אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שמשון רפאל הירש"

הרב '''שמשון בן רפאל הירש''' ([[כ"ה סיון]] [[ה'תקס"ח]] - [[כ"ז טבת]] [[ה'תרמ"ט]]), געבוירן אין [[האמבורג]], איז געווען דער פירענדערפירנדער תורה פערזענלעכקייט פון דער [[ארטאדאקס יידנטום|ארטאדאקסישער]] געמיינדע אין [[דייטשלאנד]].

ווען ער איז געווען אלט 23 יאר האט מען אים באשטימט רב פון [[אלדנבורג]]. דארט האט ער אבגעשאפט "כל נדרי" אין דידער תפילה פון יום כיפור.<ref>[http://www.daat.ac.il/daat/kitveyet/hamaayan/Hamaayan_15.pdf המעין תשכ"ד], ז. 9.</ref> אין תר"ו איז ער געווארן הויפט רב פון [[מעהרן]], און ער האט זיך באזעצט אין [[ניקאלשבורג]]. דארט האט ער פארזוכט מאכן רעפארם אין די שולן און אויפבויען א סעמינאר אנשטאט די ישיבות. הירש איז געווען נאמינירט פאר דעם וואס די רעפארמער און שומרי התורה אין דידער געגנעטגעגנט האטהאבן געקעמפט אזוי, וואס איהרעאיר לעצטע ברירה איז געווען צו נעהמעןנעמען א רב פון ארויס.<ref>Michael Miller, Rabbis and Revolution: The Jews of Moravia in the Age of Emancipation, Stanford University Press, 2010. ז. 170-177.</ref> הגאון [[שלמה קוועטש]] האט גערופן הירש "עם הארץ", "סידור למדן" און "א משורר, נישט א רב." די למדנים אין ניקאלשבורג האט פון איהם געלאכט: "אמאל פפלעגטפלעגט מען דא לערנען גמרא און זאגן תהלים, היינט מ'לערנט תהלים און מ'זאגט גמרא."<ref>יקותיאל יהודה גרינוואלד, '''לתולדות הריפורמציאן הדתית בגרמניא ובאונגריא''', [http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=47301&pgnum=55 ז. 55-58].</ref> מען האט אנערקענט זיין אויפטו און האט אים באשטימט א מיטגליד אין דעם פארלאמענט פון דער [[עסטרייך|עסטרייכער אימפעריע]].

ער האט איינגעפעדעמט אין זיך [[פייער]]דיגע [[קנאות]] צו קעמפן קעגן דער [[רעפארם]] [[באוועגונג]] וואס האט דאמינירט די יידן אין דייטשלאנד, מיט גאר שטארקעשטארקער [[השכלה]] רעלאטיוו צו די אנדערע פרומע אידן אין מזרח אייראפע, מיט זיין [[שטאלץ]] און [[עהרע]] אז א [[איד]] מוז קענען די [[גוי|גויאישע]]אישער [[שפראך]] ([[דייטש]]) און [[וויסענשאפט|וויסנשאפט]] מיט זיין [[תורה עם דרך ארץ]] שיטה.

ער ווערט פאררעכענט אלס דער אויספארעמער גרינדער און [[פאטער]] פון [[ארטאדאקסיע]] און איבערהויפט [[מאדערן ארטאדאקסיע]] און אויך דער עקזעמפאלעקזעמפלאר פון [[קנאות]].