אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דזשאמבא"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מאין תקציר עריכה
שורה 4:
[[טעקע:Jumbo2St.jpg|קליין|אַ וואַנטגעמעל פֿון דזשאַמבאָ ביי סט. טאמעס, אָנטעריאָ]]
[[טעקע:Jumbo1St.jpg|קליין|די סטאַטוע פֿון דזשאַמבאָ ביי סט. טאמעס, אָנטעריאָ]]
'''דזשאַמבאָ''' ([[ענגליש]]: ''Jumbo''; פֿון [[סוואהילי|סוואַהילי]]: ''Jambo'', "פֿריד"; אַרום ניטל [[1861]] - [[15טן סעפטעמבער]] [[1885]]) איז געווען אַן [[אפריקאנישער העלפאנד|אַפֿריקאַנישער העלפֿאַנד]] וואס איז געבוירן געוואָרן אין [[פראנצויזישע סודאן|פֿראַנצויזישע סודאַן]], אימפּאָרטירט געוואָרן צו דער [[זאא|זאָאָ]] אין [[זשארדען דע פלאנט|זשאַרדען דע פּלאַנט]] {{ענ|Jardin des Plantes}} אין [[פאריז|פּאַריז]] און באַוועגט געוואָרן צום [[לאנדאנער זאא|לאָנדאָנער זאָאָ]] אין [[1865]], וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן. שפּעטער איז זיין נאָמען געוואָרן אַן ענגלישעענגליש וואָרט וואס באַדייַט אַ זייער ריזיקער אָביעקט, אזוי ווי אַ ברייט-קערפּער [[פאסאזשיר|פּאַסאַזשירן]] [[עראפלאן|עראָפּלאַן]]. דזשאַמבאָ דער העלפֿאַנד איז געווען דער אָפֿיציעלער [[מאסקאט|מאַסקאָט]] פֿון דער [[טאפטס אוניווערסיטעט|טאַפֿטס אוניווערסיטעט]].
 
== לעבן ==
דזשאַמבאָ איז געבוירן געוואָרן אין [[פראנצויזישע סודאן|פֿראַנצויזישע סודאַן]] און איז שפּעטער באַוועגט געוואָרן צו דער זאָאָ אין זשאַרדען דע פּלאַנט. אין [[1865]] איז ער באַוועגט געוואָרן צום לאָנדאָנער זאָאָ, וואו ער איז זייער באַוווסט געוואָרן נישט נאָר פֿאַר זיין גרייס (דאַמאָלסט האָט ער געגרייכט צוגעגרייכן 3.25 מעטער), אבערנאָר אויך פֿאַר זיין נאַטור וואס האָט דערלויבט די זאָאָ באַזוכער צו רייטן אויף אים. זיין נאָמען איז באַשענקטגעשענקט געוואָרן ביים לאָנדאָנער זאָאָ, און איז אפֿשר אַ פֿאַרקריפּלונג פֿון דאָס סוואַהילי וואָרט דזשומבע (''jumbe'', "שבֿט-פֿירער"/"טשיף").
 
אין [[1882]] האָט דער לאָנדאָנער זאָאָ פֿאַרקויפֿט דזשאַמבאָ צו פי. טי. באַרנום {{ענ|P.T. Barnum}}, דער אייגנטימער פֿונעם באַרנום צירקוס, פֿאַר $10,000. ווען דזשאַמבאָ'ס פֿאַרקויף איז באַקאַנט געוואָרן האָט דערדי [[קעניגין וויקטאריע|קעניגין וויקטאָריע]] געקומעןבאַקומען אַרוםבערך 100,000 בריוון בעטונג פֿון זי צו פֿאַרמייַדן דער פֿאַרקויף. דערדי קעניגין האָט געזאָרגט וועגן דער פֿאַרקויף, און אויך דער טראָנפֿאָלגער, דער [[פרינץ פון וויילס|פּרינץ פֿון וויילס]]. ביי אַ דיפּלאָמאַטישער פֿאָרקום אין 1882 האָט דער לאָנדאָנער [[אמבאסאדאר|אַמבאַסאַדאָר]] פֿון די [[פאראייניקטע שטאטן פון אמעריקע|פאראייניקטעפֿאַראייניקטע שטאטןשטאַטן]] געזאָגט אַז די איינציקע פלוגתא צווישן דעם פאראייניקטןפֿאַראייניקטן קעניגרייך און די פאראייניקטעפֿאַראייניקטע שטאטןשטאַטן איז געווען איבער די פלוגתאפֿאַרקויף וועגןפֿון דזשאַמבאָ'ס פֿאַרקויף.
 
דזשאַמבאָ איז געשטאָרבן נאָך ווען אַן [[לאקאמאטיוו|אייזנבאַן לאָקאָמאָטיוו]] האָט אים באַשעדיקט ביי סט. טאמעס, [[אנטעריא|אָנטעריאָ]], [[קאנאדע|קאַנאַדע]]. ביי דער באַשעדיקונג אָרט, איז אַ פֿולער גרייס סטאַטוע פֿונעם העלפֿאַנד איז אויפֿגעשטעלט געוואָרן צו פֿאַראייביקן אים. דאַמאָלסט האָט ער געגרייכט צו אַרום 4 מעטער, און די סטאַטוע איז די זעלבע.
 
== אין קולטור ==
צוליב דער העלפֿאַנד'ס פּאָפּולאַריטעט ווען ער איז געווען בייאין דער לאָנדאָנער זאָאָ, איז זיין נאמען איז געוואָרן אַן ענגלישעענגליש וואָרט וואס באַדייַט "זייער ריזיק" - שפּעטער איז דאָס וואָרט געוואָרן דער עפּיטעט פֿון דער [[באואינג 747|באָואינג 747]] עראָפּלאַן צוליב זיין גרייס. פר'פּאַניע דזשאַמבאָ, די מוטער פֿון דאַמבאָ אין דער [[דאמבא (פילם)|פֿילם מיטן זעלבן נאָמען]] פֿון [[די וואלט דיזני פירמע|די וואָלט דיזני פֿירמע]], הייסט נאָך דער העלפֿאַנד.
 
== וועבלינקען ==