|
(די כח פון דעמעגאגיע און מח וואשונג איז געווען דער צענטראלער אינגרידיענט אין דייטשלאנד הארירה אין די תר"ץ יארן. פון די ערשטע מינוט ווען דער ימ"ש איז געקומען אויפן בענקל האט זיך געענדיגט אפעזיציע; פאטריאטישע נאציזם איז געווארן די אפיציעלע אמונה טפלה, און יעדע פארזוך צו זאגן א פארקערטע ווארט איז ברוטאליש דערשטיקט געווארן דורך די פארשאלטענע געסטאפא. און צוגאב, האט מען אהערגעשטעלט א פראפאגאנדע אפאראט אנגעפאנגען ביי די צייטונגען און די מידיא און געענדיגט ביי די קליינע אין די שולעס. אזוי האט זיך די אויפגעקלערטע דייטשלאנד אין א קורצע תקופה געטוישט פון די געלערנטסטע און פארגעשריטנסטע פאלק אין היסטאריע, צו אכזריות'דיגע רוצחים אויף א מאסן פארנעם וואס דער וועלט האט קיינמאל געזעהן בעפאר.
די פרייע אידן אין אלע דורות האבן זיך נעבעך גענארט אז מיטן זיך דערנענטערן צום גוי וועט אים דער גוי מער שעצן. דער טרויעריגע האלאקאסט האט אבער ציווארפן די לעצטע זויל פון דעם ביטערן איינרעדעניש. די רוצחים האבן נישט פארשוינט קיינעם, ניטאמאל דעם וועלט-בארימטער נוראלוג "זיגמאנד פרויד" פון וויען, אן אייניקל פון פרומע אידן אבער א וויסטער שונא דת. זיינע קרעדענשעלס אלץ איינער פון די סאמע גרעסטע דאקטוירים אין די וועלט בשעתו, האט אים גאנץ ווייניג געהאלפן אין די נאצישע עפאכע ווען אנטיסימעטיזם האט אנגעהויבן פלאקערן אין עסטרייך. הארט פארן קריג האט ער בלית ברירה געהויבן פוס און אנטלאפן קיין לאנדאן, וואו ער געשטארבן א שטיק צייט שפעטער פון די ביטערע מחלה. ל"ע.
אין 1942 זענען דריי פון זיינע שוועסטער דעפאטירט געווארן קיין טרעבלינקע. איינע פון זיי האט זיך געוואנדן צו אן עס עס מאן און געבעטן אז עס איז ניקס יושר אז מיר, שוועסטער פונעם הויכגעשעצטן דר. פרויד, זענען פארשיקט געווארן דא אהער. דער נאצי האט זיך העפליך אנטשולדיגט און געזאגט אז ווארשיינדליך זענען זיי אנגעקומען דא בטעות. "קודם גייט נעמט א שויער, און דערנאך וועלן מיר זען וואס מען קען טוהן". הי"ד)
* * *
דער אמעריקאנער "מגילת היסוד" אין 1776 ליינט זיך:
We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness.
נישט אז זיי זענען געווען אויסגעקאכט אין די י"ג עיקרים, אבער די גוישע "אמעריקאנע טאטעס" - צווישן זיי פילע אויפגעקלערטע פילאזאפן - האבן אויך פארשטאנען (כאטשיק לפנים) אז די וועלט און דער מענטש זענען יציר כפיו פון דעם באשעפער (Creator), אזש ס'איז געווען ביי זיי א פשטות (self-evident)!
היינט לאכט מען פון די "אמאליגע", "גלויביגע", "צוריק-געשטאנענע" זיידעס. זיי לאכן און מיר וויינען.
מיט א שטיק צייט צוריק איז אינגערמאן, א קרוב מיינער, אויסגעקומען צו זיצן אויף אן עראפלאן נעבן א אינגע גוי'שע ביזנעסמאן. ס'האט נישט גענומען לאנג, און דער גוי - אן עטאיסט - האט אננגעהויבן שיסן קשיות איבער אידישקייט, אמונה והמתתעף, אויף וואס דער אינגערמאן, וואס גראדע אביסל באהאווענט אין עניני אמונה, האט אים געענפערט בטוב טעם ודעת. (איך גיי נישט דא אריין אינעם עצם ענין פון דעבאטירן מיט כופרים; איך פארצייל נאר דברים כהווייתן.) דער דיסקאסיע/דיבאטע האט זיך געצויגן מענין לענין במשך כמה שעות. ביים ענדע פונעם פלייט זאגט אים דער ערל:
".Joseph, it was a pleasure meeting you. I have to admit, you got me THINKING"
איר הערט ווערטער?! ביזן איצטיגן מאמענט, ווען דער עראפלאן שמועס מיטן אידל האט אים אריינגעלייגט פייגלעך אין קאפ און געצווינגען צו 'טראכטן' אביסל, איז קיינמאל עלה על דעתו אז אפשר איז פארט דא אן אמת צו אונזער זייט פון די מטבע. מען צאלט טויזענטערס פאר אן עדיוקעישן, מען "שטודירט" 4-6 יאר אין קאלעדזש, אבער דער מוח בלייבט טראכט-לאז. מען איז ארומגענומען פון אלע זייטן מיט א כעלעמער אויבן-אן באזעצט מיט פראפעסארס, מידיא לייט און אנדערע "פינף און ניינציגער" פרעדיגערס, און דער קאפ טראכט נאר וואס מען איז ערלויבט צו טראכטן. אזוי לעבט מען (א רעטעך!) זיך אפ א צען-עלף-צוועלף שמיטות פאר'שיכור'ט פון סטעיק און ספארטס, פאליטיק און נארישקייט, און ניטאמאל איינמאל ברענגט מען ארויף אויפן געפרעגעלטן געוויסן די שכל'דיגע שאלה: מי הוא בעל הבירה; ווער האט באשאפן די הערליכע וועלט? און וואס איז מיין ציהל דא?
==נעץ-פארבינדונגן==
*[https[iarchive://archive.org/details/nybc204146 |דארוויניזם און זיין טעאריע : א פאפולער וויסענשאפטליכער שמועס]]
[[קאַטעגאָריע:עוואלוציע|*]]
| 