אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "רעדן:טאהש (הויף)"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[['''חשובע רעדאקציע,
לויט דעם ארטיקל איז קלאר אז איר זענט נישט באקאנט אין דעם נאטור פון די מחלוקת וואס גייען ליידער פאר אין טאהש. אן אינצייקלאפידיע קען געבן פאקטן אבער אן אייגענע הרגשות. אז איר ווילט צושטעלן אייער מיינונג איבער די ענין דאן זאלט איר שרייבן אז דאס איז אייער אייגענע מיינונג וואס איז געגרינדעט אן אויסהערן אלע צדדים.
איך לייג דא צו באמערקונגען און איך האף אז איר וועט עס טוישן און אראפמאלן די בילד פונקטליך, אן קיין שום אינטערעסן פון קיין איין זייט. אלע אינפארמעישן וואס איך גיב אייך זענען פאקטן וואס קענען ווערן איבערגעצייגט.
איך בעט אייך, אז איר ווילט נישט טוישן די נאטיצן דאן ביטע נעמט דאס אינגאנצן אראפ ווייל עס איז א disgrace און א גרויסע injustice צו די גאנצע שטעטל און אונזער הייליגע רבי זאל זיין געזונט און אונז אלע פירן קעגן משיח צדקינו במהרה בימינו אמן.]]
לעצטיגע מחלוקת'''לעצטענס זענען דא געציילטע יחידים וואס האבן זיך קעגןגעשטעלט די החלטה אויף דעם רבינ'ס זון ר' מיילעך איבערצונעמען די חסידות. [['''אלע מעמבערס אין דעם שטעטל פארשטייען און ווילן אז דער זון פונעם רבי'ן זאל זיין געזונט זאל זיין דער רב אין דעם שטעטל. דאס איז נישט דער תירוץ פארוואס מענטשן זענען אומצופרידן און עס איז ליידער דא מחלוקת.''']] לגבי דעם דעת פון רבין שליט"א, איז די שטעטל איינשטימיג אז דער רבי האט געשטעלט זין זוהן דעם רב ער זאל איבער נעמען דאס חסידות, ד.ה. ר' מיילעך דער זון, אבער די חולקים זאגן אז צוליב זיין עלטער איז שווער צו וויסן דעם רבינ'ס אמת'ער רצון.
 
: וועלכע שטיקל איז ליגנט? [[באַניצער:Jiddisch|►רוני◄]] 17:41, 29 מאַרץ 2006 (UTC)
דער מצב איצט
די מוסדות און שטעטל און די פרעפערטיס פון די בנינים זענען געווארן אוועק גענומען דורך די אלטע מנהלים און איבערגעשריבן מיט ליענס אויף פריוואטע נעמען אין ווילאנג א קארט וועט נישט פסק'ענען וועט מען נישט וויסן ווער עס האט געוואנען בעלות.[[ '''גארנישט איז נישט געווארן אוועקגענומען פון קיינעם. אויב האט מען עפעס גענומען אימליגאל איז עס געווען קעגען די אלטע מנהלים. איר קענט דאס נאכקוקען זייער קלאר. אלעס איז דאקיומענטעד, אויפן טיש. די פראבלעם איז אז די אלטע מנהלים האבן חובות וואס איז געמאכט געווארן פארן שטעטל און קיינער מאכט זיך נישט וויסענדיג דערפון, דערפאר האט מען געלייגט א ליען אויף א געוויסע פראפערטי און מען שרייבט נישט איבער די בנינים צו די איצטיגע אדמיניסטרעישן פון די אלטע אדמיניסטרעישן [נישט קיין פריוואטע מענטש] ביז ווילאנג מען וועט זיך אראפזעצן מיט אים און דאס פארהאנדלען.''']]
לעצטע צוויי דעוועלעפמענטס געבן א שטיקל אויבערהאנט [['''ווען איר וואלט געזען וויאזוי זאכן זעען דא אויס וואלט איר נישט געגעבן קיין אויבערהאנט פאר קיינעם''']] פאר ר' מיילעך אבער ווייזט אז די אלטע מנהלים האבן גאר א שטארקע האנט צו מאכן קאפ וויי, איינער פון זיי האט ארגאנאזירט א סטרייק פון אלע טיטשערס[[ '''לויט פיל מיינונגען האבן די טיטשערס אליין ארגינעזירט דעם סרייק. און איר שרייבט דאך אליין פארוואס:''']] ווייל זיי האבן נישט באקומען געהאלט,[[ '''פארוואס האבן זיי טאקע נישט באקומען קיין געהאלט? ווי לאנג דארף מען ארבעטן אויף א פלאץ אן האבן א בעל הבית וואס זאל זיך אפילו וויסענדיג מאכן פון זייער געהאלט?''']] און ר' מיילעך מיט זיין סטעף האבן תיכף געהאט פארטיק א גאנצען שטאב מיט הונדערטע טיטשערס איבערצונעמן, סאיז געווען זייער דראמאטיש, אבער צום סוף זענען אלע אלטע טיטשערס געפלויגן, [['''אינטערעסאנט, דער רב זאגט אז ער האט קיינעם נישט ארויסגעווארפן. די לאזונג איז א שאנד פאר אים''']] און די סקול האט איינגענומען ר' מיילעך.
אויך[[ '''אויך?''']] האט זיך איין ברודער פון זיי, דער מער היציגער [['''פארוואס פעלט אויס צו שרייבן אן אייגענעם מיינונג איבער א פערזענליכע מענטש ווען דאס איז אפילו נישט אמת? און אפילו עס איז יא אמת, איז דאס א פאליטישער סייט אדער אן אינפארמאציע סייט? ''']] אוועק געצויגן פון טאהש קיין ניו יארק, דאס ווערט אויסגעטיישט ווי ער האט איינגעזעהן אז ער פארלירט די מערכה. [['''ווער האט דאס אויסגעטייטשט? זיין מאפען קען מיינען פיל זאכן... אפשר איז עס ווייל מען האט אים מער נישט אריינגעלאזט צום רבין? אפשר קען דאס גאר מיינען אז מען האט אים פארשעמט אין די גאסען? עס קען ווערן אויסגעטייטשט פיל וועגן דערפאר וואלט איך געראטן נישט אריינצולייגן קיין טייטש''']]
דערווייל ווערט דער מצב ערגער און ערגער און קיין געלט איז נישטא, און מערערע איינגעשטעלטע זענען אפגעזאגט געווארן,די מוסדות גייען אן אויף א קריטישער מצב, די מלמדים זענען שוין נישט באצאלט געווארן עטליכע חדשים.[[ '''אמת, אמת, אמת''']]
איינער א טוען רבני און [[עסקן''' ווייט פון אן עסקן. ער האט באקומען באצאלט געוואלדיגע סכומים ווען אנדערע פון טאהש האבן נישט וואס צו עסן.''']] פון מאנסי הרב גליק,[[ '''איך וואלט אים נישט געגעבן דעם טיטל''']] נעפיו פון איצא התאחדות האט זיך אריבער געצויגן קיין טאש אנציפירן מיט ר' מיילעך'ס שטאב פון סטראטעגיסטן וויאזוי איבער צונעמען קאנטראל פון לאען מיט די ניימאן'ס. [['''און ליידער האט ער אריינגעפירט דעם גאנצן ענין אין ערכאות וואס איז קעגן די תורה אן קיין שום רשות פון א בית דין.''']]
עת לחשות ועת לדבר
די שקצים [['''עס פעלט נישט אויס צו שרייבן טיטלען''']] שיקן ארום א שונד בלעטל מיט'ן נאמען דער דורכפאל ווי זיי רייסן אראפ מיט לגיונות [['''confirmed lies?''']] מוציא שם רע'ס [['''הלוואי וואלטן אסאך זאכן נישט געווען אמת דארט''']] און בלבולים אלעס פון טאהש אנגעהויבן ביים רעבין, רב און די נייע פירערשאפט פון די קהלה. [['''איך מוז דא צושרייבן אז איך האלט נישט פון די צייטונג און עס האט נישט געדארפט געשען אין אזא שיינע שטעטל אבער ליידער, ליידער איז פיל דערפון אמת. איך האב עס נישט געליינט און נישט אריינגענומען אין מיין שטוב דערפאר קען איך נישט זאגן דעריבער אבער עס פעלט אויך נישט אויס צו שרייבן דעריבער.''']]
די הנהלה מיט'ן רב האבן א לאנגע צייט געשוויגן[[ '''די גאנצע צייט וואס זיי האבן supposedly געשוויגן האבן זיי אונטערגעהאקט די פיס פון די אלטע מנהלים און נאך איינגעשטעלטע, געסטראשעט מענטשן מיט זייערע ארבעט און נאך אסאך אונטערערדישע שטיקלעך ארויסצונארן וואס זיי האבן געוואלט אן זיך צושטעלן צו גארנישט''']] און מקיים דעם הנעלבים ואינם עולבים שומעים חרפתם ואינם משיבים,[[ '''וואס איז מיט די פאלטשע שמועה וואס זיי האבן ארויסגעלאזט איבער דער גאנצער וועלט אז מען האט גע'מסר'ט דעם הייליגן רבי'ן? פארוואס הערט מען מער גארנישט דערפון? וויאזוי האט מען באפרייט דעם רבי'ן פון די מסירה?''' ]] און נישט געענטפערט פאר די מחרחרי ריב און עזות פני'מער.
אין די לעצטע אנטוויקלונגען, נאך וואס די קהלה האט א לאנגע צייט געשוויגן, זענען די רבנים און דיינים פון טאהש ארוסיגעקומען מיט א שארפן קול קורא קעגן די וואס ווילן אונטערברעכן די קהלה, מיט א פסק הלכה אז ווער עס האט א חלק לחזק להדפיס לכתוב או לפרסם הכתבי פלסתר הנ"ל גדול עוונו מנשוא, והוא עון בל יכופר.
 
דאס האט געהאט א מעכטיגן אפקלאנג, און האט געשטיפט די אנדערע צד צו זיכן שלום,[[ '''פארוואס האט מען געדארפט טוען אזויפיל צו שטיפן די אנדערע צד צו זיכן שלום? פארוואס האבן זיי נישט פראבירט צו זיכן שלום לכתחילה?''']] און די געציילטע מהרסים זענען אויסגעשפיגן געווארן אינגאנצן פון די מחנה. איך ווייס נישט ווער עס איז מער אויסגעשפיגן...
 
[['''חשובה רעדאקטער,
איך בעט אייך זייער. ביטע לייגט אריין די גוטע אינפארמעישן אדער, אויב עס איז שווער צו בלייבן נאטירליך, שרייבט נישט גארנישט.''']]
 
[[װיקיפּעדיע_רעדן:–]]אכטונג צו די רעדאקציע פון וועקפאדיע
אייער וובע זייטל ווערט גענוצט דורך שלעכטע מענטשן צו פארשפריירן ליגענטס און מחלוקת אויף אומשולדיגע אידן און אנצינדן מחלוקה פייערס
ביטע לאזט דאס נישט צו ווארפט ארויס דעם שרייבער וואס שרייבט נאר שמוץ און ליגענטס אויף הייליגע קהלות סאטמאר טאהש און אנדערע
 
צו דעם בעל מגיה וואס באשמוצט טאהש, זיי א מענטש און שרייב כאטש נישט איינזייטיג!!
 
ביז דא געשריבען דורך [[באַניצער:A chusid]]
 
 
----
 
: וועלכע שטיקל איז ליגנט? [[באַניצער:Jiddisch|►רוני◄]] 17:41, 29 מאַרץ 2006 (UTC)
איך האב דאס שוין געמעקט און געטוישט יענער האט געמעקט און געטוישט דאס גארנצע ארטיקל צו א עקסטרעמע איינזייטיגע צד, איך האב דאס צוריק קארעגירט, ווען ער שרייבט מער נייטראל, וואלט איך מער געלאזט
 
 
איר פרעגט מיר פארוואס איך שרייב נאר איינזייטיג...... - פארוואס איך באשמיץ טאהש.... - די נער זעהסט נישט ווי איין זייטיג די שרייבסט און ווי די באשמיצט טאהש, איך בין געגאנגן אין דיין וועג און גישריבן דער אנדערער זייט, ווען די שרייבסט ווען גארנישט וואלט איך אויך גארנישט געשריבן ווייל אין אזעלכע פלעצער דארף מען נישט שרייבן קיין פאליטיק לפי שיטתי און נישט באשמיצן קיין מענטשן, און די האסט נישט פארשטאנען אויפן ווינק,
און כאילו די שרייבסט בשם טאהש און אלע דיינע הגשמות און שמיץ לייגסטו ארויף אויפן רבי'ן שליט"א און אויף זיין זון אלימלך שליט"א, שעם דוך,
האב איך מחליט געווען אלעס אויסצומיקן - האסט א בריירה נאר שרייב נייטראלע זאכן
 
און כאילו די שרייבסט בשם טאהש און אלע דיינע הגשמות און שמיץ לייגסטו ארויף אויפן רבי'ן שליט"א און אויף זיין זון אלימלך שליט"א, שעם דוך,
שורה 105 ⟵ 73:
 
איז דאס פארשפארט? דאן פארוואס שטייט נישט אזוי?--[[באַניצער:Zali|Zali]] 23:16, 26 מײַ 2006 (UTC)
 
 
== א באניצער זאגט אז ס'נישט נייטראל ==
 
[['''חשובע רעדאקציע,
לויט דעם ארטיקל איז קלאר אז איר זענט נישט באקאנט אין דעם נאטור פון די מחלוקת וואס גייען ליידער פאר אין טאהש. אן אינצייקלאפידיע קען געבן פאקטן אבער אן אייגענע הרגשות. אז איר ווילט צושטעלן אייער מיינונג איבער די ענין דאן זאלט איר שרייבן אז דאס איז אייער אייגענע מיינונג וואס איז געגרינדעט אן אויסהערן אלע צדדים.
איך לייג דא צו באמערקונגען און איך האף אז איר וועט עס טוישן און אראפמאלן די בילד פונקטליך, אן קיין שום אינטערעסן פון קיין איין זייט. אלע אינפארמעישן וואס איך גיב אייך זענען פאקטן וואס קענען ווערן איבערגעצייגט.
איך בעט אייך, אז איר ווילט נישט טוישן די נאטיצן דאן ביטע נעמט דאס אינגאנצן אראפ ווייל עס איז א disgrace און א גרויסע injustice צו די גאנצע שטעטל און אונזער הייליגע רבי זאל זיין געזונט און אונז אלע פירן קעגן משיח צדקינו במהרה בימינו אמן.]]
לעצטיגע מחלוקת'''לעצטענס זענען דא געציילטע יחידים וואס האבן זיך קעגןגעשטעלט די החלטה אויף דעם רבינ'ס זון ר' מיילעך איבערצונעמען די חסידות. [['''אלע מעמבערס אין דעם שטעטל פארשטייען און ווילן אז דער זון פונעם רבי'ן זאל זיין געזונט זאל זיין דער רב אין דעם שטעטל. דאס איז נישט דער תירוץ פארוואס מענטשן זענען אומצופרידן און עס איז ליידער דא מחלוקת.''']] לגבי דעם דעת פון רבין שליט"א, איז די שטעטל איינשטימיג אז דער רבי האט געשטעלט זין זוהן דעם רב ער זאל איבער נעמען דאס חסידות, ד.ה. ר' מיילעך דער זון, אבער די חולקים זאגן אז צוליב זיין עלטער איז שווער צו וויסן דעם רבינ'ס אמת'ער רצון.
 
דער מצב איצט
די מוסדות און שטעטל און די פרעפערטיס פון די בנינים זענען געווארן אוועק גענומען דורך די אלטע מנהלים און איבערגעשריבן מיט ליענס אויף פריוואטע נעמען אין ווילאנג א קארט וועט נישט פסק'ענען וועט מען נישט וויסן ווער עס האט געוואנען בעלות.[[ '''גארנישט איז נישט געווארן אוועקגענומען פון קיינעם. אויב האט מען עפעס גענומען אימליגאל איז עס געווען קעגען די אלטע מנהלים. איר קענט דאס נאכקוקען זייער קלאר. אלעס איז דאקיומענטעד, אויפן טיש. די פראבלעם איז אז די אלטע מנהלים האבן חובות וואס איז געמאכט געווארן פארן שטעטל און קיינער מאכט זיך נישט וויסענדיג דערפון, דערפאר האט מען געלייגט א ליען אויף א געוויסע פראפערטי און מען שרייבט נישט איבער די בנינים צו די איצטיגע אדמיניסטרעישן פון די אלטע אדמיניסטרעישן [נישט קיין פריוואטע מענטש] ביז ווילאנג מען וועט זיך אראפזעצן מיט אים און דאס פארהאנדלען.''']]
לעצטע צוויי דעוועלעפמענטס געבן א שטיקל אויבערהאנט [['''ווען איר וואלט געזען וויאזוי זאכן זעען דא אויס וואלט איר נישט געגעבן קיין אויבערהאנט פאר קיינעם''']] פאר ר' מיילעך אבער ווייזט אז די אלטע מנהלים האבן גאר א שטארקע האנט צו מאכן קאפ וויי, איינער פון זיי האט ארגאנאזירט א סטרייק פון אלע טיטשערס[[ '''לויט פיל מיינונגען האבן די טיטשערס אליין ארגינעזירט דעם סרייק. און איר שרייבט דאך אליין פארוואס:''']] ווייל זיי האבן נישט באקומען געהאלט,[[ '''פארוואס האבן זיי טאקע נישט באקומען קיין געהאלט? ווי לאנג דארף מען ארבעטן אויף א פלאץ אן האבן א בעל הבית וואס זאל זיך אפילו וויסענדיג מאכן פון זייער געהאלט?''']] און ר' מיילעך מיט זיין סטעף האבן תיכף געהאט פארטיק א גאנצען שטאב מיט הונדערטע טיטשערס איבערצונעמן, סאיז געווען זייער דראמאטיש, אבער צום סוף זענען אלע אלטע טיטשערס געפלויגן, [['''אינטערעסאנט, דער רב זאגט אז ער האט קיינעם נישט ארויסגעווארפן. די לאזונג איז א שאנד פאר אים''']] און די סקול האט איינגענומען ר' מיילעך.
אויך[[ '''אויך?''']] האט זיך איין ברודער פון זיי, דער מער היציגער [['''פארוואס פעלט אויס צו שרייבן אן אייגענעם מיינונג איבער א פערזענליכע מענטש ווען דאס איז אפילו נישט אמת? און אפילו עס איז יא אמת, איז דאס א פאליטישער סייט אדער אן אינפארמאציע סייט? ''']] אוועק געצויגן פון טאהש קיין ניו יארק, דאס ווערט אויסגעטיישט ווי ער האט איינגעזעהן אז ער פארלירט די מערכה. [['''ווער האט דאס אויסגעטייטשט? זיין מאפען קען מיינען פיל זאכן... אפשר איז עס ווייל מען האט אים מער נישט אריינגעלאזט צום רבין? אפשר קען דאס גאר מיינען אז מען האט אים פארשעמט אין די גאסען? עס קען ווערן אויסגעטייטשט פיל וועגן דערפאר וואלט איך געראטן נישט אריינצולייגן קיין טייטש''']]
דערווייל ווערט דער מצב ערגער און ערגער און קיין געלט איז נישטא, און מערערע איינגעשטעלטע זענען אפגעזאגט געווארן,די מוסדות גייען אן אויף א קריטישער מצב, די מלמדים זענען שוין נישט באצאלט געווארן עטליכע חדשים.[[ '''אמת, אמת, אמת''']]
איינער א טוען רבני און [[עסקן''' ווייט פון אן עסקן. ער האט באקומען באצאלט געוואלדיגע סכומים ווען אנדערע פון טאהש האבן נישט וואס צו עסן.''']] פון מאנסי הרב גליק,[[ '''איך וואלט אים נישט געגעבן דעם טיטל''']] נעפיו פון איצא התאחדות האט זיך אריבער געצויגן קיין טאש אנציפירן מיט ר' מיילעך'ס שטאב פון סטראטעגיסטן וויאזוי איבער צונעמען קאנטראל פון לאען מיט די ניימאן'ס. [['''און ליידער האט ער אריינגעפירט דעם גאנצן ענין אין ערכאות וואס איז קעגן די תורה אן קיין שום רשות פון א בית דין.''']]
עת לחשות ועת לדבר
די שקצים [['''עס פעלט נישט אויס צו שרייבן טיטלען''']] שיקן ארום א שונד בלעטל מיט'ן נאמען דער דורכפאל ווי זיי רייסן אראפ מיט לגיונות [['''confirmed lies?''']] מוציא שם רע'ס [['''הלוואי וואלטן אסאך זאכן נישט געווען אמת דארט''']] און בלבולים אלעס פון טאהש אנגעהויבן ביים רעבין, רב און די נייע פירערשאפט פון די קהלה. [['''איך מוז דא צושרייבן אז איך האלט נישט פון די צייטונג און עס האט נישט געדארפט געשען אין אזא שיינע שטעטל אבער ליידער, ליידער איז פיל דערפון אמת. איך האב עס נישט געליינט און נישט אריינגענומען אין מיין שטוב דערפאר קען איך נישט זאגן דעריבער אבער עס פעלט אויך נישט אויס צו שרייבן דעריבער.''']]
די הנהלה מיט'ן רב האבן א לאנגע צייט געשוויגן[[ '''די גאנצע צייט וואס זיי האבן supposedly געשוויגן האבן זיי אונטערגעהאקט די פיס פון די אלטע מנהלים און נאך איינגעשטעלטע, געסטראשעט מענטשן מיט זייערע ארבעט און נאך אסאך אונטערערדישע שטיקלעך ארויסצונארן וואס זיי האבן געוואלט אן זיך צושטעלן צו גארנישט''']] און מקיים דעם הנעלבים ואינם עולבים שומעים חרפתם ואינם משיבים,[[ '''וואס איז מיט די פאלטשע שמועה וואס זיי האבן ארויסגעלאזט איבער דער גאנצער וועלט אז מען האט גע'מסר'ט דעם הייליגן רבי'ן? פארוואס הערט מען מער גארנישט דערפון? וויאזוי האט מען באפרייט דעם רבי'ן פון די מסירה?''' ]] און נישט געענטפערט פאר די מחרחרי ריב און עזות פני'מער.
אין די לעצטע אנטוויקלונגען, נאך וואס די קהלה האט א לאנגע צייט געשוויגן, זענען די רבנים און דיינים פון טאהש ארוסיגעקומען מיט א שארפן קול קורא קעגן די וואס ווילן אונטערברעכן די קהלה, מיט א פסק הלכה אז ווער עס האט א חלק לחזק להדפיס לכתוב או לפרסם הכתבי פלסתר הנ"ל גדול עוונו מנשוא, והוא עון בל יכופר.
 
דאס האט געהאט א מעכטיגן אפקלאנג, און האט געשטיפט די אנדערע צד צו זיכן שלום,[[ '''פארוואס האט מען געדארפט טוען אזויפיל צו שטיפן די אנדערע צד צו זיכן שלום? פארוואס האבן זיי נישט פראבירט צו זיכן שלום לכתחילה?''']] און די געציילטע מהרסים זענען אויסגעשפיגן געווארן אינגאנצן פון די מחנה. איך ווייס נישט ווער עס איז מער אויסגעשפיגן...
 
[['''חשובה רעדאקטער,
איך בעט אייך זייער. ביטע לייגט אריין די גוטע אינפארמעישן אדער, אויב עס איז שווער צו בלייבן נאטירליך, שרייבט נישט גארנישט.''']]
 
[[װיקיפּעדיע_רעדן:–]]אכטונג צו די רעדאקציע פון וועקפאדיע
אייער וובע זייטל ווערט גענוצט דורך שלעכטע מענטשן צו פארשפריירן ליגענטס און מחלוקת אויף אומשולדיגע אידן און אנצינדן מחלוקה פייערס
ביטע לאזט דאס נישט צו ווארפט ארויס דעם שרייבער וואס שרייבט נאר שמוץ און ליגענטס אויף הייליגע קהלות סאטמאר טאהש און אנדערע
 
צו דעם בעל מגיה וואס באשמוצט טאהש, זיי א מענטש און שרייב כאטש נישט איינזייטיג!!
 
ביז דא געשריבען דורך [[באַניצער:A chusid]]
צוריק צו "טאהש (הויף)" בלאט.