|
[[טעקע:הדיבוק.jpg|שוישפילער פון די "ווילנער טרופע", וואס האט געשפילט אין די פרעמיירע.|קליין|250px]]
'''צִווִישֶן צְווַיי ווֶעלְטֶן – דֶער דִבּוּק''' ([[רוסיש]]: [Меж двух миров [Дибук) איז אןא טעאטער פארשטעלונג, געשבריבןגעשריבן אין רוסיש דורך [[ש. אנ-סקי]] פון [[ה'תרע"ד]] ביז [[ה'תרע"ז]] און שפעטער איבערזעצטאיבערגעזעצט פון איהםאים נאךאויף יידיש, וואס איז געווארדןגעווארן אייןא קאנונישע ווערק פון יידישעס טעאטער. די וועלט-פרעמיירע, אויף יידיש, נאהם פלאץ אין [[ווארשע]]'ס עליזעיום ביהנה אם [[כ"ח כסלו]] [[ה'תרפ"א]]. אנ-סקי שריב די שטוק נאך איינע עטנאגרפישע רייזע אין [[וואהלין]] און [[פאדאליע]]: ער האט געהירט מעשה'ס איבער דעם צדיק ר' שמואל (דער צווייטער) פון קמינקא-מיראפאל, וואס איז געווען מגרש דיבוקים. "דער דיבוק" איז געווען איבערזצעטאיבערגעזצעט צוםאין א סך שפראכן און געשפילט ארום דידער וועלט. אין תרצ"ז איז געשאפן געווען דער פילם "דער דיבוק" אין פוילאנדפוילן, איינער דער טייערסטע און מייסט-געלויבטע יידיש קינא-פילמען פאר דערפארן [[חורבן]].
די געשיכטע האנדעלטפאסירט אין בריניץ און מיראפאל, צוויצוויי שטעטלך אין [[וואהלין]]. חנן, אן ארמערארעמער ישיבה בחור, איז פארליבט מיט לאה, די טאכטער דעםפונעם גבירישעגבירישן סענדער. ער פארזוכט אירע שידוך צו פארשיבן, און באניצט פארביטנעפארבאטענע [[קבלה]] דאפיר. ווען ער הירט וואס סענדער האט באשליסט די תנאים, ער שטירבט. איין פאר חודשים שפעטער קומט לאה'ס חתונה. ווען די חתן קומט זי שטעפט איהםאים און שרייט אין א שטימע פון איינעםא מאןמאנצביל. א דיבוק איז אריין אין איהראיר. סענדער ברינגטברענגט זי צו ר' עזריאל, דער צדיק פון מיראפאל, און ער דערקענט וואסאז דער דיבוק איז חנן'ס נשמה. דרדער מרא דאתרא, ר'רבי שמשון, קומט און דערציילט חנן'ס פאטער ניסן האט גערעדט צו איהםאים אין זיין חלום. ער וויל רופעןרופן סענדער פארצו א דין תורה. ניסן'ס רוח דערציילט דידעם בית דין וואסאז ער און סענדער זינדזענען אמאל געווען חברים, און האבן גענעמןגעמאכט א נדר וואסאז אלסווען איינער וועט האבן א זוהןזון און דער אנדערער א טאכטער, זי וועטוועלן מאכןזיי אזיך שידוךמשדך צווישן זיזיין. ניסן שטארבשטארבט יונג, אבער חנן קומטעקומט צוקיין בריניץ און האט זיך פארליבט אין לאה, זיין באשערטע. סענדער שפורטע דאס אבער וולטעווילט אייןא רייכעררייכן חתן. חנן איז געווען פארצוויפעלט און וואנדטע זיך צום סטרא אחרא. דער בית דין איז מזכה סענדער פון ברעכן זיין נדר, ויילווייל מאן קאןקען נישט געבן דבר שלא בא לעולם, אבער באפעלט איהםאים זאגן קדיש נאך ניסן און חנן זיין גאנצעגאנצן לעבן. דעמעלסטדעמאלסט פארדערט ר' עזריאל דעם דיבוק ארויסצוגיין פון לאה'ס קארפערקערפער. דער דיבוק פארווייגערט זיך, און דער צדיק פארטרייבט איהםאים מיט שמות הקודש. לאה ליגט אין די צימרצימער אליין, און רעדט מיט חנן'ס רוח. זי זאגט וואסאז זי האט איהםאים געליבט פון דידעם ערשטעערשטן מאל זי האט איהםאים געזעהןגעזען. אירעאיר נשמה פארלאזט דערדעם קארפערקערפער, און דיזיי ביידע זינדווערן געאייניקט אין טויט.
==נעץוועב פארבינדונגען==
* [https://archive.org/stream/nybc205847#page/n6/mode/1up דער דיבוק] אויף יידיש, ווארשע תרפ"ח
* [https://www.youtube.com/watch?v=IjoCmYimeIo אייןא פראגמענט אויס דעם תרצ"ז פילם], אויף [[יו-טוב]].
[[קאַטעגאָריע:פארשטעלונגען]]
|
