אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "חסידות"
אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
←נאָך דער צווייטער וועלט–מלחמה: אינטרעסאנטע מעשה... אבער באלאנגט נישט דא |
אין תקציר עריכה |
||
שורה 22:
חסיד'ישע הויפֿן זענען געוואָרן אלץ מער פֿאַרברייטערט און פֿאַרצווײַגט און מיט דעם זענען מיטגעקומען נײַע שוועריקייטן צו קענען אָנהאַלטן דעם אָריגינעלן דגוש פֿון חסידות אויף עבודת–השם מיט אינעווייניגסטע פֿון האַרץ, און
אויף צו געדענקען און פֿארשטיין די טיפֿע תּורת–החסידות פֿון [[בעש"ט]] ותּלמידיו. אויך זענען חסיד'ישע הויפֿן געוואָרן מער פּאָליטיזירט און פּאַרטיייִש, און אַ סך זענען הײַנט מיטן געדאַנק אַז דער חסידישער לעבנסשטייגער איז
עס זענען דאָ אַ סך חסידים וואָס האַלטן נאָך שטאַרק אָן מיט די אָריגענעלע יסודות, און עס קען נאָך ווערן געפֿונען הײַנט בני עלי' וואָס האָרעווען אין תּורת–החסידות און אין תּורת–ה[[קבלה]] אויף וואָס דאָס איז געגרינדט, און אַרבעטן אויף תּורה לשמה, שבֿירת–המדות, און התדבֿקות לצדיקי אמת.
== התנגדות ==
פֿון סאַמע אָנפֿאַנג זענען געווען שטאַרקע חולקים אויפֿן נײַעם דרך. ספּעציעל אין ליטע זענען אַרויסגעגעבן געוואאָרן צאָלריכע חרמים קעגן חסידים, א טייל פֿון וועלכע דער [[גר"א]] האָט זיך אין זיי אָנגעשלאָסן, און די ערשטע מיטגלידער פֿון חסידות האָבן געהאַט אויסצושטיין גאָר שטאַרקע רדיפֿות.
די הויפּט–טענות קעגן די חסידים האָבן באַשטייט אין דעם וואָס מען האָט משנה געווען אינעם [[נוסח התּפלה]] פֿון נוסח [[אַשכּנז]] צום נוסח אר"י, און אַז די חסידים האָבן מיקל געווען אין געוויסע הלכות, ווי [[צ.ב.ש]]. זמן–תּפלה, א.ד.ג.
שורה 37 ⟵ 34:
מיטן אָנקום פֿון דער השׂכּלה איז די התנגדות קעגן חסידים שוואַך געוואָרן דורך דעם וואָס חסידים און מתנגדים האָבן אײַנגעזען אַז זיי מוזן פֿירן אַ געאייניקטן קאַמף קעגן השׂכּלה.
איינע פון די גרעסטע גדולים און גרויסע לייט אין דעם ערשטער דור פון דעם מגיד פון מעזריטש אין פון זיינע תלמידים, וואס האבן יא אנגענומען חסידות און זיי געהאלטן פאר גאר גרויסע לייט, איז געווען דער [[חיד"א]]. און אין שו"ת [[דברי חיים]] ברענגט ער דערפון א ראיה, אז גדולי ישראל האבן יא אנגענועמן חסידות עיי"ש. וואס כאטש ער איז געווען א ספרדי, און אין זיין געגענט אין איטאליע האט מען דאך כמעט נישט געוואוסט פון חסידות, דאך שרייבט ער זייער שיין אויפן רבי [[ישראל בעל שם]] און אויף זיינע תלמידים. ער שרייבט אויף איהם הרב החסיד קדוש מהר"י בעל שם טוב הגיד גדולת נשמת מהרבינו חיים (בן עטר) [[שם הגדולים]] ערך אור החיים וערך צפנת פענח). אויך דער צפנת פענת פון רבי [[יעקב יוסף פון פולנאה]] ברענגט דער חיד"א אין זיינע ספרים (שם הגדולים ערך צפנת פענח, און [[רוח חיים]], און אין זיין ספר [[כסא דוד]] דרוש י"ד). אויך שרייבט ער אויף איהם אין שם הגדולים הקדמות רבו הרב המפורסם קדוש יאמר לו מהר"ר ישראל בעל שם טוב. אויך ווערט דערמאנט די חבורה פון בעל שם טוב אין זיין ספר [[ברכי יוסף]] (יורה דעה סי' רצ"ט סעי' א') אז ער האט געזעהן חסידים וואס גייען מיט קליידער פון זיידן און זענען מקפיד נישט צו גיין מיט וואל ער האט זיי געפרעגט דעם טעם און זיי האבן איהם געענטפערט, ער שרייבט אזוי: זה שנים כן באו סיעת ספריא מקרית חוצות לשכון כבוד בארץ, ותרי מינייהו רבנן המתקדשם והמטהרים בהדרי הדרים, ועין רואה
הני מאני דרבנן מכף רגל ועד ראש לבושי משי ואיבעיא להו לרבנן מה מצוה זו ומצאה הקפידה באמור רבנן בטעמא עיי"ש. אויך דערמאנט ער אסאך מאל אין זיינע ספרים רבי גרשון מקיטוב, א שוואגער און א תלמיד פון בעל שם טוב.
אויך ברענגט ער נאך תלמידים פון בעל שם טוב ווי רבי יוסף דער טאטע פון רבי ישראל נחמן מדראהביטש (חומת אנ"ך שה"ש א').
שורה 48 ⟵ 40:
דער [[תולדות יעקב יוסף]] ברענגט ער אזוי: שפירש בספר בן פורת יוסף להרב החסיד מוהר"ר יעקב יוסף כ"ץ ז"ל תלמיד הרב עיר וקדיש מהר"ר ישראל בעל שם טוב ז"ל שבא לידינו מקרוב.
פון דער אנדערע זייט, די רביים פון חסידים ברענגן אויך דעם חיד"א זייער שיין, עס איז מקובל ביי חסידים זייער שיינע רייד פון רביים אויף איהם ווי עס שטייט אין ספר [[אהל אלימלך]] סי' רפ"א. וואס עס האט געזאגט אויף איהם דער צדיק רבי אלימלך מליזנעסק, ספעציעל איז באקאנט אז רבי צבי אלימלך מדינוב דער מחבר פון ספר [[בני יששכר]] ברענגט איהם זייער אסאך אין זיינע ספרים, אין א פלאץ שרייבט ער אויפן חיד"א אזוי: איך ווייס נישט ווי דער מראה מקום דערפון איז נישט אין סוגיות הש"ס, אבער וויבאלד דער חיד"א א רב מובהק אין זיין דור שרייבט אזוי בבית דין של מטה, פסק'נט מען אזוי אויך אין בית דין של מעלה (בני יששכר ח"ב חודש תשרי דרוש י"ד). אויך ברענגט דער [[בני יששכר]] זיינע ספרים [[ראש דוד]], [[דבש לפי]], און ער האט געשריבן דערויף הערות, די היסטאריע ספרים שרייבט אז דער בני ייששכר אין זיין שניט אין דרוש ענדעלט זייער צום שניט פון חיד"א.
== אפרוף פונעם חפץ חיים ==
אין ספֿר חיי ה[[חפץ חיים]], (מחבר ר' ארי' לייב בן החפץ חיים) שטייט, דער חפץ חיים האָט געזאָגט, ער איז מקנא די חסידים מיט דריי זאַכן, 1) פֿון די זאַכן, אַז דער חינוך בײַ די חסידים האַלט זיך זייער שטאַרק, ווײַל, ווען אַ משׂכיל קומט אין אַ ליטווישער שטאָט, און רעדט צו די קינדער, וועט מען איבער טראַכטן אויב עס איז פּאַסיק אים צו שטערן, אויב עס איז לשון–הרע, א.ד.ג, אין די צײַט וואָס מענטשן טראַכטן וואָס צו טון, איז דער [[משׂכיל]] משחית דעם חינוך - אָבער אויב גייט דער משׂכיל אין אַ חסידישע שטאָט, און רעדט צו אַ קינד, וועט די גאַנצע שטאָט אים אַרויסבאַגלייטן מיט בזיונות ב[[תופים]] ובמחולות, און עס איז אים נישט מעגלעך צו שעדיקן דעם חינוך (נ"ב מהכותב: עס גלייבט זיך נישט פֿונעם לשון אין ספר חיי הח"ח, אַז דער חפץ חיים רעדט דאָ פֿון [[אונגאַרישע]] חסידים דווקא, ער שרײַבט דאָס בפֿירוש אויף אלע חסידים).
אויך שטייט אַז דער חפץ חיים
==ספרי יסוד פון חסידות==
שורה 75 ⟵ 59:
- ביי אסאך חסידים גייען נישט די ספרים אראפ פון טיש.
צדיקים האבן געזאגט: מ'דארף זיך פארזעצן (פאר'משכנ'ן) די שטריימל, צו קויפן א חסידיש ספר.
==חסיד שוטה==
א פרומער משוגענער רופט מען אן א "חסיד שוטה".הגם די ריכטכע דעפיניציע איז געזאגט געווארן אויף איינעם וואס ווייסט נישט וויאזוי צו זיין פרום, דהיינו ער גייט אין מקוה אין יום הקדוש, איז עס אויסגענוצט געווארן ביי שונאי חסידים אלץ א שפעט נאמען,
| |||