אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אלבערט איינשטיין"
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ Removing Link GA template (handled by wikidata) |
פארברייטערט די ביאגראפיע |
||
שורה 13:
}}
'''אַלבערט איינשטיין''' ({{שפראך-de|Albert Einstein}}; [[י"ט אדר]] [[ה'תרל"ט]] - [[כ"ו ניסן]] [[ה'תשט"ו]] ; [[14טן מערץ]] [[1879]] - [[18טן אפריל]] [[1955]]) איז געווען
איינשטיינס פילע ביישטייערונגען צו [[פיזיק]] שליסן איין זיין [[ספעציעלע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]], וואס האט אויסגעגליכן [[מעכאניק]] מיט [[עלעקטראמאגנעטיזם]], און זיין [[אלגעמיינע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]], וואס האט פארברייטערט דעם [[פרינציפ פון רעלאטיוויטעט]] צו אומאיינהייטלער באוועגונג, שאפנדיג א נייע טעאריע פון [[גראוויטאציע]]. זיינע אנדערע ביישטייערונגען זענען כולל [[רעלאטיוויסטישע קאזמאלאגיע]], [[קאפילאריע טואונג]], פראבלעמען פון [[סטאטיסטישע מעכאניק|סטאטיסטישער מעכאניק]] און זייער אנווענדונג צו [[קוואנטן-מעכאניק|קוואנטום טעאריע]], די קוואנטום טעאריע פון א מאנאטאמישן גאז, די געאמעטראזיע פון פיזיק, און נאך.
איינשטיין איז געווען אין די פאראייניגטע שטאטן אויף א באזוך ווען היטלער האט איבערגענומען די מאכט אין דייטשלאנד אין 1933, און ער איז דערפאר נישט צוריקגעפארן קיין דייטשלאנד וואו ער איז געווען א פראפעסאר אין דער [[בערלינער אקאדעמיע פון וויסנשאפטן]]. אין 1940 איז ער געווארן אן אמעריקאנער בירגער.
דעם [[2טן אויגוסט]] 1939 האט [[אלבערט איינשטיין]] געוואנדן אין א בריוו צו [[פרענקלין דעלאנא רוזעוועלט|רוזעוועלט]] אין וואס ער האט שטארק געווארענט וועגן דער מעגלעכקייט פון נאצי דייטשלאנד צו אנטוויקלען זייער קראפטיקע [[נוקלעארע וואפן]], און ער האט רעקאמענדירט אז אמעריקע זאל אנהייבן פארשונג אין [[קערנפיזיק]]. דעם [[7טן מערץ]] 1940 האט איינשטיין געשיקט רוזעוועלטן נאך א בריוו, כדי צו פרואוון מאכן גיכער פארוויקלעכן די אידעע.{{הערה|1={{cite web|last=איינשטיין |first=אלבערט |title=Albert Einstein's Letters to President Franklin D. Roosevelt |url=http://hypertextbook.com/eworld/einstein.shtml|format=html |work=hypertextbook.com |publisher=Glenn Elert
|date={{ר}}20סטן פעברואר 1997}}}} רוזעוועלט האט אויפגעשטעלט א קאמיטעט וואס האט פינאנצירט די ערשטע פראבע פון [[יאדער-שפאלטונג]] אין [[קאלומביע אוניווערסיטעט]] אין [[ניו יארק]]. אין מיי 1942 האט מען אויפגעשטעלט דעם [[מאנהעטן פראיעקט]] וואס האט געארבעט אנטוויקלען נוקלעארע וואפן וואס זאל ברענגען א סוף צו דער מלחמה.
שורה 24:
== ביאגראפישע נאטיצן ==
איינשטיין איז געבוירן אין [[אולם]], [[
ביי די פינעף יאר איז איינשטיין געווארן קראנק. אין הארבסט 1885 האט ער אנגעהויבן לערנען אין א קאטוילישער שולע, וואו ער איז געווען דאס איינציקסטע יידישע קינד אין זיין קלאס. אויך האט ער געלערנט צו שפילן א [[פידל|פֿידל]]. א יידישן חינוך האט ער באקומען אינדערהיים.
אין איטאליע האט ער אנטזאגט זיין דייטשע בירגערשאפט.
צו צען יאר האט אלבערט אנגעהויבן שטודירן די ''עלעמענטן'' פון [[אוקלידוס]].
שורה 30 ⟵ 34:
איינשטיין האט גראדואירט אין 1900 פון דער '''''דער שווייצער פעדעראלער אינסטיטוט פון טעכנאלאגיע''''' (דער "ציריכער פאליטעקניק") מיט א [[דיפלאם]] אלס לערער פון פיזיק און [[מאטעמאטיק]].
נישט האבנדיק קיין אנדער פרנסה האט ער געגעבן לעקציעס אין מאטעמאטיק און פיזיק.
אין 1902 האט ער באקומען א פשוט'ן [[סעקרעטאר]] פאסטן אין דעם [[שווייץ|שווייצער]] [[פאטענט]] ביורא, און ער האט אויסגעארבעט זיינע וויסנשאפטלעכע געדאנקען אין זיין פרייער צייט. אין 1905 האט ער באקומען דעם דאקטאר דיפלאם פונעם [[ציריכער אוניווערסיטעט]], און אין דעם זעלבן יאר האט ער געלאזט דריקן דריי "פאפירן", איינס וועגן "קוואנטום מעכאניק", דאס צווייטע וועגן דער "טעאריע פון רעלאטיוויטעט", און דאס דריטע וועגן "סטאטיסטישע מעכאניק". אלע דריי זענען שפעטער פאררעכנט געווארן אלס אומגעהויער חשוב אין די נושאים פון [[פיזיק]] און [[מאטעמאטיק]]. צווישן די רעזולטאטן דערמאנט אין די פאפירן איז וואס די וועלט קענט ווי די גלייכונג [[E=mc²]].▼
▲אין 1901 האט איינשטיין באקומען שווייצער בירגערשאפט, און אין 1902 האט ער באקומען א פשוט'ן [[סעקרעטאר]] פאסטן אין דעם [[שווייץ|שווייצער]] [[פאטענט]] ביורא אין [[בערן]],
לויט דער ספעציעלער טעאריע פון רעלאטיוויטעט האט איינשטיין געוויזן ווען אן אביעקט האט א גיך נאנט צו דער [[גיך פון ליכט]], סיי זיין מאסע און סיי צייט ענדערן זיך.
| |||