אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "פרענקלין דעלאנא רוזעוועלט"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ בוט: הדף en:Franklin D. Roosevelt הוא ערך מומלץ לשעבר; קאסמעטישע ענדערונגען
מאין תקציר עריכה
שורה 1:
[[טעקע:FDR in 1933.jpg|לינקס|250px|רוזעוועלט אין 1933]]
'''פרענקלין דעלאַנאָ רוזעוועלט''' ([[30סטן יאנואר]], [[1882]] - [[12טן אפריל]], [[1945]]) איז געווען דער 32טער [[פרעזידענט פון די פאראייניגטע שטאטן]], א [[דעמאקראטישע פארטיי|דעמאקראט]]. גערער האט געדינט פון: 4טן מערץ 1933 ביז: 12טן אפריל 1945.
 
איידער זיין לויפן פארן פרעזידענטליכן פאסטןפאסט, איז ער געווען [[גאווערנארגובערנאטאר]] פון [[ניו יארק]], וויוואו ער האט זיך באקענט מיט די לאקאלע [[אימיגראציע|אימיגראנטן]], וואס האבן אריינגערעכנט אסאך [[יידן]], וואס האבן אים געשטיצט אין זיינע פאליטישע פארמעסטן. ביי זיין לויפן צום ערשטן מאל פאר פרעזידענט, האט ער פארגעשלאגן דידעם נייע ארדענונג פלאן, וואס איז גערופן געווארן "ניו דיל", דורך זיינע פיינט איז עס גערופן געווארן "דזשו דיל", ער האט טאקע געהאט אין זיין אדמיניסטראציע אסאך יידן אין פארשידענע פאסטנספאסטנ.
 
ער האט געליטן פון די [[קינדער-פאראליז|פאליא]] קראנקייט, וואס איז א קראנקייט וואז שעדיגט די פוס, און דער באטראפאנער קען נישט גיין. ער האט געכאפט די קראנקייט אויגוסט 1921, ווען ער איז געווען אויף וואקאציע אין [[קאנאדע]].
רוזעוועלט איז אייביג געשטיפט געווארן אין א [[ראדשטול]], אוןאבער ערשט נאך זיין טויט האבן די אמריקאנער אנטדעקט אז זייער פרעזידענט איז געווען קראנק דורכאויס זיין גאנצעגאנצן קאדענץ, אנדעם וואס זיי זאלן וויסן דערפון.
אין יאר [[ה'תרצ"ג]] האט ער איינגעפירט "[[די נייע ארדענונג]]" אלס א אויסלעזונג אויף די [[וועלט ווירטשאפט קריזיס]] ווען די [[בורסע]] אין [[USA]] איז אומגעפאלן אין יאר [[ה'תרפ"ט]]. דער געדאנק פון די נייע ארדענונג איז געווען צו אָפזאגן די אלטע עקאנאמישע מעטאד פון [[קאפיטאליזם]], און לאזן די [[רעגירונג]] זיך אריין מישן אין די [[בירגער]]ס פערזענליכע [[ווירטשאפט]].
שורה 14:
==== מאנהעטן פראיעקט ====
{{הויפט ארטיקל|מאנהעטן פראיעקט}}
דעם [[2טן אויגוסט]] 1939 האט [[אלבערט איינשטיין]] געוואנדן אין א בריוו צו רוזעוועלט אין וואס ער האט שטארק געווארענט וועגן דער מעגלעכקייט פון נאצי דייטשלאנד צו אנטוויקלען [[נוקלעארע וואפן]]. צוליב דעם בריוו האט דער פרעזידענט געהייסן פארשטארקן די פארשונג אין [[קערנפיזיק]]. דעם [[7טן מערץ]] 1940 האט איינשטיין געשיקט רוזעוועלטן נאך א בריוו, כדי צו פרואוון מאכן גיכער פארוויקלעכן די אידעע.<ref>{{cite web
|last=Einsteinאיינשטיין
|first=Albertאלבערט
|authorlink=Albertאלבערט Einsteinאיינשטיין |title=Albert Einstein's Letters to President Franklin D. Roosevelt |url=http://hypertextbook.com/eworld/einstein.shtml Albert Einstein's |format=html |work=hypertextbook.com |publisher=Glenn Elert
|date=20{{ר}}20סטן Februaryפעברואר 1997 }}</ref> רוזעוועלט האט אויפגעשטעלט א קאמיטעט וואס האט פינאנצירט די ערשטע פראבע פון [[יאדער-שפאלטונג]] אין [[קאלומביע אוניווערסיטעט]] אין [[ניו יארק]]. אין מיי 1942 האט מען אויפגעשטעלט דעם [[מאנהעטן פראיעקט]] וואס האט געארבעט אנטוויקלען נוקלעארע וואפן וואס זאל ברענגען א סוף צו דער מלחמה, אבער רוזעוועלט האט דאס נישט דערלעבט.
 
 
שורה 29 ⟵ 33:
 
[[קאַטעגאָריע:USA פרעזידענטן]]
[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער גובערנאטארן]]
[[קאַטעגאָריע:צווייטע וועלט מלחמה רעגירער]]