אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שמשון רפאל הירש"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
שטייט נישט אזוי אינעם רעפערענץ
איך האב נישט רעפערעצענט אויף די ריכטיקע בלעטלעך; נאך קוועלען
טאַג: אַנולירן
שורה 5:
ער איז געווען א זון פון רפאל הירש, א גרויסער עושר אין האמבורג, וואס איז געווען א זון פון מענדל פראנקפורטער, דער מייסד פון דער תלמוד תורה אין האמבורג.
 
ער האט געלערנט תורה ביי הרב [[יצחק בערנייס]], אב"ד האמבורג און א גרויסער קעמפער קעגן אסימיליזאציע. אלס גאר אינגערמאן האט ער געארבעט אין א [[ספרים]] [[געשעפט]] פאר [[פרנסה]] .
 
ווען ער איז געווען אלט 23 יאר האט מען אים באשטימט רב פון [[אלדנבורג]]. דארט האט ער אבגעשאפט "כל נדרי" אין די תפילה.<ref>[http://www.daat.ac.il/daat/kitveyet/hamaayan/Hamaayan_15.pdf המעין תשכ"ד], ז. 9.</ref> אין תר"ו איז ער געווארן הויפט רב פון [[מעהרן]], און ער האט זיך באזעצט אין [[ניקאלשבורג]]. דארט האט ער פארזוכט מאכן רעפארם אין די שולן און אויפבויען א סעמינאר אנשטאט די ישיבות. הירש איז געווען נאמינירט פאר דעם וואס די רעפארמער און שומרי התורה אין די געגנעט האט געקעמפט אזוי, וואס איהרע לעצטע ברירה איז געווען צו נעהמען א רב פון ארויס.<ref>Michael Miller, Rabbis and Revolution: The Jews of Moravia in the Age of Emancipation, Stanford University Press, 2010. ז. 170-177.</ref> הגאון [[שלמה קוועטש]] האט גערופן הירש "עם הארץ", "סידור למדן" און "א משורר, נישט א רב." די למדנים אין ניקאלשבורג האט פון איהם געלאכט: "אמאל פפלעגט מען דא לערנען גמרא און זאגן תהלים, היינט מ'לערנט תהלים און מ'זאגט גמרא."<ref>יקותיאל יהודה גרינוואלד, '''לתולדות הריפורמציאן הדתית בגרמניא ובאונגריא''', [http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=47301&pgnum=55 ז. 55-58].</ref> מען האט אנערקענט זיין אויפטו און האט אים באשטימט א מיטגליד אין דעם פארלאמענט פון דער [[עסטרייך|עסטרייכער אימפעריע]].
ווען ער איז געווען אלט 23 יאר האט מען אים באשטימט רב פון [[אלדנבורג]].
 
אין תר"ו איז ער געווארן הויפט רב פון [[מעהרן]], און ער האט זיך באזעצט אין [[ניקאלשבורג]]. הגאון [[שלמה קוועטש]] האט גערופן הירש "עם הארץ", "סידור למדן" און "א משורר, נישט א רב." די למדנים אין ניקאלשבורג האט פון איהם געלאכט: "אמאל פלעגט מען דא לערנען גמרא און זאגן תהלים, היינט מ'לערנט תהלים און מ'זאגט גמרא."<ref>יקותיאל יהודה גרינוואלד, '''לתולדות הריפורמציאן הדתית בגרמניא ובאונגריא''', [http://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?req=47301&pgnum=58 ז. 58-59].</ref>
 
מען האט אנערקענט זיין אויפטו און האט אים באשטימט א מיטגליד אין דעם פארלאמענט פון דער [[עסטרייך|עסטרייכער אימפעריע]].
 
ער האט איינגעפעדעמט אין זיך [[פייער]]דיגע [[קנאות]] צו קעמפן קעגן דער [[רעפארם]] [[באוועגונג]] וואס האט דאמינירט די יידן אין דייטשלאנד, מיט גאר שטארקע [[השכלה]] רעלאטיוו צו די אנדערע פרומע אידן אין מזרח אייראפע, מיט זיין [[שטאלץ]] און [[עהרע]] אז א [[איד]] מוז קענען די [[גוי]]אישער [[שפראך]] ([[דייטש]]) און [[וויסענשאפט]] מיט זיין [[תורה עם דרך ארץ]] שיטה.
שורה 17 ⟵ 13:
ער ווערט פאררעכענט אלס דער אויספארעמער גרינדער און [[פאטער]] פון [[ארטאדאקסיע]] און איבערהויפט [[מאדערן ארטאדאקסיע]] און אויך דער עקזעמפאל פון [[קנאות]].
 
ער האט געארבעט אין א [[ספרים]] [[געשעפט]] פאר [[פרנסה]] אלס גאר אינגערמאן.
{{-}}
 
== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}
 
{{גרונטסארטיר:הירש, שמשון}}
[[קאַטעגאָריע:רבני דייטשלאנד]]