אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ברוך עפשטיין"

הרב '''ברוך הלוי אפשטיין''' ([[ה'תר"ך]], [[1860]], [[בוברויסקבאברויסק]] - [[ה'תש"ב]], [[1942]], [[פינסק]]) איז געווען א רב, באנקירבוכהאלטער און חוקר, און מחבר פונעם ספר '''תורה תמימה''' און נאך ספרים.

ער איז געבוירן געווארן צו רביהרב [[יחיאל מיכל הלוי אפשטין|יחיאל מיכל הלויעפשטיין]] מחבר ספר "[[ערוך השולחן]]", און מיכלה די שוועסטער פון דערדעם [[נפתלי צבי יהודה ברלין|נצי"ב]], ראש ישיבה פון דער [[וואלאזשינער ישיבה]], וואס איז שפעטער אויך געווארן זיין שוואגער (כיווייל לאחרנאך פטירתדער אשתופטירה הראשונה,פון התחתןזיין עםערשטער אחותוווייב שלהאט דער נצי״ב חתונה געהאט בזיווג שני מיט רבי ברוךברוך׳ס הלוישוועסטער). ביי די 13 יאר האט ער אנגעהויבן לערנען אין דער [[וואלאזשינער ישיבה]], דארט האט ער געלערנט 5פינעף יאר, און ער איז דארט געווארן פאררעכנט אלס איינסאיינער פון די [[עילוי (לימוד)|עילויים]]. ער איז געווארן מוסמך פאר רבנות דורך: זיין פעטער הנצידער נצי"ב, רבי [[יוסףיאשע דובבער הלוי סולובייצ'יק (בית הלוי)|יוסף דב הלוי סולוביצ'יקסאלאווייטשיק]] (המחבר פונעם "[[בית הלוי]]") רבי חיים יהודה סוסנצרסאסניצער דער רב פון [[סמרגון|סמורגוןסמארגאן]], ורביאון רבי רפאל שפירא וואס האט געדינט אלס [[ר"מ]] מגיד שיעור אין ישיבתדער וולוז'יןוואלאזשינער ישיבה. ער איז געווארן א חתן מיט דידער טאכטער פון רבי [[אלעזר משה הורוביץ|אלעזר משה הלוי הורוויץ]], רב פון [[פינסק|פינסקער]] רב, און דערנאך, אין זיין שווער'ס שטוב, האט ער געלערנט תורה ומדעי היהדות ואףאויך מדעיםאלגעמיינע כללייםוויסנשאפט. שפעטער האט ער געלערנט אין אקדמיה פאר מסחר אין [[וויען]], און זיך אומגעקערט קיין פינסק וויוואו ער האט געדינט אלס הויפט [[מנהל חשבונות|מנהל פון די חשבונות]] אין [[בנק|באנק]]. און דערנאך איז ער געווארן נתמנה אלס מנהל הבאנק, און ער האט אנגעהאלטן דעם פאסטן ביז'ן אויסברוך פון דער [[מלחמתערשטע העולםוועלט-מלחמה|ערשטער הראשונהוועלט־מלחמה]]. במקביל למד וחיבר ספרים שונים, המפורסם שבהם הוא "תורה תמימה" - א פירוש ספר על התורה. נאך זיין שווער'ס פטירה האט מען אים פארבעטן צו דינען אלס ארטיגער רב, אבער ער האט אנטזאגט. אזוי אויך האט מען אים פארגעשלאגן דאס רבנות אין [[פעטערבורג]] און אין [[מאסקווע|מאסקאווע]], אבער ער האט אנטזאגט.

פעל גם באגודת "ציון", למען הפצת הלשון העברית. רושם עצום בעולם, ובייחוד בקרב היהודים, עשתה חלופת המכתבים בינו ובין פרופ' פאבל קוקובצוב מ[[סנקט פטרבורג|פטרבורג]], שהגן על עם ישראל וכבודו מפני משטינים ומעלילים ב[[משפט בייליס|משפט עלילת הדם של בייליס]]. כל ה[[עיתונות]] ה[[עברית]], ה[[אידית]] וה[[רוסית]] פרסמה מכתבים אלה.{{רב}}

נאָך [[רוסישע רעוואלוציע|דידער רוסישערוסישער רעוואלוציע]] איז ער געפארן צו די [[פאראייניקטע שטאטן פון אמעריקע|פאַראייניקטע שטאַטן]], צו דרוקן און פאַרשפּרייטן זיינע ביכער און שריפטן, דארט האט ער זיך פארזוימט צווישן די יאָרן פון [[1923]]–[[1926]]. דערנאך האט ער זיך צוריקגעקערט קיין פינסק. ער איז געשטארבן בשעת [[חורבן אייראפע|דער חורבן]] אין [[1942]], און מען האט אים מקבר געווען אין בית החיים אין קארלין.

אין די תר"ע יארן, ווען עס איז נתפרסם געווארן די אָפּציע צו אפקויפן אַרץ ישראל פונעם טערקישן סולטאַן, האט עפּשטיין זיך שטארק קעגנגעשטעלט צו דעם געדאַנק, טענה'דיג אַז עס איז נאך ניט אנגעקומען די צייַט פון גאולה. אבער אין די שפּעטערע יאָרן האט ער זיך דערנענטערט צו דער געדאַנק פון אוועקשטעלן די לאַנד פון מדינת ישראל, ער האט קאַנטריביוטירט צו די קרנות וואס זענען געווארן אויפגעשטעלט פאר דעם צוועק, און מיט די גרינדונג פון דעם "מזרחי" פארטיי האט ער זיך באטייליגט דערין. ספּעציעלע אויפמערקזאַמקייַט האט ער געגעבן פאר דער באַוועגונג פון "הפועל המזרחי", וואָס ער האט אין איר געזען די רעליגיעזע באַוועגונג אין די לאַנד פון ישראל. דערוועגן, האט ער שטארק מקרב געווען די שליחים פון "הפועל המזרחי" ווען זיי האבן זיך געזוימט אין פינסק. ער האט זיך אינטערעסירט אויך אין דער אָרגאַניזירונג פון "החלוץ המזרחי" אין זיין שטאָט, געליינט די צייטונג "נתיבה" און אנדערע בראשורן איבער די לאַנד פון ישראל. ער איז געשטאנען אין נאָענטן קשר מיט דער זון פון זיין שוועסטער, רבי [[מאיר בר-אילן]]. אבער מיט דעם אלעם, האט ער קיינמאָל נישט איינגעזען די געבאָט פון ישוב ארץ ישראל און די ציוניסטישע אידעאלאגיע.

== זיינע ספרים און ביכער ==