די עגונה

די עגונה איז א ראמאן געשריבן דארעך חיים גראדע און ארויסגעגעהבן פין יידיש-נאציאנאלן ארבעטער-פארבאנד אין לאס אנדזשעלעס אין יאהר 1961.

ווי דעהר מחבר שראהבט אין זאן הקדמה, האט די יודישע ליטעראטור נישט געגעהבן אן עכטער אָפּשפּיגלונג פין די דיינים און מורי-הוראות, אדער איז עס צי נעגאטיהוו אדער זענען זיי סימבאלישע לעגענדארישע העלדן. אלס איינער וואט האט זאהנע יונגע יאהרן פארבראכט אין בימ"ד און אין די ישיבות, און איז גיט באקאנט מיט די ת"ח און זייער געדאנקען-גאנג, וויל ער אינעם דאזיגן ראמאן אהערשטעלן זייער מענטשלעכן-רעאלן נסיונות אינעם טאהג-טעגלעכן לעהבן.

דער שראהבער גייט טאקע אראהן היבש בפרטיות אין זייער פערזעהנלעכן פריוואטן לעהבן.

דער ביך אנטהאלט 49 קאפיטלען אין א ס"ה פין 326 זאהטן.

געשיכטע

די מעשה שפיהלט זעך אפ אין ווילנע, יאהרן נאך די די עהרשטע וועלט מלחמה, ווען א יוד וואס וויל חתונה האבן מיט מערל די נייטארין גייט זיכן א היתר. היות ס'זענען נישט געוועהן קאן עדות וואס האבן געזעהן איהר מאן שטארבן, וויל דער רב וואס איז געשטעלט אויף עגונות און חליצות, נישט מתיר זאן.

האט ער זיך געוואנדן צי אן אנדערן רב, וועלכער האט נישט געלעהבט גיט מיט די וועד הרבנים, און יענער האט מתיר געוועהן. ווען יענער האט דאס דערהערט האט ער באפוילן מאכן א שוואהג כדי נישט צי מאכן א חילול השם. די מעשה איז אבער ארויסגערינען אין א געשלעהג אים שמח"ת, און דער רב המתיר'ס שונאים זענען ארימגעגאנגען העצן. אזוי איז אויך די עגונה'ס א געליעבטע, א גאסן יונג וואס איז איהר נאכגעלאפן צוואנציג יאהר אהן ערפאלג, ארימגעגאנגען אנדרייען א קאשע, נישט קענענדיג אראהפשלינגען אז זי האט חתונה געהאט צי א פרימען יוד וואס זיכט א היתר.

די רבנים האבן ארויסגעהגעבן א מעלדונג זיך אפצושאקלען פינעם היתר און אפגעשטעלט די שכירות פינעם רב המתיר.

העלדן

• מערל די נייטארין, די עגונה
• קלמן מייטעס, חזן און שטוב-מאַלער - האט חתונה מיט מערל
• מוישקע\מאריץ צירולניק
• ר' לוי הורוויץ, רב פין שלמה קיסינ'ס הויף ממונה אויף עגונות, א קנאי. וואַהב און איינציגע טאכטער זענען אין משוגעים הויז
• ר' דוד זעלווער, פּאָלאָצקער דיין אין זאַרעטשער בימ"ד, א בעל רחמים. וואהב און קינד זענען קראנק
• ר' אשר אנשל, ר' לוי'ס שוואהגער, ממונה אויף גיטין
• ר' שמואל מוניע פון גלעזער גאס, א רב וואס פיהרט פאליטיק
• ר' כתריאל כהנא, סוחרישער רב
• מוהל לפידות, שונא פין ר' דוד וואַל ער האט עהם געאסרט מל צי זאן
• ר' יאשע, דער אייבער-שמש פין ווילנער שיהל
• זלמנקע דער אינטער שמש
• אייזיקל באַראַש, א כויליגאן
• פישל בלום, ר' אשר אנשל'ס איידעם