אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "חסידות"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
שורה 15:
== היסטאריע פון חסידות ==
 
די שרשים פוןפֿון חסידות זענען געשטעלט געווארןגעוואָרן אין די שטעט און שטעטלעך פוןפֿון [[אוקריינעאוקראַיִנע]] און [[וואליןוואָלין]]. נאכ'ן הסתלקות פוןפֿון [[בעש"ט]] איז איבערגעגאנגעןאיבערגעגאַנגען די הנהגה צו ר' [[דוב בער ממעזריטש]], באקאנטבאַקאַנט אלסווי דער מעזריטשער מגיד. אין יענעיענער צייטצײַט האבןהאָבן אנגעהויבןאָנגעהויבן צוגעקומען חסידים און תלמידיםתּלמידים פוןפֿון [[פוילןפּוילן]] און [[גאליציעגאַליציע]] (ר' אלימלך פוןפֿון ליזענסק, חוזה פוןפֿון לובלין, שפעטערשפּעטער ר' שלום מבעלזא, שפעטערשפּעטער דברי חיים צאנזצאַנז, און קאצקקאָצק גור אין פוליןפוילן, וכו') , און אפילואפֿילו פוןפֿון ווייטןווײַטער אונגעריש-עסטרייכישןעסטרײַכישער אימפעריעאימפּעריע (ר' פנחס הורוויץ בעל הפלאה, וכו').
 
נאכןנאָכן הסתלקות פון דעםפֿונעם מעזריטשער מגיד האטהאָט זיך די הנהגה פונאנדערגעטילטפֿונאַנדערגעטיילט צווישן די גרויסע תלמידיםתּלמידים, איבערהויפטאיבערהויפּט: ר' שניאור זלמן פוןפֿון [[ליאדיליאַדי]], ר' מנחם נחום פוןפֿון [[טשערנאבילטשערנאָביל]], און ר' אלימלך פוןפֿון [[ליזענסק]].
 
די תלמידיםתּלמידים פוןפֿון ר' אלימלך, איבערהויפטאיבערהויפּט דער [[חוזה פוןפֿון לובלין]] און זייןזײַן תלמידתּלמיד ר' נפתלינפֿתּלי ראפשיצערראַפּשיצער, האבןהאָבן געהאלפןגעהאָלפן נאךנאָך מער פארשפרייטןפֿאַרשפּרייטן די תורתתּורת החסידות אויף ווייטווײַט און ברייט דורך זייערע פילעצאָלרײַכע תלמידיםתּלמידים און חסידים. דאןדאַן האטהאָט חסידות געשלאגןגעשלאָגן ווארצלעןוואָרצלען אין אזעלכעאַזעלכע ווייטעווײַטע ערטער ווי אונגערן דורך דעם חוזה'ס תלמידתּלמיד בעל ישמח משה.
 
===נאָך דער צווייטער וועלט–מלחמה===
===נאכ'ן קריג===
 
נאך דעםנאָכן חורבן אין [[אייראפעאייראָפּע]] האבןהאָבן זיך איבערגעפלאנצןאיבערגעפֿלאַנצט פילאַ סך חסידישע הויפןהויפֿן, גרויסע און קליינע, אין ארץ ישראלארץ–ישׂראל און אמעריקעאַמעריקע. חסידות אין מאדערנעמאָדערנע צייטןצײַטן האטהאָט פארשפרייטפֿאַרשפּרייט אין כללכּלל–ישׂראל ישראלדי דאס ליבשאפטליבשאַפֿט צו ווארימעוואַרעמער [[נגינה]] און מער [[מנהג|מנהגים]] באזירטבאַזירט אויף [[קבלה]], און אמונת צדיקיםאמונת–צדיקים.
 
חסיד'ישע הויפןהויפֿן זענען געווארןגעוואָרן אלסאלץ מער פארברייטערטפֿאַרברייטערט און פארצווייגטפֿאַרצווײַגט און מיט דעם איזזענען מיטגעקומען נייענײַע שוועריקייטן צו קענען אנהאלטןאָנהאַלטן דעם ארגינעלןאָריגינעלן דגוש פוןפֿון חסידות אויף עבודת השםעבודת–השם מיט אינעווייניגסטע פוןפֿון הארץהאַרץ, און אויף צו געדענקען און פארשטייןפֿארשטיין די טיפעטיפֿע תורת החסידותתּורת–החסידות פוןפֿון [[בעש"ט]] ותלמידיוותּלמידיו. אויך זענען חסיד'ישע הויפןהויפֿן געווארןגעוואָרן מער פאליטיזירטפּאָליטיזירט און פארטייאישפּאַרטיייִש, און פילאַ סך זענען היינטהײַנט מיט'ןמיטן געדאנקגעדאַנק אזאַז דער חסידישעחסידישער לעבנסשטייגער איז מייסטענסמײַסטענס אויף אנצוהאלטןאָנצוהאַלטן אידןייִדן בייבײַ אידישקיטייִדישקיט. עס איז באקאנטבאַקאַנט אזאַז דער סאטמארסאַטמאַרער רברבֿ, ר' [[יואל טייטלבוים]], האטהאָט געשריבן אזאַז ''נשתכח תורת הבעש"ט''. ער שרייבטשרײַבט בפירושבפֿירוש דארטדאָרטן אין ויואל משה "וצריך בינה יתירה להבונן בדבריהם הקדושים" - דער [[סאטמארערסאַטמאַרער רבי זי"ע]] פלעגטפֿלעגט גיין מיטאין ווייסעווײַסע זאקןזאָקן אין דערוואכעןדער וואָכן, אין די ערשטע יארעןיאָרען אין אמעריקעאַמעריקע פלעגטפֿלעגט ער גיין צו ליטווישע אסיפות הרבניםאסיפֿות–הרבנים, נאךןנאָכן זעהןזען אזאַז ער איז אאַ גדול בתורהגדול–בתּורה, האטהאָט אאַ ליטווישער רברבֿ אים געפרעגטגעפֿרעגט "סאטמארסאַטמאַרער רבֿ, רבפֿאַר פארוואסוואָס מאכטמאַכט איר זיך נארישנאַריש צו גיין מיט ווייסעווײַסע זאקןזאָקן", האטהאָט ער אים געענטפערטגעענטפֿערט! איך מאךמאַך זיך נישט נארישנאַריש!!!
 
עס זענען דאדאָ פילאַ סך חסידים וואסוואָס האלטןהאַלטן נאךנאָך שטארקשטאַרק אןאָן מיט די ארגענעלעאָריגענעלע יסודות, און עס קען נאךנאָך ווערן געפונעןגעפֿונען היינטהײַנט בני עלי' וואסוואָס הארעוועןהאָרעווען אין תורת החסידותתּורת–החסידות און אין תורת התּורת–ה[[קבלה]] אויף וואסוואָס דאסדאָס איז געגרינדעטגעגרינדט, און ארבעטןאַרבעטן אויף תורהתּורה לשמה, שבירת המדותשבֿירת–המדות, און התדבקותהתדבֿקות לצדיקי אמת.
 
== התנגדות ==