װיקיפּעדיע

אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "מרדכי אליהו"

בלעטערן געשיכטע אינטעראקטיוו
‪פֿריִערדיקע אונטערשײד →‬קומענדיקע אונטערשײד ←
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
וויזועלוויקיטעקסט
אין תקציר עריכה
שורה 1:
{{רב
[[טעקע:Eliyahu2.jpg|קליין|250px|הרבֿ מרדכי אליהו]]▼
| יידישע געבורט דאטע = כ"א אדר א', ה'תרפ"ט
הרבֿ '''מרדכי צמח אליהו''' (געבוירן [[כ"א אדר א']], [[ה'תרפ"ט]] - [[כ"ה סיון]] [[ה'תש"ע]]) איז אַ [[רב]] און א [[פוסק]], פון אַ רבנישער משפּחה פון [[באַגדאַד]]. ער האט געדינט ווי דער [[ספרדים|ספרדישער]] הויפט [[רב]] פון [[ארץ ישראל]] אין די יארן תשמ"ג - תשנ"ג (1983-1993).▼
| יידישע טויט דאטע = כ"ה סיון ה'תש"ע
▲}}[[טעקע:Eliyahu2.jpg|קליין|250px|הרבֿ מרדכי אליהו]]
▲הרבֿ '''מרדכי צמח אליהו''' (געבוירן [[כ"א אדר א']], [[ה'תרפ"ט]] - [[כ"ה סיון]] [[ה'תש"ע]]) איז אַ [[רב]] און א [[פוסק]], פון אַ רבנישער משפּחה פון [[באַגדאַד]]. ער האט געדינט ווי דער [[ספרדים|ספרדישער]] הויפט [[רב]] פון [[ארץ ישראל]] אין די יארן תשמ"ג - תשנ"ג (1983-1993).
 
==ביאגראפיע==
מרדכי אליהו איז געבוירן אין דער [[אלטשטאט]] פון [[ירושלים]] צו זיין פאטער הרבֿ סאַלמאַן אליהו און זיין מוטער מזל. זיין פאטער איז געקומען פון באַגדאַד, לויטן באפעל פונעם [[בן איש חי]]. ער איז פאריתומט פון זיין פאטער אין דער עלטער פון 11. זיין מוטער איז געווען די שוועסטער פון רבי [[יהודה צדקה]], און אן אייניקל פונעם "בן איש חי"ס שוועסטער. זיין חינוך האט ער באקומען פון עטלעכע פלעצער, אַרייַנגערעכנט די [[פורת יוסף]] [[ישיבה]] ביי רבי [[עזרא עטייה]].
 
ביי דער [[אומאפהענגיקייט מלחמה]] איז ער געווען אין א גרופע פון יונגע מענטשן וואס האבן געארבעט צו פאַרטיידיקן קרעפטן דאס [[יידישע פערטל|ייִדישע קווארטלפערטל]] אין אלטשאט.
 
אפריל 1950 איז געווען צווישן די גרינדערס פון בונד פון געלערנטע פאנאטיקערס (ברית הקנאים), קעגנשטעללנדיק די געזעצן, געצילט צו אינפארסירן די אידישע רעליגיע אין ישראל און די פאַרלייגן פון דער שטאט זענען געגאנגען. אליהו, מיטן צונאמען "יאַיר", פרובירן שאפן מיטגלידער פארן גרופע, פארשאפן געלטער טעטיקייט, דערגיין ערטער ווי צו באַהאַלטן וואפן און איבערגעשמועסט פֿאַר הסכמה פון זייַן אָפּעראציעס. געווארן ארעסטירט מאי 1951 מיט 40 מיטגלידער פון די אָרגאַניזאַציע. אליהו האט געווינען די פּראָצעס ווי 3 באשולדיקונגען זענען אראפ, אַרייַנגערעכנט האלטן אין באזיץ פון [[חשיש]], און דערקלערט שולדיק אין פיר און צוואנציק פונקטן, אַרייַנגערעכנט מאכן שאדן צו די קראָם, אנגעזאגט די צעשטערונג פון מיליטערישע וועטעראַנען אין די ביכער, האלטן אַ געפערלעך וואפן, געשעדיקט אויטאס וואס זענען געפארן אויף שבת און שיקט אַ בריוו צו רייזענדע אין טאַקסיס סאַבאָטאַזש סכנת שבת [1]. ער איז געווארן פאראורטיילט צו צען חדשים אין טורמע [2]. אין זייַן פּראָצעס האט ער געזאגט:
שורה 12 ⟵ 15:
די רב, האט צוזאמען מיט זייַן ברודער געטוישט דעם נאמען, סעלעקטירן דעם נאָמען פון מרדכי "בן אליהו", ער איז זייער נאנט געווען מיט רבי יצחק ניסים, ווי אויך האט ער זיך געדרייט ביי די [[חזון איש]]. ער איז געווען זייער נאָענט אנגענומענע [[מקובלים]] פון ישראל הרבֿ [[ישראל אבוחאצירא]]ַ (באַבאַ סאַלי), און הרב [[מרדכי שרעבי]]. הרבֿ אליהו איז געפֿאָרן קיין אויסלאנד עטלעכע מאָל זיך צו טרעפן מיט [[חב"ד]] רבי, רבי [[מנחם מענדל שניאורסאהן]]. און נאכדעם האט ער אנגעהאלטן אַ וואַרעמע שייכות מיט חב"ד חסידות.
 
רבי יצחק ניסים האט געבעטן הרב אליהו זאל אריינקוקן אריבערצוברענגן די ביינער פון [[חיד"א]], וואס איז געלעגן באגראבן אין [[לעווארנעליווארנא|ליווארנע]], [[איטאליע]]. אינמיטןדאנערשטאג מאי, דאנערשטאג17טן מאי 17, 1960 תש"כ זענען די ביינער באגראבן געווארן אויף [[הר המנוחות]] אין ירושלים.
 
==רבנות==
אין די אָנהייב פון די תש"כ (1960) האט ער באקומען היתר הוראה פון דידער ראבינאט, קורץ דערנאך איז ער אנגענומען געווארן אין די הויפּט רבנות קאָונסיל [4], און דעריבער ער געווארן אַ [[דיין]] אין די ראבינער פּלאַץ אין [[באר שבע]], די יונגסטע, דיין אין ישראל. נאך פיר יאר איז די פּלאַץ אריבערגעגאנגען קיין ירושלים און נאָך דרייַ יאָרן (אין תשכ"ז) איז ער געווארן באשטימט אַלס דיין אין דער ראבינאט בית דין [5]. אין 1983 איז ער געווארן ערוועלט אלס דער ערשטער הויפּט רבֿ צו פארנעמען דעם אָרט פון רבי [[עובדיה יוסף]], ווען ער באקומען 87 שטימען און רבי אליהו באַקשי-דאָראָן וואס האט באקומען בלויז 49 שטימען [6]. הרבֿ אליהו האט געדינט ווי הויפּט רבֿ, צוזאמען מיט רבי [[אברהם אלקנה שפּירא]], דער [[אשכנזים|אַשכּנזישער]] הויפּט רבֿ וואס איז געווען, ביז די תשנ"ג (1993). [[טעקע:הרב אברהם אלקנה כהנא שפירא, הרב מרדכי אליהו, והרב שלמה זאב צווייגענהאפט.jpg|קליין|(זיצן פון רעכט צו לינקס) הרב [[אברהם אלקנה כהנא שפירא]], הרב מרדכי אליהו און הרב [[שלמה זאב צווייגענהאפט]] ענטפערן פראגן פון כשרות<ref>[[אלגעמיינער זשורנאל]] 23 דעצעמבער 1983 </ref>]]
 
 
שורה 28 ⟵ 31:
הרבֿ אליהו איז איינער פון די גרעסטע פארלאנגער פון די באלדיקע באפרייאונג פון די ישראל שפּיאָן [[יונתן פּאלארד]], און אין דעם קאמף פֿאַר פארלייגן פאר אמעריקאנער פרעזידענטן זיין באגנאדיקונג, און האט אַפֿילו אים באַזוכט אין תפיסה אין די פאַרייניקטע שטאַטן עטלעכע מאָל.
 
אום שביעי של פסח תשס"ח (דעם 25סטן אפריל 2008), איז הרב אליהו האספיטעליזירטהאספיטאליזירט געווארן אין [[שערי צדק מעדיצין-צענטער|שערי צדק]] מעדיקאַל צענטערמעדיצין־צענטער אין ירושלים, נאָך אַ האַרץ אטאקע און ער איז אריבערגעגאנגען א בייפּאַס. נאך עטלעכע טעג האט ער אויך געליטן פון אַ פראפלעקסיעּ. אויף 27 אקטאבער 2008, נאָך דער (קאַטהעטעריזאַטיאָן?) (צינתור?)פּראָצעדור וואס איז דורכגעפאלן, דערפאר איז די רב אויך אריבער אן אפעראציע צו עפענען דאס האַרץ, ער איז דעפינירט געווארן אין אַ קריטישן צושטאַנד. צו דעם סוף פון 2008 איז ער ארויסגעלאזט געווארן פריי צו זייַן היים און אומגעקערט ביסלעכווייַז פּאַמעלעך צו זיין רוטין אין טאג טעגלעכן לעבן.
 
כ"ה סיון תש"ע, נאך א מחלה פון צוויי יאר, איז ער נפטר געווארן אין [[שערי צדק שפיטאל]], [[ירושלים]].<ref>[http://www.ladaat.net/article.php?do=viewarticle&articleid=8079 הרב מרדכי אליהו אין לדעת.נעט]</ref>
גענומען פֿון "https://yi.wikipedia.org/wiki/מרדכי_אליהו"