אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אהרן טייטלבוים"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1:
{{טיילווייזער באשיצונג}}
[[בילד:Rebbeaaronteitelbaum.jpg|left|thumb|ר' אהרן טייטלבוים נאכן שבעה אויפשטעלן נאך זיין טאטע אין זיין הויז אין ווילאמסבורג. דאס ערשטע מאל מיט די ווייסע זאקן און זילבערנעם שטעקן.]]
ר' '''אהרן טייטלבוים''' איזשליט"א דער סאטמאר רבי פון(געבוירן [[ה'''אהרונים'''תש"ח]]) וואסאיז פירטאויפגענומען אויךגעווארן אן מיט חסידים און מוסדות איבער די גארער וועלט, הויפטזעכליךאלס [[בני ברקסאטמאר]]ער [[וויליאמסבורג]].[[ירושליםרבי]] [[לאנדאן]]דורך די סאטמארע [[בארא פארקחסידות|חסידים]], ר'וואס אהרןווערן איז(געבוירןגערופן [[ה'תש"חאהרונים]]). ער וואוינט אין דעם [[סאטמאר]]ער שטעטל, [[קרית יואל]], [[ניו יארק]]. ער איז דער עלצטער [[זון]] וואס איז געבליבן לעבן, פון ר' [[משה טייטלבוים]], דער לעצטער סאטמארער רבי, פֿון [[וויליאמסבורג]], [[ברוקלין]], וואס איז א ברודער-קינד פון דעם ערשטן [[סאטמאר]]ער רבי, ר' [[יואל טייטלבוים]], וואס האט געגרינדעט דאס שטעטל [[קרית יואל]] און די שטאט מאנרא, [[ניו יארק]].
 
זיין אינגערער ברודער ר' [[זלמן לייב טייטלבוים]] איז אויך א סאטמאר רבי, אנערקענט דורך די פרייע און גויאישע פרעסע צוליב די וועלטגעריכטליכע האטפראדוצירן זיךלטובת די איינגעוואונטזאליס, אזאבער עסביי איזרוב דאחרדישע צווייוועלט סאטמאראינדערויסן רבי'ס,פון ר'סאטמאר איז אהרן רופטמער מעןאנערקענט [[מהר"א]]אלס דער סאטמארער רבי צוליב די היסטאריע און די וועלט האט זיך נאך נישט איינגעוואונט צו ר' זלמן לייב רופטוואס מעןאיז [[מהרזרעלאטיוו פריש אין רבנות בכלל און אדמורו"ל]],ת בפרט.
 
ער איז אן איידעם ביי ר' [[משה יושע האגער]], דער [[וויזניץ|וויזיניצער]] רבי אין [[בני ברק]].
==זיין [[ערליכקייט]]==
 
ער ווערט קריטיקירט דורך די [[זאלי]]ס אלס זייער א פראסטער און נישט ערליכער מאן, וואס איז נישט ראוי צו זיין א מנהיג ווער רעדט נאך א רבי אויף [[סאטמאר]]. ווידער זיינע חסידים האלטן אים פאר דווקא אן ערליכן מאן און א צדיק פונעם היינטיגן דור; טייל זעען אין אים אפילו א הייליגער מאן, וואס איז די מערסטע ראוי צו זיין א מנהיג ישראל.
 
 
===זיין סאציאלע באנעמונג===
זיין סאציאלע באנעמונג ווערט אנגענומען אלס זייער גרויסהאלטעריש, שטייף. עס פלעגט ארום גיין צווישן סאטמארער חסידים א זאץ פון ר' אהרן, וואס טוט אראפמאלן זיין כאראקטער, '''"דא בין איך רב: אזוי וויל איך און אזוי וועט זיין"'''. די לעצטערע יארן האט ר' אהרן א ביסל נאכגעלאזט פון זיין שטייפער כאראקאטער. קעגנערס זאגן אז דער טויש נעמט זיך פון דעם וואס זיין זיכערהייט אז ער גייט ווערן דער איינציגסטער סאטמארער רבי איז צושטערט געווארן, וואס דאס האט צוקלאפט זיין שטאלץ; זיינע חסידים, פון דער אנדערער זייט, זאגן אבער אז דאס נאכלאזן פון זיין אומבויגזאמען מהלך קומט ליבערשט דערפון וואס ר' אהרן שפירט אז דאס אויסשליסליכע אחריות פאר סאטמאר איז פון אים אוועקגעקומען.
[[בילד:Aron touching a aroni kid.JPG|left|thumb|250px|רעדענדיג מיט א קינד.]]
שורה 22 ⟵ 21:
זיינע אנהעגערס פארטיידיגן אבער אלע דרשות אז עס האבן זיך אויסגעפעלט לצורך השעה און לצורך הענין, און אלעס איז נאר געווען לכבוד דעם טאטן ובשליחותו אים צו פארטיידיקן און נישט ח"ו זיך אליין.
 
בעיקר ווערט ער לעצטנס קריטיקירט אויף רעדן בעניני [[צניעות]] און [[תאווה]], וואס לויט זיינע קעגנער איז עס נישט קיין איידעלע אויסדרוקן, און צו שטארק גראפיק און פיגוריטיוו, וואס קומט דערנאך אן צו אינגע [[בחורים]] און [[מיידל]]עך שלא טעמו [[טעם]] [[חטא]], און. דאס טוט, לויט די [[זאלי]]ס זיי אויפקלערן און אנ[[רייצן]] עערוואקסענע צו זינדיגן.
די ארונים עטנפערן אז דאס איז גוט און ריכטיק. לויט זיי, האט גאר די סאטמארע רבי זי"ע אויך געהאלטען אזוי אז אדרבא מען דארף יא רעדן אפען ברייט און פרטית'דיג פון די [[מנובל]]ושע [[ענינים]] אפילו פאר אינגערע, כדי עס איינצוצוימען בעוד מועד, און אז מען זאלען וויסען [[פונקט]]ליך די חומר הענין נאך פון [[קינד]]ווייז אן, און נישט זיך אפהאלטן פון רעדן [[גראב]] אלס [[פחד]] פון מעורר זיין זייער [[תאווה]] ווייל ביי [[נאטור]]ליכע זאכן וואס זיי גייען סיי ווי געוואור ווערן דורך [[פארדארבענע]] זאלן זיי ענדערשט דאס געוואור ווערן דורך [[הייליג]]ע לייט, און לויט די ארונים איז דאך ר' אהרן פארשטענדליך הייליג.
 
די זאליס טענה'ען אבער אז דער פאקט איז נישט גענצליך ריכטיק, ווייל אמת די סאטמאר'ע רביס ר' [[יואל טייטלבוים]] און זיין [[ממלא מקום]] דער [[ברך משה]] האבן אפשר יא גערעדט פון די [[פראבלעם]] אפען אבער גאר אנדערשט. (עס איז א מחלוקת צו זיי האבן געלאזט די [[מלמד]]ים רעדן אזוי, ר' [[ישעי' יעקב שטויבער]] שרייט אז [[יא]], און רוב [[חינוך|מחנכים]] אין סאטמאר האבן געזאגט אז ניין.) איך שיהיה ווען ר' [[יואל טייטלבוים]] האט כמנהג אבותיו יא געשריגן איבער [[צניעות]] איז דאס געווען [[שובבי"ם]] ביי די [[שלוש סעודות]] [[תורה]] בדווקא, ווען עס הערשט א געוואלדיגער [[פחד]] און [[יראת שמים]] אן קיין אפענקייטן נאר בלויז דברי תשובה והתעוררות פון ''יענע מעשה''' בלשון רמז אן ברייטקייט אויף יידיש נאר מיט תורה פראזן און וויינערייען. דאס רעדן אזוי רואיג און שטארק אויף [[צניעות]] איז נאך דערווייל נישט געהערט געווארן פון זיי און דאס איז א נייער איינשטעל פון ר' אהרן, אבער וויבאלד ער דינט אנדערשט ווי זיין טאטע און פעטער וואס זענען בלויז געווען רעביס און אדמורי"ם נאר ער זעהט זיך אלס רב פון קרית יואל אויכט טוט ער ביידע זאכן און מער פון זיינע פארגייער, און אויך צוליב דעם וואס זיין דרך איז אנדערשט ווי זיי מיט דעם וואס ער איז מער ווי א תורה און קעמפער פאר אידישקייט ווי זיין פעטער, אבער אויך מער ווי א פשטן ווי זיין טאטע, איז זיך מתמזג ביי אים אט דער פרט אנדערשט און מער ארגינעל ווי זיינע פארגייער. ווי אויך איז דער דור נידעריגער פעלט זיך אויס מער פרטית'דיג מעורר זיין אויף גראבע זאכן וואס איז אמאל נישט געווען שייך.
 
זיין סטייל פון רעדן ווערט אויך נשפע פון זיין מאדנער שרייען און גריזשען העכער זיין נאטורליכער קאנטראל, וואס ער איז אזוי געווארן צוגעוואנט צוליב דעם וואס ראשית יארן ווען ער איז געווארן רב אין קרית יואל האט מען אים געשיקט צו א קול טעראפיסט צו קענען דאווענען און יענער האט אים אריינגעלייגט א קול וואס איז מער געאייגענט פאר אפזאגן אליינס זיינע ווערטער ווי א שליח ציבור וואס דאווענט פאר טויזענטע אידן. און ער האט דאס שוין אנגעהויבן נוצן אויף נארמאל דעריבער ביי זיינע דרשות קומט דאס ארויס מיט אזא קעמפערישע און אנכי ואפסידיגער טאן, און דאס ווייזט לאו דוקא אויף זיין אמת'דיגער מהות.
 
===זיין [[פרומקייט]]===
שורה 43:
 
זיינע חסידים, פון דער אנדערער זייט, צייגן אן אז זייט [[ה'תש"מ]], ווען זיין טאטע איז אויפגענומען געווארן צו [[ממלא מקום]] זיין ר' [[יואל טייטלבוים]], איז ר' אהרן געווארן דער מערסטער פראמינענסטער קול קעגן ציוניזם, סײַ ביי אינערליכע אסיפות און סײַ ביי [[דעמאנסטראציע]]ס קעגן דער [[מדינה]] אין [[ניו יארק]] און [[וואשינגטאן]]. זיין באקאנטע אנטי-ציוניזם [[דרשה]] אנטהאלט א דרשה וואס ער האט געהאלטן אין [[בני ברק]] זומער [[ה'תשנ"ד]], אין וועלכער ער האט ספעציפיש אויסגעברענגט די סאטמארער שיטה קעגן רעדן [[עברית]]. זיין טאטע האט אויך זיך געהאלטן ביי דעם אז די קשר מיט ר' אהרן'ס משפחה מיט [[אגודת ישראל]] וועט נישט אפשוואכן זיין אנטי-ציוניזם פאזיציע.- ממילא איז ער לויט זיי יא פרום.
 
אבער אפילו די מלחמה מיט ציונות ווייזן זיינע קריטיקירער אן ווי ביליג און פראסט ער האט דאס געמאכט ווייל ווען ר' [[יואל טייטלבוים]] האט געפירט די מלחמה האט יעדער פארשטאנען אז דא רעדט א קדוש און מלאך און מען האט אים ליעב געהאט אפילו מען איז געווען אין די מזרחי קרייזן ווער רעדט נאך פון די אגודה קרייזן, אבער ער האט געטוישט די גאנצע [[שיטה]] און דאס געמאכט פאר א [[בעיסבאל]] טיעם ווען ער האט פערזענליך מבזה געווען דעם ערלויער רבי, דערמיט מאכן פון דעם שיטה הקדושה א שפאס און פרייע קאמף.
 
==זיינע קאנטראווערסיאלע קאמפן==
שורה 61 ⟵ 63:
די דיסיאידענטן און אפאזיציע'נערן האבן זיך געזעהן אלס קליין אומבאהלפן קרייז פון אידן וואס ווערן גערודפט דורך אהרן מיט זיינע חסידים. זעה [[יוסף וואלדמאן]] וואס ער איז געווען דער הויפט [[עסקן]] קעגן די ארונים טעראר.
:''(זעה הויפט ארטיקל [[בני יואל]].)''
 
===זיין קאמף קעגן די קנאים===
ווען בשעתו האט קאשוי רב געשטורעמט פארוואס די פאליטישעןס פון די קרית יואל וויליזש טוען אינדארסירן ליבעראלע גוים קעגן די מער קאנסערוועטיווע קעגנער. האט ער גערעדט אין א דרשה זייער חוצפהדיג אז קאשוי רב האט ''פארדארבן די איגענט'' פון שטעטל מיטן ארויפברענגן די אישוס אין די פאסט קעסטלעך פון יראים ושלמים אז מען זאל נישט חלילה נכשל ווערן פון שטימען פאר פאליטישענס וואס פארשפרייטן [[זימה]] מיט זייער פרא-[[געי]] אגענדע און [[רציחה]] מיט זייער פרא-[[אבארשען]] אגענדע, אויף אונזער ציוויליזאציע און לאנד.
 
===זיין באשמוצינג פון די עלטערע רבנים פון פריערדיגן דור בעת'ן סקול דיסטריקט פרשה===
[[Image:Kj_public_school.jpg|thumb|325px|left|די שערי חמלה פובליק סקול אין קרית יואל]]בערך אין יאר תשנ"ג איז אנשטאנען אן אנטוויקלונג אין קרית יואל, וואס פארנעמט א פראמינענטער ארט אין די היסטאריע פון ר' אהרן'ס רבנות אין קרית יואל. נעמליך די פרשה פון די '''"[[קרית יואל סקול דיסטריקט]]"''', אדער '''"[[שערי חמלה]]"'''. די [[קרית יואל סקול דיסטריקט]] איז א רעגירונג געשטיצטע שולע אין קרית יואל פאר גייסטישע אדער פיזישע אינוואלידע קינדער וואס סערווירט לויטער פרומע אידן. די אמעריקאנער [[קאנסטיטוציע]] פארלאנגט אז די רעגירונג האט נישט קיין רעכט צו שטיצן קיין שום [[רעליגיע]], עס רופט זיך די [[סעפעראטאציע פון קירכע און שטאַט]], דעריבער האט דער געזעץ פארלאנגט אז אין אט די שולע טאר מען נישט לערנען קיין שום רעליגיעזע לימודים און עס טאר נישט אנהאלטן קיין שום רעליגיעזע שילדן אדער סימבאלן. דאס האט אויסגערופן א גרויסע קעגנערשאפט מצד מערערע רבנים פון די [[סאטמאר]]ע אדער [[קנאות]]דיגע טיפ, אז אזא שולע איז קעגן די [[תורה]] און די [[הלכה]] אין מ'טאר עס נישט ווייטער אנהאלטן, ווייל עס איז קעגן די [[אמונה]] פון [[ג-ט]].
 
די פראמינענטע רבנים קעגנערס פון די סקול דיסטריקט וואס זענענן געווארן באלעסטיקט און באשמוצט דורך אהרן מיט גרויס חוזפה און עזות זענען געווען הויפטזעכליך ר' [[רפאל בלום]] ז"ל [[קאשוי]] רב, ר' [[מרדכי האגער]] [[וויזניצ]]ער רבי פון [[מאנסי]] [[ניו יארק]], און ר' [[יחזקאל ראטה]] דער [[קארלעסבורג]]ער רב .
 
ר' [[אברהם לייטנער]] וואס האט נישט געליטן דירעקט פון אים נאר פון זיין פאטער, פלעגט זיין זייער סימפאטיש צו אים, ווייל ער האט אים געהאלטן פאר א גרויסע תלמי חכם, אבער ביי די פרשה האט ער געזאגט אז מען ברויך אים באקמעפן זיין רבנות בלויז צוליב דעם וואס ער איז גרויסהאלטעריש און פארדארבן אין מידות צוליב דעם וואס ער גרייפט אן עלטערע רבנים פערזעהליך מיט פארשעמונגען און העצעריין פון שלאגן און לאזונגען וואס פאסט נישט פאר א גוי ווען ער האלט אנדערשט ווי יענעם רב. אבער די ארונים טענה'נען אז די קאמף פון ר' אברהם האט נישט געמיינט אהרן נאר זיין טאטע, וואס ער האט שוין געפירט מיט אים איידער די סקול דיסטריקט פרשה און פאר ר' אברהם איז דאס געווען א גוטער מיטל צו קעמפן קעגן די טאטע.
 
ווען די [[קרית יואל סקול דיסטריקט]] שטרייט האט זיך געקאכט, האט ר' אהרן געהאלטן פארשידענע רעדעס צו ערקלערן די הלכה'דיגע אויסגעהאלטנקייט פון דעם סקול דיסטריקט. אין די דאזיגע רעדעס האט ר' אהרן פערזענליך אטאקירט די אלע רבנים מיט זייער שארפע אויסדריקן. איינע פון די היסטארישע רעדעס איז געווען ווען ער האט זיך אויסגעדריקט אויף ר' [[רפאל בלום]] מיט די ווערטער "'''[[עפרא לפומיה]]'''" (וואס מיינט: דאס מויל זאל יענעם אנגעפילט ווערן מיט זאמד). דאס איז אן עקסטרעמע שארפע אויסדרוק וואס מען זאגט געווענליך נאר אויף גרויסע זינדיגערס. אויך האט ער אנגערופן זיין פעטער ר' [[מאטעלע וויזניצער]] ''די פעטער די פראפעשענעל בעל מוחאה''. די שארפע אטאקעס האבן אים פארפיינטעט אין די אויגן פון די חסידים פון די אטאקירטע רבנים, און אויך פילע סאטמארע חסידים האבן דעמאלטס געהאלטן אז דאס איז א באווייז אז ר' אהרן אין נישט ראוי צו זיין א פירער, ווייל ער רעדט אזוי חוצפה'דיג אויף עלטערע, רעספעקטירטע רבנים.
שורה 78 ⟵ 84:
אין אמת'ן מוז אנגעמערקט ווערן אז ר' אהרן האט איבערבעטן קאשוי רב אבער קאשוי רב האט אים מוחל זיין אויף די פערזעהנליכע באליידינגונגען ווייל ער האט גענטפערט אז ער האט זיך ווייניג צוקראצט פון זיינע טשעפערייען דער עיקר איז די כפירה וואס ווילאנג ער פארמאכט נישט די סקול דיסטריקט קען ער אים נישט מוחל זיין. זיין פעטער ר' מאטעלע האט ער קיינמאל נישט איבערגעבעטן פארן אים אנרופן ''דער פראפשענעל בעל מוחאה'' אבער יענער איז דאך געגאנגען צו זיינע שמחות אלסן כבוד פון זיין ברודער ר' אהרןס שווער, ביז די קארט קעיסעס וואס די ארונים האבן נישט געוואלט ארויסגיין פון קארט האט ער אויך צוריק אפגעשניטן מיט אהרן.
 
===די וויינבערגער פרשה===
[[בילד:Aron by chnuka candles.JPG|left|thumb|250px|סאטמארע רבי ביי נרות חנוכה פון אונטן שטייט דער גבאי ר' חיים שלמה פישער]]
דאס האט זיך ארגינעל אנגעהויבן פון עפעס א פריוואטער אנגעלעגנהייט אין א משפחה וואס איז דאן דורך שווערע צייטן און דער סיטואציע האט זיך דערקייקלט אז מען האט באשולדיגט דעם [[פאטער]] מיט רשעות, און אים אזוי ארום געוואלט אנלייגן א [[קרימינאלע]] [[רעקארד]], אז ער זאל מוזן זיך [[גט]]ן און נישט קענען זעהן זיינע אייגענע קינדער. נישט קיין אנדערע ווי ר' אהרן'ס [[רעביצין]] מרת [[סאשע טייטלבוים]] אלייןס מיט די הילף פון די שטאטישע מוסדות דורך א [[סקול]] [[פרניסיפל]] מרת זילבערשטיין, האבן ל"ע פרובירט אנציוועבן און שפינען א גאנצער פארדרייעטער נידעריגער בלבול אויף דעם חרדישען חסידישען אינגערמאן, מיטן תירוץ אז זיי האלטן אז דער מאן מוז זיך גטן פון זיין ווייב לויט זייער מיינונג, וועלענדיג העלפן אן אידיש פרוי מיטן חשבון אז אויב וועט דערפון ארויסקומען א חילול ה' זענען שולדיג בלויז דיע וואס וועלן דאס פארציילן נישט זיי וואס וועלן דאס טאן.
 
די חרדישע וועלט האט זיך ערשט אויפגערודערט און דערוויסט דערפון ווען די 2 [[פרויען]] האבן גאר פערזעהנליך [[עדות]] געזאגט אין [[קארט]] אז די טאטע, וואס איז גראדע געווען א גרויסער [[חסיד]] פון ר' אהרן און נישט פארפעילט קיין איין [[טיש (חסידות)|טיש]], זאל חלילה האבן [[סעקס]]ואל [[באלעסטיגט]] און גע[[רעיפ]]ט זיינע אייגענע טעכטער, פארשטייט זיך אז דער איד האט עס געלייקענט און מיט די הילף פונעם וועלט בארימטן [[טוען]] ר' [[שמואל פריעד]] און נאך עסקנים, וואס די ארונים טענה'ען אז זייערע מאטיווען זענען געווען צו באגראבן ר' אהרן, האבן זיך דאן אריינגעלייגט צו העלפן די משפחה און זיך געשלאגן מיט ר' אהרן'ען און זיינע מוסדות, אדאנק דעם איז ער שפעטער גענצליך ריינגעוואשן געווארן אין געריכט און מען האט אויפגעוויזן, אז סאשע ר' אהרן'ס רעביצען נישט נאר וואס זי האט אנגעמאכט דעם גאנצן בלבול אויף דעם איד, נאר זי האט פערזענליך פרובירט רח"ל העצן די קליינע אומוויסענדע חרדישע תמימותדיגע מיידלעך, וואס האבן ניטאמאל געוויסט וואס עס רעדט זיך, אז זיי זאלן בלויז נאכזאגן פאר פאליציי און פאר א זשורי לעיני כל העולם, ווערטער וואס זיי פארשטיין נישט, (וואס איינע פון די זענען גאר א [[דאון סינדראם]] קינד וואס האט נישט קיין אייגן דעת) קעגן זייער אייגן טאטען, און אזוי ארום אויך נעמען א טייל אינעם אומדערהערטן מנובלישען אקט פון מאכן אזא היסטארישען בלבול, א דאנק דעם אויפדעקונג האט דער [[גוי]]אישער [[זשאזש]] ארויסגעווארפן דעם [[קעיס]] און גאר גערעדט קעגן די [[אידישע]] [[אמונה]] אז א חשובער [[רב]] ב[[ישראל]] זאלן אויסן צו טאן אזא זאך דערמיט מאכענדיג א [[היסטארישער]] [[חילול ה']].
 
אין יענע צייט האבן רבנים זיך אריינגעמישט און שטארק געברויזט קעגן ר' אהרן, טענה'דיג צו אים אז אפי' לו יצויר ער איז נישט געווען דירעקט דער וואס האט עס ארגינעל געברענגט דערצו וואלט ער עס ווען געקענט אפשטעלן אין איין רגע, אבער זיינע חסידים האבן גענטפערט אז די משפחה האט געבטען ר' אהרן זיך אריינמישן, און אלס באווייז האבן זיי געוויזן אז זיין גבאי ר' [[חיים שלמה פישער]] איז דאך זיין נאנטסעטער מענטש און איידעם פונעם באטרעפנדען קרבן.
 
[[בילד:Aron by chnuka candles.JPG|left|thumb|250px|סאטמארע רבי ביי נרות חנוכה פון אונטן שטייט דער גבאי ר' חיים שלמה פישער]] אבער היינט צוטאגס איז די גאנצע משפחה קעגן ר' אהרן אחוץ די גבאי פישער, ווייל אפילו אז זיין רעביצען מיט זיינע מנהלים פון זיינע מוסדות האבן דאס אנגעדרייט, אויף א רצון פון א פאמיליע מעמבער, און ר' אהרן האט אפשר פערזענליך גארנישט געוויסט דערפון אין אנפאנג פרשה, און שפעטער האט ער שוין נישט געטארט אריינרעדן ווייל עס איז געווען א פעדעראלער קעיס, און ממילא האט ער נישט געוואלט וויסן גארנישט דערוועגן. ממילא קען מען אים אפשר לויט אים נישט אנלייגן אלע פראבלעמן פון זיין ווייב און מוסדות און נאך איינגעשטעלטע מיט זיינע נאנטע שטוב מענשטן, האט ער דאך זיי געקענט הייסן אויפהערן.
 
די גאנצע משפחה וואס זענען אויך געווען די גרעסטע חסידים פון ר' אהרן ביז די פרשה, די חרדישע וועלט אין אירע אלע רבנים זענען זייער פארווייטאגט ווייל זיי זאגן אז זיי האבן אים געבעטן און געוויינט משך פון איבער 4 יאר חי וקיים ער זאל זיך אפלאזן פונעם קעיס און מען וועט דאס שיינערהייט און באהאלטערהייט אפווישן. אבער דאס איז שוין אריין אין א כבוד פאר די פארטיי אז מען מוז אויפווייזן אז זיין רעביצען סאשע איז יא געווען גערעכט פון אנפאנג און מען טאר איר נישט פארשעמען כאטשיג די עקשנות פון סאשע טראגט דאך די דירעקטע קאנסקווענסן חלילה אז זיי זאלן נישט קענען קיין שידוכים טאן לדורות אויב נעמט מען דאס ח"ו אן פאר אמת רח"ל.
 
די ענדע איז ברוך ה' דער אנגעקלאגטער ריינגעוואשן געווארן און די ריכטער מיט א זשורי האבן געמאכט ללעג ולקלס פון די סתירות און רשעות וואס די אנקלעגער האט דא געוואלט טאן און די חזקת כשרות פון אידן זענען צוריקגעשטעלט געווארן על מכונם צום פרידן פון יעדן.
 
פילע קעגנער פון ר' אהרן האלטן אבער אז די פלעק פון דעם היסטארישען סקאנדאל איז געבליבן פארשמוצט אויף ר' אהרן'ס קאנטע לדוראן עולם, סיי צוליב וואס אנדערע אידן וועלן דאס נאכטאן צו ארויפלייגן א בלבול אויף א מאן אויב וויל מען א גט און סיי צוליב די צער פון אזוי מיאוס פארשמוצען א משפחה בישראל לעיני כל העולם.
 
===די אדמור"ת מלחמה קעגן זיין ברודער===
''(זעה הויפט ארטיקל [[סאטמאר מחלוקת]])''
שורה 90 ⟵ 110:
די בני יואל מיט אלע שונאים למיניהם האבן דאס באטראכט ווי א [[נס]] מן השמים, און זענען געשפרינגן אויף די גאסן פאר [[שמחה]], ממש ווי [[משיח]] איז דא. ווידער ר' אהרן מיט אלע וואס האבן אלס געבלוטיגט פארן שלימות און שטאלץ פון סאטמאר וואס זענען בעיקר אויך געווען דעם ברך משה חסידים, זענען אויפגעשוידערט געווארן, ממש [[אבל]] וחפוי ראש.
 
זיין ערשטע טריט איז געווען מלחמה ער האט צאמגענומען א גרופע פון זיינע ארונים און ערקלערט '''פלניא גזלנא''' אז זיין ברודער זלמן האט אים באגאנוועט.
 
דערנאך האט ער אנגעהויבן צו העצן זיינע תמימותדיגע חסידים אז זיין טאטע איז קראנק און וועפט און כסדר זיך געמאכט וויינען אז מען זאל זאגן תהלים נאך אים. ווידער רבי זלמן לייב האט נישט געלאזט זאגן תהלים אפי' דעם לעצטן טאג ווען דער ברך משה האט שוין גע'גוסס'ט ווייל עס האט געלייגט זיין רבנות אין א פראגע צייכן.
 
אלע פרואווען מצד די [[אהרונים]] צו צוריקנעמען קאנטראל פון וויליאמסבורג איז געווען אומפרוכטבאר, קודם ביי [[דין תורה]] האבן די [[זאליס]] נאר געוואלט גיין צו זייערע דיינים וואס זיי זענען [[זאליס]]זאלוניש געשטימט, נאכדעם אין קאורט האט מען זיי באוואשן ווי א סוטה אז זיי זענען שקצים פארן גיין און ערכאות, און זיי האבן אלעמאל פארלוירן.
 
עס האט אויסגעקוקט ווי ר' אהרן איז קאפוט, למעשה האבן צוויי הויפט זאכן איהם אפגעראטעוועט פון קאמפלעט אונטערגאנג, איינס, אז זיינע חסידים האבן זיך אריענטירט און פארזיכערט צו אנהאלטן און פארשטערקערן די מאכט און די אנדערע גרויסע צענטערן פון סאטמאר בעיקר און קרית יואל און בארא פארק, צווייטנס איז די גרויסע צאל פערזענליכע חסידים וואס האבן זיך אנגעשלאסן מיט איהם, אפילו ר' זלמן לייב פירט אלעס און אין וויליאמסבורג זענען זיינע חסידים בלויז בני יואל טיפ מענטשן וואס שטיצן איהם בלויז צו שטעכן ר' אהרן.
שורה 102 ⟵ 122:
===די גיורת פרשה===
[[בילד:Rebbe with r ahron.jpg|left|thumb|250px|והשיב לב אבות על בנים ולב בנים על אבותם. דאס איז דער היסטארישער בילד, ווי ער שמייכלט צו זיין טאטע צו ווייזן פאר די וועלט אז אפילו ער קומט נישט צו זיינע שמחות לאזט ער אים אריין אין שטוב.]]
א אינגערמאן איז ל"ע [[אפגעפארן]] און ארויס לתרבות רעות, פערצופעל געווען איינער פון [[משה מנחם טירנויער ]]זיינע תלמידים, אויפגעצויגן געווארן פון א צובראכענע משפחה וואס איז נאכאלסט דבוק אין אים, און די מיטגלידער פון די משפחה זענען גבאים און ראשי הקהילה ווא שטופן זיין וואגאן און פייטן פאר זיין רעביסטעווע, (ווי די פעטערס ר' [[מאיר הירש]] און ר' [[שלמה זלמן שטיין]].) דאס איז געווען שוידערליך סיי ווייל די ביליגקייט פון צושמירן אזא מעשה פארן פאלק און סיי פארן בשמוצען די משפחה פון נאבעלע דורכגעליטענע מענטשען.
 
עס הייבט זיך אן מיט א פארדארבן חינוך וואס זיינס א תלמיד האט איבערגעלאזט אייגן ווייב און 5 קינדער און זיך פארליבט אין א גוי'טע יארן האט די משפחה פרוביט צוריקצוברענגן דעם אינגערמאן צו אידישקייט. ביז איינמאל האט זיי דער ר' אהרן געהייסן מגייר זיין די ווייב פונעם אינגערמאן מיטן דירעקטן בדיעבדיגן כוונה אז וויבאלד דער אינגערמאן וועט שוין נישט צוריקגיין צו זיין ערשטער ווייב, און זיין צווייטער ווייב וויל האלטן אידישקייט, וועט דער אינגערמאן אפשר אויך האלטן אידישקייט דורך די נאנטשאפט וואס ער האט געהאט מיט זיין מאמען און שיקסע וואס ער פלעגט קומן מיט איר כסדר אויף שבתים און ימים טובים אויף [[קרית יואל]], צוציזעהן די הנהגה פון אידן מיט חסידים וויזוי צו פירן זיך אידישלעך אויפן סאטמארן שטייגער, און דערמיט ארויסגעוויזן און געזאגט אפען אז ער וויל תשובה טאן. ר' אהרן האט זיך אבער אויסגענומען אז דאס זאל זיין שטיל און קיינער זאל זיך נישט דערוויסן כדי נישט נאכטאן.
שורה 108 ⟵ 128:
ווען ר' אהרן איז געוואור געווארן אז דער רב וואס האט מגייר געווען די ווייבל איז גאר איינער פון זיינע ארכי-קעגנער הרב ר' [[יצחק מאנדל]] שליט"א און אויך אז מען האט גע[[טובל]]ט די פרוי אין די [[מקוה]] פון [[בני יואל]] און צוגאב האט די משפחה פון די ערשטע ווייב געוואלט זייער שטארק אז דער אינגערמאן זאל נישט קענען חתונה האבן און זיי זענען פראמיניטע עסקנים פון קרית יואל, האט ער באשלאסן צו שלאגן פאליטישע קאפיטאל און מאכן א שטונק דערקעגן און אויסגעדרייט זיין דאטשיג מיט א בלעכענעם פנים ערקלערט אז די מאמע, א צובראכענע אלמנה און רעספעקטירטער חשובע פרוי, וואס האט דאס געהערט די עצה פון אים זאגט גאר ליגענט.
 
ער האט ליידער מיט זיין גאווה און שחצנות אליין מפרסם געווען די מעשה וואס קיינער האט נישט געוויסט דערמיט זאגענדיג אז די פראבלעם מיטן גיור איז אז אנדערע וועלן דאס נאכטאן, און אזוי ארום באשמוצט די משפחה אויף די גאנצע וועלט, עס האבן זיך צו אים דאן צוגעשטעלט 2 [[ליטווישע]] רבנים, ר' [[שמחה בונם קאהן]] פון [[לעיקוואד]] און נאך איינער פון בארא פארק. וואס האבן געזאגט אז אין זייערע קרייזן איז דאס יא שכיח אז אידן פארליבן זיך אין גויט'עס דעריבער מוז מען דאס באקעמפן כאטשיג אין סאטמאר קרייז איז דאס דערווייל נישט שכיח ממילא וואלט דאס איינצעלער אויסנאם אויב עס איז ווען שטיל נישט געווען א פראבלעם.
 
ר' [[יחזקאל ראטה]] וואס איז א פוסק פאר מאדערענע קרייזן אויך האט זיך דאן יא צוגעשטעלט צום דעם מערכה פון ר' אהרן על אף די קאנסקווענסן וואס דאס האט ל"ע געהאט אויף דעם פרומען קרייז.
שורה 117 ⟵ 137:
 
===[[אריזאונע ווייץ]] קאמף===
ער האט געפירט א מלחמה קעגן די [[דוד ראזענבערג סאטמאר]] אנגענומענער מנהג און געזאגט אז ''מען האט אריינגעווארן א פלאק אין די מצות''
אריזאנא ווייץ איז נישט קיין שום פראבלעם, אזוי ווי רביה"ק בעל ויואל משה האט טאקע אליין אויך געהייסען שניידען דארטען עטליכע מאל.
 
==זיין [[תורה]]==
שורה 158 ⟵ 177:
 
==זיינע חסידים==
[[בילד:Aaron Teitelbaum3.jpg|left|thumb|250px|סאטמארע חסידים באגלייטן ר' אהרן מוצאי שמחת תורה תשס"ז אין וויליאמסבורג.]] זיי ווערן אנגערופן מיט א שפעט נאמען [[ארונים]] בעיקר דורך די [[זאליס]], ווייל טראץ די אלע קעגנערשאפט וואס האט זיך אנגעזאמעלט דורך די יארן און די ציטיילונג אין סאטמאר איז נאך אלס ר' אהרן היינט פארעכענט ביי זיי אלס איינע פון די גרעסטע [[חסידישע]] רבירביים און [[אמעריקע]], און מעגליך אויף די [[וועלט]], זיי ציילן זיך און די צענדליגע טויזענטער איבער די גארער וועלט.
 
די טיפישע חסידים פון ר' אהרן זענען אין אלגעמיין די לויאלע חסידים פון זיין טאטע, וואס האבן זיך אלס געהאלטן געטריי צו זיין טאטע און איהם דורכאויס די אלע מחלוקת קעגן בני יואל און זייערע שטיצער. זיי האלטן אז טראץ זיינע אלע חסרונות און היסטארישע קריטיק וואס קיין איין מנהיג האט נאך נישט געהאט אזאלעכע עבירות אויף זיין רעקארד, איז ער פון דעסטוועגן דער פאסיגסטער ממלא מקום פון ר' יואל טייטלבוים און פאר א גרויסע [[צדיק]] ווי זיי אייסערן זיך און זיינע [[תורה|תורות]] אין אויפירונג און [[קוויטל|קוויטלען]] זיך.
 
ר' זלמן לייב'ס חסידים וואס ווערן אויך צוריק אנגערופן מיטן שפעט נאמען [[זאליס]] דורך די ארונים ארגומענטירן אז זיי זענען א גרעסערע חסידות, ווייל זיי האבן מער מענטשן וואס שטרעבן פאר ר' זלמן לייב'ס הצלחה, אינערהאלב [[סאטמאר]] וואס לויט זיי אינעם סאטמארן זין קען מען דאס אויסטייטש אלס [[חסידים]], טראץ דער טיפישער [[זאלי]] איז נישט קיין חסיד פון ר' זלמן לייב זעלבסט, ער איז בלויז א [[סימפאטיקער]], ווייל ער נעמט א שטעלונג אין די מחלוקה, אבער ער האלט נישט ר' זלמן לייב פאר א צדיק, קוויטעלט זיך נישט ביי איהם, גייט נישט צו זיינע רוחניות'דיגע פארברענגען, אויף אזוי ווייט אז א גרויס חלק פון די [[זאליס]] טיען גרינגשעצן מיט [[שפאס]] אויף ר' זלמן לייב, אבער צוליב די [[פיינט|פיינטשאפט]] קעגן ר' אהרן שטיצן זיי איהם, און פרובירן איהם צו הייבן.