אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אברהם מרדכי אלטער"

הרב '''אברהם מרדכי אלטעראַלטער''' <small>([[ז' טבת]] [[ה'תרכ"ו]] - [[ו' סיון]] [[ה'תש"ח]])</small> איז געבוירן געווארןגעוואָרן אינעם [[שטעטל]] [[גער]] אין [[פוילן|פּוילן]], ווווואו ער האטהאָט געוווינטגעוואוינט כמעט זײַן גארעגאָרע לעבן.

צו זײַן געבורט האטהאָט זײַן עלטער-זיידעעלטער־זיידע דער [[יצחק מאיר אלטער|חידושי הרי"ם]] נאךנאָך געלעבט, אבעראָבער ער איז נפטר געווארןגעוואָרן אאַ פארפּאָר חדשים נאכהערנאַכהער.

ער האטהאָט [[חתונה]] געהאטגעהאַט אין (ליטוויש) [[ביאלע|ביאַלע]] אין יאריאָר [[ה'תרמ"א]]. זײַן [[שווער]] איז געווען ר' נח טשארניטשאַרני (שחור), פֿון די חשב'סטעחשובסטע גערער [[חסידים]] אין ביאלעביאַלע.

וועגן זײַן גדלות אין תורה נאךנאָך אין זײַנע גארגאָר יונגע יארןיאָרן האטהאָט מעיד געווען דער [[שאול משה זילבערמאן|וויערשאווער רב]] אויף אים אזאַז ס'איז נישט געווען קײַןקײן ספר אין זײַן ספרים שטוב וואסוואָס ער זאלזאָל נישט האבןהאָבן דורכגעזען.<ref>דאס אידישע ווארט</ref>

נאךנאָך דער פטירה פֿון זײַן פֿאטערפֿאָטער דעם „[[יהודה אריה לייב אלטער|שפת אמת]]" האבןהאָבן כמעט אלעאַלע גערער חסידים אים אויפֿגענומען אלסאַלס רבי'ן. העכער פֿון פֿערציג יאריאָר איז ער געווען דער מנהיג פֿון די גערער חסידים. אין די יארןיאָרן פֿון זײַן רביסטיווערביסטווע איז גער געווארןגעוואָרן דאסדאָס גרעסטע חסידות אין גאנץגאַנץ פוילןפּוילן. ער איז אויך געווען איינער פֿון די מייסדים פֿון [[אגודת ישראל]].

ער האטהאָט פארמאגטפאַרמאָגט אאַ סאךסאַך ספרים, און זייןזײַן ביבליאטעקביבליאָטעק פון ספרים איז געווען פון די גרעסטע פריוואטעפּריוואַטע זאמלונגעןזאַמלונגען פון ספרים אין דער וועלט.

אין אנהייבאָנהייב דער [[צווייטער וועלט קריג]] האטהאָט ער זיך געצויגן קײַן [[ווארשע|וואַרשע]], אבעראָבער די רשעים ימ"ש האבןהאָבן עם שטארקשטאַרק געזוכט. אין יאריאָר [[ה'ת"ש]] האבןהאָבן די חסידים מצליח געווען באקומעןבאַקומען דאקומענטןדאָקומענטן בכדי ער מיט געציילטע מענטשן פֿון זײַן משפחה זאלןזאָלן האבןהאָבן רשות אײַנצוּוואנדערןאײַנצוּאוואַנדערן קײַןקײן [[ארץ ישראל]], וואסוואָס אין יענער צײַט האטהאָט געהייסן [[פאלעסטינאפאלעסטינע|פּאַלעסטינע]] אונטער [[גרויסבריטאניע|בריטישער]] הערשאפֿטהערשאַפֿט.

בשעת ווען ער איז נפטר איז נישט געווען מעגליך צוצוקומען צום בית עולם אויףאויפן [[הר הזיתים]] צוליב דידער מלחמה וואסוואָס האטהאָט געהערשט צווישן ישראל און די אראבישעאַראַבישע לענדער. האטהאָט מען עם באגראבןבאַגראָבן אין אאַ קבר אין דעם חצר פֿון דער ישיבה „שפת אמת" אין [[ירושלים]], ווווואו ער ליגט ביז צום הײַנטיקן טאגטאָג.

ווען הר"ר אברהם מרדכי איז געווארןגעוואָרן רבי האטהאָט ער אײַנגעפֿירט אין זײַן בית המדרשבית־המדרש אין גער צו דאווענעןדאַווענען שחרית שבת אינדערפרי 7.30. דאסדאָס איז געווען אאַ גרויסער חידוש—איןחידוש – אין די יארןיאָרן פון די פריערדיגעפריערדיקע רבי'ס פלעגפלעגט מען לערנען שעה'ן לאנגלאַנג אלסאַלס הכנה צום דאווענעןדאַווענען, און הערשטערשט אנגעהויבןאָנגעהויבן שחרית אסאךאַסאַך שפעטערשפּעטער. ער האטהאָט אויך אײַנגעפירט אאַ שעה הפסקה בייםבײַם שבת'דיגןשבתדיקן דאווענעןדאַווענען, סייסײַ פרייטאגפרײַטיק צונאכטצונאַכט (פארפאַר [[כגוונא]]), סייסײַ שבת אינדערפרי (פארפאַר [[קריאת התורה]]), כדי מ'זאלזאָל זיצן און לערנען.

רבי אברהם מרדכי האטהאָט חתונה געהאטגעהאַט בזיווג ראשון מיט חיה ראדאראָדאַ טשארניטשאַרני (שחור) פון [[ביאלא|ביאַלע]]. זייערע קינדער זענען:

* הרב '''מאיר אלטעראַלטער''' (ה' ניסן תרמ"ג - ת"ש (אומגעפער))

* מרת '''פייגא''' (כ"ד תשרי תרמ"ה - כ"ד תשרי תרפ"ד), דאסדאָס ווייבווײַב פון הרב יצחק מאיר אלטעראַלטער (אאַ זון פון רבי משה בצלאל אלטעראַלטער)

* הרב '''יצחק אלטעראַלטער''' (פסח תרמ"ח - י"ז מרחשון תרצ"ה)

* מרת '''אסתר''' (סיון תרמ"ט - י"ח ניסן תש"ג), דאסדאָס ווייבווײַב פון רבי פישל היינא

* מרת '''דבורה מאַטיל''' (י"א טבת תרנ"ב - כ' תמוז תשמ"א), דאסדאָס ווייבווײַב פון רבי [[יצחק מאיר לעווין]]

* רבי '''[[ישראל אלטער|ישראל אַלטער]]''' (כ"ד תשרי תרנ"ה - ב' אדר תשל"ז), דער "בית ישראל" פון [[גער]]

* רבי '''[[שמחה בונם אלטער|שמחה בונם אַלטער]]''' (כ"ג ניסן תרנ"ח - ז' תמוז תשנ"ב), דער "לב שמחה" פון גער

* מרת '''בריינדל''' (אומגעקומען אין [[חורבן אייראפע|חורבן אייראָפּע]]), דאסדאָס ווייבווײַב פון רבי שלמה יאסקאוויטשיאָסקאָוויטש

זייןזײַן צווייטן זיווג איז געווען מרת פייגא מונטשאמינטשא בידערמאןבידערמאַן, אאַ טאכטערטאָכטער פון זייןזײַן שוועסטער; זיי האבןהאָבן געהאטגעהאַט איין זון:

* רבי '''[[פינחס מנחם אלטער|פינחס מנחם אַלטער]]''' (אלול תרפ"ו - ט"ז אדר תשנ"ו), דער "פני מנחם" פון גער

דער רבי האטהאָט געשריבן אסאךאַסאַך תורה אבעראָבער איז רובא דרובא פֿארלוירןפֿאַרלוירן געגאנגעןגעגאַנגען אין די קריג יארןיאָרן. נאךנאָך זײַן פטירה האטהאָט זײַנס אןאַן אייניקל געדרוקט די איבערגעבליבענע תורות אין א סעריע [[ספר]]ים וואסוואָס הייסן „אמרי אמת". זײַט דעמאלסט רופֿט מען דעם גערער רבי'ן ר' אברהם מרדכי מיטן נאמעןנאָמען „אמרי אמת".

* הרה"צ ר' [[יצחק מאיר אלטער|יצחק מאיר אַלטער]] (דער ''חידושי הרי"ם'')

הרה"צ ר' חנוך העניך פֿון אלעקסאנדעראַלעקסאַנדער (''חשבה לטובה'')

הרה"צ ר' יהודא אריה לייב (דער ''שפת אמת'') – אןאַן אייניקל פונעם "חידושי הרי"ם".

הרה"צ ר' אברהם מרדכי (דער ''אמרי אמת'') - אאַ זון פונעם שפת אמת.

הרה"צ ר' ישראל (דער ''בית ישראל'') - אאַ זון פון רבי אברהם מרדכי.

הרה"צ ר' שמחה בונם (דער ''לב שמחה'')- אאַ זון פון רבי אברהם מרדכי.

הרה"צ ר' פנחס מנחם (דער ''פני מנחם'')- אאַ זון פון רבי אברהם מרדכי.

הרה"צ ר' יעקב אריה (דער הײַנטיקער רבי שליט"א) - אאַ זון פון רבי שמחה בונים.