|
[[image:Montesquieu_2.jpg|left|thumb|180px|דער באראָן מאָנטעסקיע]]
דער באראָן '''מאָנטעסקיע''', ("Baron de Montesquieu", און אין העברעאישּ "הברון מונטסקייה"), אַ [[פֿראַנקרײַך|פֿראַנקרײַכשע]], [[פֿילאָסאָפֿיע|פֿילאָסאָף]]. געבאָרן אין 1689, געשטערב אין 1755.
ער איז בערימט אין זיינע ארטיקולאַטיאָן פֿאָן דער טעאָרי דער טרענונג פֿאָן מלוכיש כוחות (קרעפטען). דיזע פרינציפאלע איז אנגענאָמען אלס זעלבשטווערשטאנדליך חכמה אין מאָדערנען דיסקוסיאָנען פֿאָן רעגירונג, און האָט אין א סך דעמאָקראטישע מלוכות אין דער וועלט.
זיַין וויכטיגשטעס יצירה איז דאס בוך "l' esprit of the lois" - (פֿאָם גייזט דער געזעטע, די נשמה אויף די טיפֿפונקטע), אין 1748; אַ פראָדוקט פֿאָן צוואנציג יארען ארביַיט.
ער האָט דען אונטערשיד צווישען דריַי ארטען פֿאָן מלוכות ערקלערט :
* '''מאָנאַרכיע''' - וען דער הערשער אום צו עמפפֿאנגען די מלוכה אין ירושה, ערבשאפט.
* '''דיקטאטור''' - וען הערשער אליַין, מיט קיַין בעגרענצונג פֿאָם טיפֿפונקט, אונד האָט די החלטות (ענטשיַידונג) אליַין צו מאכען.
* '''רעפובליק''' - וען די לויטע ענטשידען וער אים קופף דעס מדינה זיין וירד, אונד פירט.
ער זאָגט דאס דער בעסטען מלוכה איז די רעפובליק.
אָבער אום צו זיכערן די פריַי פֿאָם מענטשען, דער שטאט מוז צוישען דען דריַי אויטאָריטען צו טרענען, אונד אויף דיזע ויַיזע צו זיכערן, דאס עס גליַיכגעוויכט אונד ברוכע צוישען אינען גיבט.
די אַדמיניסטראטיביען קרעפטע וארען [[פאַרלאַמענט|דאס לעגיסלאטיב]] (העברעאישּ: "רשות מחוקקקת"), '''די עקסעקוטיב''' (העברעאישּ: "רשות מבצעת"), אונד '''דער געריכטזוף''' (העברעאישּ: "רשות שופטת"). דיזע קרעפטע זאָלטען אויף אונטער דען דריַי קלאסען געטיַילט וערדען, די ער געזען האָט, אלס בעזיצע, דאמיט יעדעס איַינע קראפט אובער די אנדערען האָטע.
[[Category:פֿילאָסאָפֿיע]]
[[Category:דעמאָקראטיע]]
[[bg:Шарл Монтескьо]]
[[da:Charles-Louis de Secondat Montesquieu]]
[[de:Charles de Secondat, Baron de Montesquieu]]
[[es:Montesquieu]]
[[en:Montesquieu]]
[[eo:Montesquieu]]
[[fr:Montesquieu (philosophe)]]
[[gl:Charles de Montesquieu]]
[[it:Montesquieu]]
[[he:מונטסקייה]]
[[nl:Charles Montesquieu]]
[[ja:シャルル・ド・モンテスキュー]]
[[no:Charles Montesquieu]]
[[pt:Charles de Montesquieu]]
[[ro:Charles de Secondat, baron de Montesquieu]]
[[ru:Монтескье, Шарль Луи]]
[[fi:Montesquieu]]
[[sv:Charles-Louis de Secondat Montesquieu]]
[[zh:孟德斯鸠]]
| 