אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "היסטאריע פון אוויאציע"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1:
די '''היסטאריע פון [[אוויאציע]]''' גייט צוריק צוויי טויזנט יאר.
 
די רייץ פון די מענטשהייט צו קענען נוצן די לופט פאר אייגענע צוועקן איז גאנץ א פארשטענדליכע, וואס דארף מען מער פון דעם אז [[דוד המלך]] האט אויסגעדרוקט א ווילן צו נוצן א פליגל פאר א שנעלע אנטלויף-פלאן, "מי יתן לי אבר כיונה אעופה אשכונה".{{הערה|{{תנ"ך|תהלים|נה|ח}}}} פאר הונדערטע יארן האבן מענטשן גע'חלומ'ט פאנטאזירט און געגארט צו טרעפן א מהלך וויאזוי צו הערשן אויך אויף די לופטן.
פאר הונדערטע יארן האבן מענטשן גע'חלומ'ט פאנטאזירט און געגארט צו טרעפן א מהלך וויאזוי צו הערשן אויך אויף די לופטן.
 
== פּרימיטיווע אָנהייבן ==
אזוי פרי ווי אין 1507 טרעפט מען דאקומענטירט א פרואוו פון א [[סקאטלאנד|סקאטישער]] מאן וועלכע האט גענוצט פעדערן[[פעדער]]ן פון [[הינער]] זיך צו מאכן פליגלען, אבער זיינע פרואוון פאקטיש צו פליען האבן זיך ענדערש געענדיגט מיט אפאר צובראכענע [[ביינער]] ווי מיט א סוקסעספולע רייזע. ער האט געווארפן די שולד אויפן פאקט אז ער האט זיך באנוצט מיט פעדערן פון א בעל חי וואס קען ניטאמאל פליען, אבער פרואוון פון אנדערע וואס האבן יא גענוצט פליענדע פעדערן האבן זיך אויסגעשטעלט צו זיין פונקט אזוי אומגעלונגען.
 
מער ווי עטליכע פאנטאזירטע [[פיקציע]] ביכער מיט שילדערונגען איבער מענטשן וואס זענען אנגעקומען צו די הויכן איז קיין ערנסטע פארשריט נישט געווען, עטליכע ביכער האבן פארגעשלאגן געוויסע פלענער און פאטענטן וואס מ'קען נוצן א שטייגער ווי א ביך וואס איז ערשינען אין [[ענגלאנד]] אין יאר 1638 וועלכע אילוסטרירט א קאמפליצירטע געוועב מיט א [[בענקל]] פון אונטן און א מחנה פון [[פייגל]] דערהייבן איר אין די לופטן.
 
אין 1678 איז גראדע יא געווען א [[פראנצויזישער]] מאן וועלכע האט געבויעט [[האלץ|האלצערנע]] פליגלען, וועלכע זענען געווען צוגעבינדן צו ביידע [[הענט]] און ביידע [[פיס]], און מיט א צוזאמארבעט פון די 4 אינאיינעם האט מען זיך געקענט האלטן אין די לופט א שטיק צייט און זאגאר אראפקומען אנע זיך צוקלאפן, אבער ווי פארשטעדליך לאזן זיך די כוחות אויס נאכן אפערירן אויף אזא אופן פאר עטליכע מינוט, און אזעלכע פאטענטן האבן נישט געקענט פארשרייבן די עתיד פון [[אוויאציע]].
 
אין 1742 האט א פאריזער[[פאריז]]ער מאן געליטן אן ערנסטע דורכפאל ווען ער האט זיכערערהייט צוזאמגערופן א שאו צו צייגן וואו ער פליט אריבער א [[טייך]], אבער זיין געפלי האט זיך מיאוס איבערגעהאקט ווען ער אינאיינעם מיט זיין צובראכענעם פוס האבן זיך געטראפן אין א פארבייפארענדע [[שיפל]].
 
== גרינגער ווי לופט ==
די דורכברוך איז געקומען אין די 1780'ער יארן ווען צוויי [[פראנצויזן|פראנצויזישע]] ברידער Joseph און Etienne מאנטגאלפֿיער (Montgolfier) האבן [[ערפינדער|ערפינדן]] דעם Hot air baloon. די פאקטישער ערפינדער איז געווען Joseph וועלכער האט אריינגעטראכט פארוואס די לופט העכער [[פייער]] דערהייבט זיך, זיין [[טעאריע]] איז געווען אז געוויסע גאזן[[גאז]]ן זענען גרינגער פון לופט און וועלן זיך דערהייבן אויף ארויף (ווי די כלל לויטעט, אז א זאך וואס איז שווערער גייט אויף אראפ און א זאך וואס איז גרינגער גייט אויף ארויף), און פייער פראדוצירט דעם געוויסען גאז, און דערפאר דערהייבט זיך די רויעך אויף ארויף.
 
וואס אן אמת האט שוין אין יאר 1766 דער [[בריטישער]] [[כעמיע|כעמיסט]] Henry Cavendish ערפינדען דעם עלעמענט [[הידראגען]] (hydrogen), וועלכער וועגט א צענטל פון לופט און גייט אויף ארויף, אבער מאנטגאלפֿיער וועלכער איז נישט געווען קיין פארשער, נאר א בלויזער [[פאפיר]] פראדוצירער, האט זיך געפרייט מיט זיין המצאה און איר זאגאר א נאמען געגעבן "Montgolfier gas".
(די טעמע פון באלאנען איז נישט לסוגיין, ווייל זיי זענען א קאטעגאריע וואס הייסט גרינגער ווי לופט, און אונזער סעריע איז בעיקר איבער heavier than air מאשינען, אבער ס'פארנעמט צו א שטארקע פלאץ אין די היסטאריע עס צו פארזעהן).
 
דזשאסעף האט אין 1782 דורכגעפירט א סוקסעספולע עקספערימענט דורכן אנהייצן די אינעווייניגסטע חלק פון א [[סחורה]]'נעם [[זעקל]] און זי האט זיך ווירקליך געהויבן ביזן דאך פון זיין הייזקע אינעם שטעטל Avignon אין [[פראנקרייך]]. ביי דעם שטאפל האט דזשאסעף אריינגענומען זיין ברודער Etienne אינעם בילד, און אינאיינעם האבן זיי דורכגעפירט צענדליגע עקספערימענטן וויאזוי צו ברענגען אז זייער ערפינדונג זאל קענען אויפהייבן א מענטש. זיי האבן געגלייבט אז ווען זיי וועלן טרעפן די פאסיגע לייכטע סחורה, וואס האלט אבער גענוג גוט די היץ אין איר וועט זי זיין בכח אויפצוהייבן א שווערע וואג.
וואס אן אמת האט שוין אין יאר 1766 דער בריטישער כעמיסט Henry Cavendish ערפינדען דעם עלעמענט hydrogen, וועלכער וועגט א צענטל פון לופט און גייט אויף ארויף, אבער מאנטגאלפֿיער וועלכער איז נישט געווען קיין פארשער, נאר א בלויזער פאפיר פראדוצירער, האט זיך געפרייט מיט זיין המצאה און איר זאגאר א נאמען געגעבן "Montgolfier gas".
ס'איז אינטערעסאנט צו נאטירן אז דורכאויס זייערע פראבעס זענען זיי געקומען צום אויספיר, אז א פייער וואס ברענט פון אלטע שיך אדער פארדארבענע פלייש איז די בעסטע צו נוצן פאר דעם צוועק פון זיך הייבן.
 
אין אפריל פון 1783 האבן די ברידער באוויזן צו נוצן זייער פאטענט, און פאר א פארזאמלטע פובליק האבן זיי ארויפגעשיקט זייער היימיש-פאבריצירטע באלאן, ווען אינעם קארב דערונטער ליגן עטליכע [[באשעפענישן]].
דזשאסעף האט אין 1782 דורכגעפירט א סוקסעספולע עקספערימענט דורכן אנהייצן די אינעווייניגסטע חלק פון א סחורה'נעם זעקל און זי האט זיך ווירקליך געהויבן ביזן דאך פון זיין הייזקע אינעם שטעטל Avignon אין פראנקרייך. ביי דעם שטאפל האט דזשאסעף אריינגענומען זיין ברודער Etienne אינעם בילד, און אינאיינעם האבן זיי דורכגעפירט צענדליגע עקספערימענטן וויאזוי צו ברענגען אז זייער ערפינדונג זאל קענען אויפהייבן א מענטש. זיי האבן געגלייבט אז ווען זיי וועלן טרעפן די פאסיגע לייכטע סחורה, וואס האלט אבער גענוג גוט די היץ אין איר וועט זי זיין בכח אויפצוהייבן א שווערע וואג.
שפעטער אין נאוועמבער איז עס דעמאנסטרירט געווארן פארנט פון א ריזיגן עולם אין [[פאריז]], ווען די באלאן האט ארויפגעשלעפט אין זיין קארב צוויי מענטשן, און געפלויגן העכער פאריז פאר ארום 25 [[מינוט]] ביז א ווייטקייט פון 5 [[מייל]].
ס'איז אינטערעסאנט צו נאטירן אז דורכאויס זייערע פראבעס זענען זיי געקומען צום אויספיר, אז א פייער וואס ברענט פון אלטע שיך אדער פארדארבענע פלייש איז די בעסטע צו נוצן פאר דעם צוועק פון זיך הייבן.
 
אין די נאכפאלגענדע יארן האבן פילע פון איבער די וועלט נאכגעפאלגט די מאדעל פון די Montgolfier'ס, און די אינטערעסע אין די באלאנען איז שטארק געשטיגען. רעגירונגען האבן געזעהן א שטארקע נוצן פון די געצייגן אין פאל פון א [[מלחמה]], און דער געצייג האט שוין ווירקליך דעצידירט די אויסגאנג פון עטליכע שלאכטן אין די היסטאריע.
אין אפריל פון 1783 האבן די ברידער באוויזן צו נוצן זייער פאטענט, און פאר א פארזאמלטע פובליק האבן זיי ארויפגעשיקט זייער היימיש-פאבריצירטע באלאן, ווען אינעם קארב דערונטער ליגן עטליכע באשעפענישן.
שפעטער אין נאוועמבער איז עס דעמאנסטרירט געווארן פארנט פון א ריזיגן עולם אין פאריז, ווען די באלאן האט ארויפגעשלעפט אין זיין קארב צוויי מענטשן, און געפלויגן העכער פאריז פאר ארום 25 מינוט ביז א ווייטקייט פון 5 מייל.
 
אין די נאכפאלגענדע יארן האבן פילע פון איבער די וועלט נאכגעפאלגט די מאדעל פון די Montgolfier'ס, און די אינטערעסע אין די באלאנען איז שטארק געשטיגען. רעגירונגען האבן געזעהן א שטארקע נוצן פון די געצייגן אין פאל פון א מלחמה, און דער געצייג האט שוין ווירקליך דעצידירט די אויסגאנג פון עטליכע שלאכטן אין די היסטאריע.
די טשעלענדזש אין דעם שטאפל איז געווען וויאזוי אהערצושטעלן א באלאן אויף וועם מ'זאל קענען האבן קאנטראל אין וועלכע ריכטונג ער פארט. ביי דעם שטאפל האט זיך דער מענטש וואס האט זיך אריינגעזעצט אינעם קארב גענצליך ארויפגעווארפן אויף חסדי הבורא אז ער גייט נישט פארפליען איבער א מים שאין לה סוף נאר קענען לאנדן אויף א זיכערע פלאץ. די איינציגסטע קאנטראל מיטל וואס זיי האבן געהאט איז געווען דורך שטריק צוגעבינדן צו די ערד, און געוויסע האבן גענוצט פערד צו שלעפן די שטריק אין די ריכטונג וואס מ'האט געוואלט די באלאן זאל פליען. ס'איז אבער זעלבסט-פארשטענדליך אז די אויפטוה פון אזא "מאשין" איז גאנץ א קנאפער.
 
=== לופטשיפן ===
אין די 1800 יארן האבן אינזשענירן[[אינזשעניר]]ן און עקספערימענטער געלייגט זייער פאוקוס אויפן אנטוויקלען די באלאן, פון ענגלאנד ביז אמעריקא און פון דארט צוריק קיין פאריז האבן זיך ערפינדער געיאוועט צו ברעכן פרישע רעקארדס און אויפקומען מיט פאטנעטן צו פארבעסערן די באלאנען.
אין 1852 איז געלונגען פאר א פראנצויזישע אינדזשעניר Henri Giffard צו ערצייגן אן Airship וועלכער מ'האט געקענט סעמי-דירעקטירן, אינדערצייט וואס אין יעדע ווינקל פון די וועלט האט מען פרובירט צו מאכן מער און מער פארשריט אין דעם הינזיכט. (עירשיפ און באלאן זענען ביידע א באלאן וואס דערהייבט דיך דורך דעם וואס די לופט אינעווייניג איז לייכטער ווי די געווענליכע לופט, אבער אן עירשיפ האט א rudder, propeler אדער engine, וועלכע העלפט קאנטראלירן דעם באלאן - פאר דיר סטיטשינער).
אין א זייטיגע נאטיץ - Giffard האט זיך גענומען דאס לעבן אין 1882, לומר לך, אז נישט רוהם אויף דעם וועלט קען ברענגען עכטע צופרידנהייט.