אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שאך (שפיל)"
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
פארברייטערט דעם אריינפיר |
|||
שורה 1:
[[טעקע:
'''שאך''' (אדער '''שאך מאַט''') איז זייער אן אלטע [[סטראטעגי|סטראטעגיע]] [[טאוול טיש שפיל]] פאר צוויי מענטשן, וואס מען שפילט אויף א קעסטלדיקן טאוול מיט 64 [[קוואדראט|קוואַדראַטן]] אויסגעלייגט אין 8 ליניעס און 8 זיילן; יעדע צווייטע קעסטל איז שווארץ אדער ווייס.<!--<ref name="EB1911">{{cite EB1911|wstitle=Chess|volume=6|pages=93–106}}</ref>--> אין שאך איז קיין אינפארמאציע נישט באהאלטן. ביידע שפילער הייבן אן מיט 16 חלקים, איינער שווארצע און איינער ווייסע: איין קעניג, איין מלכה, צוויי טורעמס, צוויי לויפערס, צוויי פערד און אכט סאלדאטן. יעדער סארט חלק ווערט באוועגט אנדערש. דער מעכטיגסטער חלק איז די מלכה און דער שוואכסטער דער סאלדאט.
די ציל פון דער שפיל איז צו שאפן שאכמאט.{{הערה|דאס ווארט word "שאכמאט" שטאמט פון פערסיש ''שח מת'' ("דער קעניג איז טויט").<!--<ref>{{cite EB1911 |wstitle=Chess |volume=6 |page=101 |short=1}}</ref>-->|group=note}}
שאך ווערט געשפילט דורך מיליאנען מענטשן איבער דער גארער וועלט.
מ׳האלט אז שאך שטאמט פון דער אינדישער שפיל ''טשאטוראנגא'' איידער דעם 7טן יארהונדערט. שאך איז געקומען אין אייראפע אינעם 9טן יארהונדערט דורך דעם איינעמען פון שפאניע דורך די אומאיאדן. די מאדערנע שפיל איז פון שפאניע אינעם 15טן יארהונדערט, און די מאדערנע שפיל-כללים האט מען סטאנדארדיזירט אינעם 19טן יארהונדערט.
די ראשונים פלעגן דאס אנרופן "משחק השקאקיא". עס איז פאראן א פאעטישער פיוט פונעם חוקר ר' אברהם בן מאיר בן עזרא, בעל [[אבן עזרא]] איבער דעם שאך שפיל.
== היסטאריע ==
פונקטלעך ווען די שפיל איז פארפאסט געווארען איז נישט באוואוסט אבער רוב [[היסטאריקער]] האלט אז מען האט געשפילט שאך צום ערשטן מאל אין צפון [[אינדיע]] געגנט אין דער תקופה פון דער [[גופטא אימפעריע]] אינעם [[6טער י"ה|6טן יארהונדערט]]. דער שפיל האט אנגעהויבען צובאקומען איר באוויסטהייט אין אייראפע אונם אכטצען יאר הונדערט נאכדעם וואס די מארינס פון פרס האבן אינוואדירט [[שפאניע]].
== ספעציעלע
עס זענען דא ספעציעלע גאנגען אין דעם שפיל.
* '''ען פאסאנט''', דאס איז ווען א סאלדאט שטייט אין א
* '''גאפל''' (FORK), דאס איז ווען מען סטראשעט צוויי שטיקלעך אויף איינמאל פון קעגנער אין אזא וועג אז ער קען גארנישט טאן, למשל אז איינס פון די וואס ווערן געסטראשעט איז די קעניג און דער שטיקל וואס סטראשעט איז באשיצט, און עס סטראשעט נאך א שטיקל ווי למשל די מלכה, דאן הייסט דאס א גאפל ווייל דער קעגנער קען זיכער פארלירן די מלכה (חוץ אויב די שפילער האט אנדערע חשבונות).
* '''אראפשטעלן''' (PIN), דאס איז ווען מען סטראשעט א שטיקל וואס אויב דער קעגנער וועט ריקען דעם שטיקל וועט א שטיקעל וואס איז מער ווערט אראפגענומען ווערן. ווי למשל אויב א פערדל איז אין די זעלבע רייע פון די קעניג, און די מלכה צילט אויפן זעלבן רייע, דאן איז די פערדל אראפגעשטעלט.
שורה 35 ⟵ 34:
== שאך און די אידן ==
==רעפערענצן==
{{רעפליסטע}}
[[קאַטעגאָריע:שאך|*]]
| |||