אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דייטש"

[[טעקע:Map German SpeakingWorld.png|קליין|250px|א מאפע ווו מען רעדט דייטשישדייטש]]

'''דײַטשישדײַטש''' אָדער '''דײַטשדײַטשיש''' (אויף דײַטשיש: ''Deutsch - דויטש'') איז אן אינדאָ־אײראפעאישע [[שפראך]] װאָס מען רעדט אין עטלעכע [[מדינה|מדינות]] אין דער װעלט. דײַטשישדײַטש איז אײנע פון די פאפולערסטע שפראכן אין דער גארער װעלט. עס װערט גערעדט װי [[מאמע לשון]] פאר איבער הונדערט מיליאן מענטשן.

דײַטשישדײַטש איז די פרינציפיעלע און אפיציעלע שפראך פון [[דײַטשלאנד]], [[עסטרײַך]] און [[ליכטנשטײן]] און אײנע פון די אפיציעלע שפראכן אין דער [[שװײץ]] און [[לוקסעמבורג]]. די שפּראַך איז זײער אַ כּלערלײיקע: ס׳איז דאָ אַ סך [[דיאלעקט|דיאַלעקטן]]. פֿונדעסטװעגן, ס׳איז אַ באַשטימטע נאָרמע, װאָס הײסט הױך־דײַטש, אָדער קאָרעקט זאָגן סטאַנדאַרט דײַטש. די נאָרמע װערט באַניצט אין שולעס, אוניװערסיטעטן, פֿאר אָפֿיציעלע דאָקומענטן, אין אַלע [[מלוכה|מלוכישע]] אינסטיטוציעס און אין [[מאסן מעדיע]] און [[ליטעראַטור]]. דעם הױך־דײַטש לערנען אױסלענדער אַלץ אַ פֿרעמדע שפּראַך בײַ שפּראַך קורסן. דער דײַטש־שפּראַכיקער לײַט רעדט הױך־דײַטש אָדער אַ דיאַלעקט אָדער בײדע. אין שטעט רעדן מענטשן בדרך־כּלל הױך־דײַטשיש, צו מאָל מיט קלײנע לאָקאַלע װאַריאַציעס. לדוגמא, די נאָרמעס אין [[דײַטשלאַנד]], [[עסטרײַך]] און דער [[שװײץ]] צײכענען זיך אױס אין באַנוצונגען פֿון עטלעכע װערטער און אױסדריקן.

די כּלערלײקײט פֿון דײַטשישדײַטש שטאַמט פֿון לפֿי־ערך אַנומלטיקע פֿאָרמירונג פֿון דער נאָרמע. סטאַנדאַרט דײַטשישדײַטש קומט פֿון [[מיטל הױך דײַטשישדײטש]] און עטלעכע װאַריאַנטן פֿון דאָזיקער [[מיטל־עלטער]]ישער שפּראַך זענען געװען די מקורים אױך פֿאַרן גערמאַנישן קאָמפּאָנענט פֿון דער [[יידיש]]ער שפּראַך.

אין אמעריקע איז פאראן א גרויסע גרופע פון דייטשע רעדנדיגעדייטש־רעדנדיגע אין [[פענסילוועניע]]. די גרופע ווערט אנגערופן די פענסילוועניע דויטש. די גרופע האט אימיגרירט פון דייטשלאנד קיין אמעריקע אינעם [[18טער י"ה|18טן יארהונדערט]] און זיך באזעצט אין דרום-מזרח פענסילוועניע. אין [[קאנאדע]] איז פאראן ארום 330,000 דייטש רעדנדיגע, אין [[בראזיל]] ארום א האלב מיליאן, און אין דער [[ארגענטינע]] ארום 250,000.

{{וויקיפעדיע|de|דײַטשישדײַטש}}