט דיין לאנגע קאפאטע מיט וואס די ערשיינסט האסטו אונז אפגענארט ! מיט דיין לאנגע בארד און לאנגע טלית ! ניין די ביסט א אפיקורס און א צבוע, מיר וועלן פון היינט און ווייטער וויסן ווי זיך צו היטן פון דיר און נישט ווערן געכאפט אין דיין נעץ (חייו ומפעלו עמוד 35).
|