אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דייטשלאנד"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מאין תקציר עריכה
תיקונים
שורה 1:
{{מדינה|
| נאמען = דייטשלאנד
| שטאַט = דייטשלאנדדייטשלאַנד
| פאן בילד = Flag of Germany.svg
| סימבאל בילד = Coat of Arms of Germany.svg
| מאפע = Location Germany EU Europe.png
| זינגליד =({{שפראך-de| Das Lied der Deutschen}})
| קאנטינענט = [[אייראפע]]
| אפיציעלע שפראך = [[דייטשיש]]
שורה 27:
| באמערקונגען = מזרח פאראייניקט 1990
}}
'''דײַטשלאַנד''' ({{שפראך-de| Deutschland דױטשלאַנד}}) איז א [[פעדעראליזם|פעדעראלע]] [[רעפובליק]] אין [[צענטראל אייראפע]]. דאס לאנד איז צוזאמענגעשטעלט פון 16 גרויסע [[לאנד|שטאַטן]] וועלכע מאכן עס איינע פון די גרעסטע [[אינדוסטריע|אינדוסטריאליזירטע]] לענדער אין דער וועלט. דייטשלאנד האט א רייכע [[קולטור]] און קאמפליצירטע [[היסטאריע]] ווייל עס איז ערשט געווארן אן אפיציעל לאנד אין [[1871]]. פאר דעם איז עס געווען צעטיילט צו קלענערע שטילע [[מוניציפאליטעט|מוניציפאליטיס]]. דייטשלאנד איז דידאס 7טע גרעסטע לאנד אין [[אייראפע]] אין שטח. עס האט א סך הכל שטח פון 137,827 סקווער מייל (356,970 קוואדראט קילאמעטער). דאס לאנד פארמאגט באלד 82.5 מיליאן איינוואוינער. [[בערלין]] איז דער [[הויפטשטאט]] און דער גרעסטער שטאט. [[באן, דייטשלאנד|באָן]], וועלכע איז אמאל געווען דער הויפטשטאט פון [[מערב דייטשלאנד]], האט פארמאגט א טייל פון די רעגירונגס ביוראען, אבער היינט זיינען זיי אריבערגעצויגן געווארן צו בערלין. די פרינציפאלע שפראך איז [[דייטשיש]] און די מענטשן זענען [[קאטאליציזם|קאטוילישע]] אדער [[פראטעסטאנט]] גלויביקע.
נאָך די פאַרייניקטע שטאַטן, דייַטשלאַנד איז די צווייט מערסט פאָלקס מייגריישאַן דעסטיניישאַן אין די וועלט.<ref>{{cite web|title=Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html|publisher=Bloomberg|date=20 May 2014|accessdate=29 August 2014}}</ref>
 
דייטשלאנד האט א גרויסע און מאדערנע אינדוסטריאלע [[עקענאמיע]] און איז א פירער אין פראדוקציע פון [[אייזן]], שווערע מאשינעריי און מאשינעריי געצייג און [[אויטא]]ס. דייטשלאנד איז דאס צווייטע גרעסטע [[קראפטהויז]] אין דעם [[אייראפעישער פאראיין|אייראפעאישן פאראיין]] (אי-יו) נאך דידעם [[פאראייניקטע קעניגרייך|פאראייניקטן קעניגרייך]] (יונייטעד קינגדאם). וויבאלד דייטשלאנד געפינט זיך אין צענטראל אייראפע איז זי א דורכגאנג פאר יעדער וואס געפינט זיך אין אייראפע.
נאָך די פאַרייניקטע שטאַטן, איז דייַטשלאַנד איז די צווייט מערסט פאָלקס מייגריישאַןפאָלק־אימגראציע דעסטיניישאַןציל אין דידער וועלט.<ref>{{הערה|{{cite web|title=Germany Top Migration Land After U.S. in New OECD Ranking|url=http://www.bloomberg.com/news/2014-05-20/immigration-boom-propels-germany-past-u-k-in-new-oecd-ranking.html|publisher=Bloomberg|date=20 May 2014|accessdate=29 August 2014}}</ref>
|date=20 May 2014
|accessdate={{ר}}29סטן אויגוסט 2014}} {{לינקשפראך|ענגליש}}}}
 
דייטשלאנד געהערט צו דער [[שענגען זאנע]] (אן גרענעצן) און האט אדאפטירט די [[איירא]] (די בשותפותדיקע אייראפעישע וואלוטע) אום 1999.
שורה 50 ⟵ 52:
 
אין 1958 איז מערב דייטשלאנד געווארן א גרינדער מיטגליד פון דעם [[אייראפעישן פארבאנד]].
 
[[טעקע:Berlinermauer.jpg|לינקס|קליין|250px|בערלינער מויער]]
=== בערלינער מויער ===
שורה 56 ⟵ 59:
=== לעצטע געשעענישן ===
 
נאכפאלגנדיג די סעפטעמבער דעם עלפטן אטאקעס אויף אמעריקע האט קאנצלער [[גערהארד שרעדער|שראדער]] געשטיצט א ביל וועלכע האט געזאלט שיקן 4,000 דייטשע טרופן צו העלפן אין אמעריק'עסאמעריקעס קאמף קעגן טעראריזם. צו קענען געווינען זיין ביל אויך אין דידער גרינע פארטיי, האט שראדער געפרואווט זיין ביל אין א "שטימע פון קאנפידענץ" וואו עס איז גרינג דורכגעגאנגןדורכגעגאנגען. מיט'ן איינשטעלן די 4,000 טרופן אין אפגאניסטאן איז עס געווארן די ערשטע דייטשע אפעראציע אויסער אייראפע זינט דידער צווייטעצווייטער וועלט קריג.
דייטשלאנד'ס וואקלדיגע עקאנאמיע איז אריין אין רעסעסיע אין אנפאנג 02' אלס רעזולטאט פון אן אלטוועלטליכע עקאנאמישע אפשוואכונג. דער מצב איז געווארן זייער שווער ספעציעל ווען די אי-יו האט געשיקט א ווארענונג צו דייטשלאנד אז איר בודזשעט דעפיציט האלט אט ביים איבערגיין 3 פראצענט וועלכע איז פארבאטן לויט דילויטן [[מאסטריכט טריטיאפמאך]] פאר די אדאפטירונג פוןאדאפטירן די יוראאיירא וואלוטע.
שראדער איז ווידער ערוועלט געווארן אין די עלעקציעסוואלן פון 02' טראץ די אנגייענדיגע עקאנאמישע אפשוואכונג און הויכע ארבעטסלאזיקייט. שראדערס שליסל צו זיין געווינס איז געקומען נאכדעם וואס די וועלט האט אנגעהויבן דיסקוסירן אמעריקע'ס פלענער צו אטאקירן איראק. שראדער'ס עקסטרעמע שטעלונג האט אים געברענגט זייער אסאך שטיצע אינערהאלב דייטשלאנד און אויך איבער די וועלט. זיין הארבע שטעלע האט אים טאקע געגעבן נאך א טערמין און אסאך שטיצע פון אלע זייטן אבער אויך די קריטיקיזם איז געווען גרויס פון די פאראייניגטע שטאטן און עטליכע נאטא מיטגלידע לענדער. שראדער'ס פאראייניגונג מיט די גרינע פארטיי האט זיך דאן ארויסגעשטעלט צו זיין סוקסעפול ווען די פארטיי האט באקומען 8.6 פראצענט פון די שטימען און א דאנק דעם האט ער באקומען א 11 זיצן מאיאריטעט אין די בונדסטאג.
אום מאי 2005 האט [[אנגעלא מערקל]] פון דעם קריסטלעכן דעמאקראטישן פאריין געוואונען די גרעסטע פראצענט אין די אלגעמיינע וואלן און נאך א קאאליציע מיט די סאציאלע דעמאקראטישע פארטיי איז זי אנאנסירט געווארן אלס קאנצלער פון דייטשלאנד, ווערנדיג די ערשטע קאנצלער אין דייטשלאנד'ס היסטאריע.
 
אום מאי 2005 האט [[אנגעלא מערקל]] פון דעם קריסטלעכן דעמאקראטישן פאריין געוואונען די גרעסטע פראצענט אין די אלגעמיינע וואלן און נאך א קאאליציע מיט די סאציאלע דעמאקראטישע פארטיי איז זי אנאנסירט געווארן אלס קאנצלער פון דייטשלאנד, ווערנדיג די ערשטע קאנצלערקאנצלערין אין דייטשלאנד'ס היסטאריע.
 
== געאגראפיע ==
שורה 150 ⟵ 155:
דייטשלאנד האט ווייניג פרעמדע אין לאנד. די ביסל עטנישע גרופעס וואס זי האט זענען די ווענד'ס און דאנ'ס וועלכע מאכן אויס גאר קליינע פראצענטן אין לאנד. אויסער די עטנישע גרופעס זענען פאראן א שיינע צאל אויסערן איינוואוינער וועלכע מאכן אויס 9 פראצענט פון די באפעלקערונג. די גרעסטע אזא גרופע איז די טערקישע אבער עס איז אויך פאראן דארט א צאל מזרח אייראפעאישע פליטים און אויך אימיגראנטן פון לענדער אין די אייראפעאישע פאראיין, ווי איטאליע, שפאניע, און גריכישע.
אלס א רעזולטאט פון באזיגט ווערן אין ביידע וועלט מלחמות, האט דייטשלאנד פארלוירן אסאך גרויסע לאנד טעריטאריעס. נאך די צווייטע וועלט קריג זענען מיליאנען עטנישע אנטלאפן פון דייטשלאנד צוליב די חורבן וואס האט דארט געהערשט. פון אייראפע בכלל זענען אסאך עטנישע אנטלאפן צוליב די קריג אבער פון דיישטלאנד איז די צאל געווען דאס מערסטע מיט איבער 9 מיליאן מענטשן וואס האבן פשוט איבערגעלאזט דייטשלאנד און זיך געגאנגען זוכן אן אנדער לאנד וואו צו וואוינען. נאך 3 מיליאן זענען אנטלאפן פון אונגארן, יוגאסלאוויע, רומעניע, און נאך קלענערע לענדער. א גרויסע טייל פון די אנטלאפענע זענען ערשט אנטלאפן פון מזרח דייטשלאנד אבער זענען שפעטער צוריקגעקומען צו די מערב טייל פון לאנד וואו עס האט געהערשט א דעמאקראטישע רעגירונג.
 
א שטארקע אימיגראציע באוועגונג איז פארגעקומען אין די די 1950ער ווען מערב דייטשלאנד'ס עקענאמיע האט געבליעט מיט א שנעלן טעמפא און עס איז פשוט געווען א מאנגל פון מענטשן אין די ארבעט'ס קראפט. די דייטשע רעגירונג האט דעמאלט איינגעלאדענט א גרויסע צאל ארבייטער פון אירע ארומיגע שכינים צו קומען ארבעטן אין דייטשלאנד פאר א געוויסע צייט ביז ווילאנג די באפעלקערונג און לעיבאר וועט זיך אויסגלייכן (מען מוז דא באמערקן אז דייטשלאנד האט פארלוירן אין די צווייטע וועלט קריג איבער צוויי מיליאן מענטשן וואס פון דעם איז די גרעסטע טייל געווען מענער אין די בעסטע ארבעט'ס יארן וועלכע האבן געדינט אין די מיליטער). אין די אנפאנג 970' יארן איז די עקענאמיע אפגעשוואכט געווארן און די רעגירונג האט געזוכט פטור צו ווערן פון די טויזנטער פרעמדע ארבייטער און אויסגערופן אז זייער טערמין האט זיך געענדיגט און זיי מוזן פארלאזן דאס לאנד און זיך צוריקקערן צו זייערע לענדער. עס האט ווייניג געהאלפן ווייל א גרויסע טייל פון די ארבעטער האבן במשך די יארן אריבערגעברענגט זייערע פאמיליעס צו געניסן פון דייטשלאנד'ס וואוינונג סטאנדארטן און אירע וועלפעיר בענעפיטן.