אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "נתן מברסלב"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
איהם --> אים
שורה 1:
רבי '''נתן שטערנהארץ''' ([[ה'תק"מ]] - [[י' טבת]] [[ה'תר"ה]]) אויך באקאנט ביי די [[ברסלב|ברסלעווער]] [[חסידים]] אלס ר' '''נתן מברסלב''' איז געווען דער הויפט [[תלמיד]] פון רבי [[נחמן מברסלב]].
== זיין געבורט ==
רבי '''נתן שטרנהרץ''' ([[ה'תק"מ]] - [[י' טבת]] [[ה'תר"ה]]) אויך באקאנט ביי די [[ברסלב]] [[חסידים]] אלס ר' '''נתן מברסלב''' איז א [[תלמיד]] פון רבי [[נחמן מברסלב]]. ער איז געבוירן געווארן שנת [[ה'תק"מ]], ער איז געווען א [[איידעם]] ביי דעם רבי דוד צבי מנעמרוב וואס איז געווערן רב אין דריי אידישע קהלות אין [[אוקריינע]], [[מאהלוב]], [[שאריגראד]]. מיט דער צייט איז ער צוגעצויגן געווארן צו [[חסידות]], ער איז געפארן צו רבי [[לוי יצחק פון בארדיטשוב]], רבי [[זושא פון האניפאלי]], רבי [[שלום שכנא]], רבי [[גדליה מליניץ]], רבי [[אברהם דוב מחמעלניק]]. ביי די 22 יאָר איז ער געווארן א [[ברסלב]]ער חסיד.
 
נאך זיין רבי׳נס פטירה האט ער איבער גענומען די הנהגה פון די חסידים.
ר' נתן איז געווען ביי זיין רבין ר' נחמן אכט יאָר פון [[ה'תקס"ב]] ביז ווען זיין רבי איז נסתלק געווארן [[ה'תקע"א]]. אין די יאָרן האט ער נישט אפגעטרעטן פון איהם, בייטאג ביינאכט, [[שבת]], [[יום טוב]], ער איז געזעסן ביי זיין רבי גאנצענע וואכן און חדשים, ביי יעדער געלגענהייט האט ער געהערט פון איהם תורות, מאמרים, שיחות, מעשיות, וואס ער האט שפעטער געדרוקט און פארשפרייט אין זיינע ספרים.
 
== יונגע יארן ==
רבי '''נתן שטרנהרץ''' ([[ה'תק"מ]] - [[י' טבת]] [[ה'תר"ה]]) אויך באקאנט ביי די [[ברסלב]] [[חסידים]] אלס ר' '''נתן מברסלב''' איז א [[תלמיד]] פון רבי [[נחמן מברסלב]]. ער איז געבוירן געווארן שנת [[ה'תק"מ]], ער איז געווען א [[איידעם]] ביי דעם רבי דוד צבי מנעמרובנעמיראווער וואס איז געווערןגעווען רב אין דריי אידישע קהלות אין [[אוקריינע]], [[מאהלוב]], [[שאריגראד]]. מיט דער צייט איז ער צוגעצויגן געווארן צו [[חסידות]], ער איז געפארן צו רבי [[לוי יצחק פון בארדיטשוב]], רבי [[זושא פון האניפאלי]], רבי [[שלום שכנא]], רבי [[גדליה מליניץ]], רבי [[אברהם דוב מחמעלניק]]. ביי די 22 יאָר איז ער געווארן א [[ברסלב]]ער חסיד.
 
ר' נתן איז געווען ביי זיין רבין ר' נחמן אכט יאָר פון [[ה'תקס"ב]] ביז ווען זיין רבי איז נסתלק געווארן [[ה'תקע"א]]. אין די יאָרן האט ער נישט אפגעטרעטן פון איהםאים, בייטאג ביינאכט, [[שבת]], [[יום טוב]], ער איז געזעסן ביי זיין רבי גאנצענע וואכן און חדשים, ביי יעדער געלגענהייט האט ער געהערט פון איהםאים תורות, מאמרים, שיחות, מעשיות, וואס ער האט שפעטער געדרוקט און פארשפרייט אין זיינע ספרים.
 
== ר' נתן דער תלמיד==
ר' נחמן מברסלב האט פארמאגט אסאך תלמידים, ער זעלבסט האט אמאל געזאגט אז ער האט "ששים גבורים" זעכציג שטארקע לייט וואס דינען [[גאט|השי"ת]] מיט שטארקייט, אבער דאס מערסטע וואס עס איז געבליבן פון איהםאים איז דורך זיין תלמיד ר' נתן. ר' נחמן האט איהםאים געהאלטן פאר זייער חשוב, ער האט געשריבן אלע ספרים פון רבי נחמן מברסלב, ער איז דער שרייבער און דרוקער פון ביידע חלקים פון [[ליקוטי מוהר"ן]], [[שיחות הר"ן]], [[חיי מוהר"ן]] [[סיפורי מעשיות]] א.א.וו..
 
ר' נתן איז געווען דער ריכטיגעריכטיגער דולה ומשקה פון זיין רבין פאר אנדערע, אויפן באפעל פון זיין רבין האט ער גערעדט זייער אסאך צו מענטשן זיי דערנענטערן צו השי"ת און צו דעם דרך החסידות פון ר' נחמן. אין ברסלבער ספרים ווערט געברעגט אסאך מאל ווי ר' נחמן האט זיך אויסגעדריקט "פון מיר ווייסן נאר נתן, און נפתלי אביסל",. פון גאנץ אנהייב האט ר' נחמן דערנענטערט צו זיך זיין תלמיד ר' נתן, נאך פאר ער איז געקומען צו איהםאים האט ער געזאגט פאר זיינע חסידים: איך זעהזע א נשמה אויף דער אוקריינע. ער האט אויך געזאגט אז דורך דידער נשמה וועט מען קענען פארשטיין אלע [[סודות התורה]] אפילו [[כתבי אר"י]], דורך זיין וועג. ר' נחמן האט אויסגעלערנט זיין תלמיד פונקטליך ווי אזוי צו שרייבן זיינע תורות.
 
פאר ר' נתן איז געקומען צו ר' נחמן האבן אנדערע תלמידים געשריבן די תורות, אבער ר' נחמן איז נישט געווען צופרידן פון זייער סטיל, און ווען ר' נתן איז געקומען צו ר' נחמן האט ר' נתן איבערגענומען די שרייב ארבייט, ער האט געשריבן רוב תורות פון ליקוטי מוהר"ן ביידע חלקים, דאס ספר [[סיפורי מעשיות]], [[חיי מוהר"ן]], [[שיחות הר"ן]], [[שבחי הר"ן]], און האט מעתיק געווען דעם [[ספר המדות]]. ר' נחמן האט אמאל געזאגט אז מען מוז אנערקענען די גוטס פון ר' נתן ווען נישט ער וואלט נישט געבליבן פון מיר קיין בלעטעל שמות.
שורה 16 ⟵ 20:
 
== דער מנהיג פון חסידי ברסלב ==
נאך דידער פטירה פון זיין רבין האט ער איבערגענומען די הנהגה ביי די ברסלבער חסידים, ער האט געדרוקט רבי נחמנ'ס [[ספר]]ים, ער האט אויפגעשטעלט צוויי [[בית מדרש|בתי מדרשים]] אין [[ברסלב (שטאט)בראסלעוו|ברסלב]] און אין [[אומאן]], ווי אויך האט ער געמאכט צענדליגער און הונדערטער ברסלבער חסידים.
 
מיט דידער צייט האט ער צוגעצויגן צו זיך כמעט אלע קינדער און אייניקלעך פון די תלמידים פון רבי נחמן, ער האט אויפגעשטעלט אן אייגענארטיג חסידות, אנדערש ווי אנדערע חסידות פון יענער צייט, ער איז נישט געווארן קיין ממלא מקום פון זיין רבין נאר א ראש החבורה, און ער האט דערמיט באוויזן אז מען קען אנהאלטן א חסידות, זיין צוגעבונדען צום רבין, אפילו דער רבי לעבט שוין נישט.
 
== די גרויסע מחלוקת ==
דער דאזיגער צוגאנג צו חסידות האט געברענגט אויף איהםאים אסאך התנגדות און מחלוקת, אין די יאָרן פון [[ה'תקצ"ה]] – [[ה'תקצ"ח]] האט מען איהםאים גאר שטארק גע'רודפ'ט, דער סאווראנער רבי ר' משה צבי האט אויף איהםאים געשריבן א [[חרם]], ווי ער שרייבט אז מען טאר נישט שטיין אין די ברסלבער [[ד' אמות]],, מען טאר נישט נעמען קיין [[מלמד]] פאר די [[קינד]]ער א ברסלבער, א [[שוחט]] פון די ברסלבער איז נישט בארכטיגטבארעכטיגט צו שחט'ן, ווי מען טרעפט די ברסלבער דארף מען זיך דערווייטערן. דער המון עם האט אנגענומען די ווערטער פונעם סאווראנער און מען האט געטריבן און געיאגט ר' נתן מיט זיינע תלמידים מיט אזוינע רדיפות וואס האט נישט איהרזייער גלייכן אין דידער היסטאריע פון חסידות [[בעש"ט|הבשיטי"ת]].
 
זיינע [[מתגנד]]יםמתנגדים האבן איהםאים [[שטינקער|פאר'מסר'ט]] פאר דידער [[רעגירונג]] אינסטאנצען מיט פארשידענע מסירות 1) ער האלט זיך פאר א [[נביא]]. 2) ער האט א דרוקעריי און ער דרוקט ספרים נישט דורך דידורכן [[צענזור]] פון דידער [[רוס|רוסישער]]ישע רעגירונג. 3) ער מאכט [[משוגע]] זיינע תלמידים. זיינע מתגנדים האבן איהםאים געוואלט פארטרייבן קיין [[סיביר]] וויוואו ער וועט גארנישט קענען לערנען און פארשפרייטן זיין רבינס לעהרע, מען האט איהםאים איינגעזעצט אין [[תפיסה]] און איהםאים גע'[[משפט]] צוזאמען מיט מענשטן וואס די רעגירונג האלט מען דארף זיין הרג'ענען. ביי דידער ענדע האט מען איהםאים בלויז פארטריבן פון זיין שטאט ברסלב, קיין [[נעמרובנעמיראוו]]. ער איז דארט געווען דריי יאָר פון שנת [[ה'תקצ"ה]] ביז אנהויב שנת [[ה'תקצ"ט]], דעמעלטס האבן זיך זיינע מתנגדים איבערגעבטעןאיבערגעבטן מיט איהםאים, און ער איז צוריק געקומען קיין ברסלב.
 
טראץ די גרויסע רדיפות האט ר' נתן אנגעהאלטן זיין וועג, ער האט דאס אויפגעוויזן אין זיינע ספרים וואס ער האט פארפאסט די אכט בענדער [[ליקוטי הלכות]], ווי אויך זיינע [[בריוו]]ן וואס זענען שפעטער צוזאמען גענומען און געדרוקט געווארן מיטן נאמען [[עלים לתרופה]].
 
== רשימה פון זיינע תלמידים ==
אייניגע תלמידים פון ר' נתן
אייניגע תלמידים פון ר' נתן 1) זיין [[משמש]] און [[גבאי]] ר' [[נחמן מטולטשין]]. 2) ר' אפרים ב"ר נפתלי. 3) ר' [[נחמן מטשעהרין|נחמן דער רב אין טשעהרין]]. 4-5) די שותפים ר' אבא'לע און ר' אברהם בערנ'יו אן אייניקעל פון רבי נחמן (ביידע זענען געווען גאר גרויסע [[עשיר]]ים אין אוקריינע). 6) ר' יצחק פון לאידיזין. 7) ר' יעקב פון טולטשין איידעם פון ר' משה חיים דער רב פון טולטשין. 8) זיין שוועסטער קינד ר' [[יצחק אייזיק (ברסלב)|יצחק אייזיק]]. 9-10) ר' יצחק אייזיק יוסף מיט זיין זיהן ר' פנחס יהושע. 11-12) ר' לייבעל'ע חתן ר' ראובן מיט זיין זוהן ר' נתן. 13 - 14) ר' עוזר פון אומאן מיט זיין זוהן ר' נחמן. 16-15) ר' משה מיט זיין ברודער ר' אברהם חיים פון אומאן. 17-18) ר' משה און זיין ברודער ר' זיינוויל פון ברסלב.
 
1) זיין [[משמש]] און [[גבאי]] ר' [[נחמן מטולטשין|נחמן טולטשינער]]
זייער אסאך תלמידים פון רבי נחמן מברסלב זענען געווען צוגעבונדען צו ר' נתן און איהם געהאלפן פארשפרייטן דעם ברסלעבן חסידות.
 
2) ר' אפרים ב"ר נפתלי.
 
3) ר' [[נחמן מטשעהרין|נחמן דער רב אין טשעהרין]].
 
4-5) די שותפים ר' אבא'לע און ר' אברהם בערנ'יו אן אייניקעל פון רבי נחמן (ביידע זענען געווען גאר גרויסע [[עשיר]]ים אין אוקריינע).
 
6) ר' יצחק פון לאידיזין.
 
7) ר' יעקב פון טולטשין איידעם פון ר' משה חיים דער רב פון טולטשין.
 
8) זיין שוועסטער קינד ר' [[יצחק אייזיק (ברסלב)|יצחק אייזיק]].
 
9-10) ר' יצחק אייזיק יוסף מיט זיין זון ר' פנחס יהושע.
 
11-12) ר' לייבעל'ע חתן ר' ראובן מיט זיין זון ר' נתן.
 
13 - 14) ר' עוזר פון אומאן מיט זיין זון ר' נחמן.
 
16-15) ר' משה מיט זיין ברודער ר' אברהם חיים פון אומאן.
 
17-18) ר' משה און זיין ברודער ר' זיינוויל פון ברסלב.
 
זייער אסאך תלמידים פון רבי נחמן מברסלב זענען געווען צוגעבונדען צו ר' נתן און איהםאים געהאלפן פארשפרייטן דעםדאס ברסלעבןברסלעווער חסידות.
 
== זיינע קינדער און אייניקלאך==
ר' נתן'ס קינדער זענען געווען:
 
1) ר' שכנא. 2) ר' יצחק. 3) ר' דוד צבי. 4) ר' נחמן. 5) ר' יוסף יונה. 6) זיין טאכטער חנה צירל; איר ערשטער מאן איז געווען ר' נחמן בן הגאון ר' [[אהרן דער רב פון ברסלב]], דערנאך האט זי חתונה געהאט מיט ר' ברוך.
 
כמעט אלע זיינע קינדער און אייניקלעך זענען געווען ברסלבער חסידים און אסאך פון זיי האבן אנגעפירט דאס חסידות. דאס מערסטע באקאנט איז ר' מיכל דער זוהן פון ר' יצחקיצחק׳ס. אויך זיין איהר אייניקעלאור־אייניקעל ר' אברהם שטערינהארץשטערנהארץ איז געווען פון די גרויסע ברסלבעברסלבער חסידים אין אומאן און דערנאך אין [[ארץ ישראל]].
 
== זיין פטירה==
 
ר' נתן איז נסתלק געווארן שנת [[ה'תר"ה]] אין [[עשרה בטבת]].
 
== זיינע ספרים ==