אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פראנצויזישע רעוואלוציע"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ Removing Link GA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not good
אין תקציר עריכה
שורה 1:
דער באגריףדי '''פראנצויזישע רעוואלוציע''' ({{שפראך-fr|Révolution française}}) באצייכנט די היסטארישע צייט אפשניט צווישן [[ה'תקמ"ט]] (1789) און [[ה'תרנ"ט]] (1799) אין [[פראנקרייך]], וואס איז דאן געווען די איבערקערעניש ווען די [[מאנארכיע]] [[רעגירונג]] איז אונטער געגאנגען, און די [[קאטוילישע קירכע]] איז פארמיידן געווארן. דורך דער רעוואלוציע האט זיך די פראנצויזישע געזעלשאפט אינגאנצן געענדערט.
 
דער געדאנק פון דער רעוואלוציע איז געווען צו בריינגען אויף דער וועלט [[דעמאקראטיע]], [[ליבעראליזם]], [[גלייכרעכטיגייט]], [[פלארעליזם]], [[אויטאריטעט צעטיילונג]], [[סאציאלאגיע]], אא"וו.
 
ווערנט די 80ער יארן פונעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]], אונטער דער הערשאפט פון [[לואי דער זעכצנטער]], איז די רעגירונג איינגעפאלן א דאנק דעם יאך פון אן אלגעמיינעם קריזיס וואס מען האט נישט געקענט פאררעכטן צוליב דער שטענטע-ארדנונג און דעם רעזשים פון פריווילעגיע. אין 1789 האט די קרוין נישט געקענט אפצאלן אירע חובות און אויך נישט אריינצופירן די נייטיגע רעפארמעס.
 
<!-- ב-1789 לא היה יכול הכתר לשלם עוד את חובותיו או לגייס די כוח פוליטי להעברת הרפורמות הנדרשות, ונאלץ לכנס את [[אספת המעמדות של 1789|אספת המעמדות]] כדי להשיג את הסכמת כל נתיניו להעלאת מיסים. מהלך זה סימן את התמוטטות סמכותה של ה[[מלוכה אבסולוטית|מלוכה האבסולוטית]] ופתח את הדרך לבחינת מודלים חדשים, בהשפעת רעיונות [[עידן הנאורות]] שנפוצו בקרב המשכילים. עם פתיחת אספת המעמדות הכריזו פשוטי העם, "המעמד השלישי", כי הם דורשים שוויון אזרחי ו[[חוקה]], והקימו את [[האספה המכוננת הלאומית|האספה הלאומית]]. השלטון ניסה לדכאם, אך ב-14 ביולי 1789 יצא ההמון בפריז לרחובות ו[[נפילת הבסטיליה|כבש את הבסטיליה]] בעוד המשמעת בצבא מתפוררת. המלך נכנע והסכים לשתף פעולה. כמו כן פרץ גל של [[הפחד הגדול|מהומות איכרים]] באזורי הכפר. ב-4 באוגוסט ניצלו זאת רודפי השוויון באספה כאמתלה ל[[ליל 4 באוגוסט 1789|ביטול זכויות-היתר המעמדיות]]. ב-26 באוגוסט אושררה [[הצהרת זכויות האדם והאזרח]], והאספה פנתה לערוך רפורמות נרחבות בתקווה ליצור [[מלוכה חוקתית]].-->
 
== סיבות פאר דער רעוואלוציע ==
היסטאריקערס זענען שטארק מחולק וועגן די גענויע אורזאכן פון דער רעוואלוציע. אבער רוב זענען מסכים אז צווישן די סיבות פאר דער רעוואלוציע זענען:
* [[לואי דער פופצעטער]] האט געפירט אסאך מלחמות ביז פראנקרייך איז געווען קרוב צו מחולה, דערנאך האט [[לואי דער זעכצענטערזעכצנטער]] געשטיצט די אמעריקאנער קאלאניסטן וואס האט נאך מער פארערגערט דאס פינאנציעלע מצב פון דער רעגירונג. דער [[נאציאנאלער חוב]] איז געווען כמעט צוויי מיליאן [[ליוורע]]ס.
* א שוואכע עקאנאמישע לאגע, פארערגערט דורך אומיושרדיגער [[באשטייערונג]].
* די קאטוילישע קירכע, וואס איז געווען דער גרעסטער ערד פארמאגער אינעם לאנד, האט גענומען א הארבן שטייער פון דער תבואה.