אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "דוד בן-גוריון"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ Bot: Migrating 78 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q37610 (translate me)
אין תקציר עריכה
שורה 20:
 
== יונגע יארן ==
בן גוריון איז געבוירן [[י"ז תשרי]] [[ה'תרמ"ז]] (1886) אלס '''''דוד גרין''''' אין פלאנסק, [[פוילן]], דאן א חלק פון צאריסטצאריסטישן רוסלאנד, צו זיינע עלטערן אביגדור און שיינדל גרין. זיין מוטער איז געשטארבן ווען ער איז אלט געווען צען יאר. זיין פאטער איז געווען אן [[אדוואקאט]], און אן ענטוזיאסטישער מיטטיילער אין דער [[חובבי ציון]] ארגאניזאציע.
 
אין זיין יוגנד איז בן גוריון שוין געווארן א שטארקער [[ציוניזם|ציוניסט]], און אין 1906 האט ער זיך געצויגן קיין [[פאלעסטינע]]. צוערשט האט ער געארבעט אין [[אגריקולטור]] אין די מאראנצן פעלדער און שפעטער איז ער געווארן א [[זשורנאליזם|זשורנאליסט]]. אין דער תקופה האט ער אנגעהויבן זיינע פאליטישע אקטיוויטעטן, און האט אנגענומען דעם נאמען בן גוריון.
 
אין 1915 האבן אים די [[טערקיי|טערקן]] פארטריבן פון פאלעסטינע וועגן זיין רוסישע בירגער שאפטבירגערשאפט, און ער האט זיך געצויגן קיין [[ניו יארק]]. אין ניו יארק האט ער זיך אנגעטראפן מיט [[פאולא מונווייס]] מיט וועמען ער האט דערנאך חתונה געהאט און געהאט מיט איר דריי קינדער.
 
אין 1918 האט ער זיך אנגעשלאסן אין דעם 28'סטער באטאליאן פון דער [[אידישער לעגיאן]] פון דער [[בריטישער ארמיי]]. ער האט זיך צוריקגעקערט קיין פאלעסטינע נאך דער ערשטער וועלט קריג ווען דאס לאנד איז שוין געווען איינגענומען דורך די [[בריטישע]].
 
== אין דער ציוניסטישער פירערשאפט ==
בן גוריון האט זיך טיף אריינגעטוןאריינגעטוהן אין פאליטישע אקטיוויטעטן און איז געווארן אן אנגעזעהענער פירער פון ארבייטער ציוניזם, וועלכער איז שפעטער געווארן דער דאמינאנטער פאקציעפראקציע אין ציוניזם. ער איז געווען שטארק אנטקעגן די אקטיוויטעטן פון די עקסטרעמע גרופעס [[אצ"ל]] (באקאנט אלץ דער אירגון) און לחי, וועמען ער האט גערופן טעראריסטישע גרופעס פאר זייער דורכפירן געוואלדטעטיגקייטןגעוואלדטאטן קעגן די ענגלישע וואס האט אויך געברענגט פיל ציווילע קרבנות.
 
אין 1948, כאטש עס איז געווען שטארקע געגנערשאפט אפילו פון זיין אייגענעם פארטיי, האט ער דורכגעפירט דער רעזאלוציע צו גרונדן מדינת ישראל מיט שטימען פון זעקס קעגן פיר לויט דעם צוטיילונגס פלאן פון דער '''''[[פאראייניגטע פעלקער]]'''''.
 
[[טעקע:Bengurion_Independence.jpg|right|thumb|בן גוריון ביים פארליינען דעם זעלבסטשטענדיגקייט דעקלאראציע]]מיט'ן אויפקום פון דער מדינה האט ער געהייסן גרונדן דעם ישראל'ישן ארמיי, דער [[צבא הגנה לישראל|צבא הגנה לישראל (צה"ל)]], און פארבאטן דאס עקזיסטענץ פון אנדערע באוואפנטע גרופעס. דאס האט געפירט צו אנגעצויגענע באציאונגען מיט [[מנחם בעגין]] דער פירער פון דעם אירגון. ווען בעגין האט געברענגט א שיף פול מיט וואפן, דער [[אלטאלענא]], האט בן גוריון באפוילן דאס איבערגעבן פאר'ן ניי געבוירענעם צה"ל. בעגין, וועלכער איז געווען אויפ'ן שיף, האט מסכים געווען איבערצוגעבן אכטציג פראצענט פון די וואפן, און די איבריגע פאר די אצ''ל קעמפער פון ירושלים, דאס איז וויבאלד ישראל האט נאך נישט איינגענומען ירושלים, און איר צוקונפט איז נאך נישט געווען קלאר, און בן גוריון האט באפוילן באמבאדירן דעם שיף, טראץ דעם אפמאך וואס די אצל האט פון פריער געהאט מיטן ארמעיארמיי. זעכצן אידישע מיטטיילער פון דעם אירגון זענען אומגעקומען. בעגין אליין איז נישט געשעדיגט געווארן, אבער ער האט דערנאך נאכגעגעבן און אנגעשלאסן זיינע קעמפערס מיט'ן צה"ל.
 
== אלץ פרעמיער מיניסטער ==
בן גוריון האט געפירט מדינת ישראל אין די קריטישע תקופה פון דעם זעלבסטשטענדיגקייט קריג, וועלכער האט זיך געצויגן פון [[נובעמבער]] 1947 ביז [[מרצ]] 1949. נאכ'ן קריג איז ער געווארן אויפגענומען אלץ פרעמיער מיניסטער און געפירט דער מדינה אין אירע יונגע יארן.
 
אין 1953 האט ער דערקלערט אז ער ציטציהט זיך ארויס פון דער פרעמיערשאפט זיך צו באזעצן אין [[קיבוץ שדי בוקר]] אין דער [[נגב]]. אין 1955 איז ער אבער צוריקגעקומען צום פרעמיערשאפט און געדינט ביז 1963. ער איז ווייטער פארבליבן פארמישט אין פאליטישע ענינים ביז ער האט זיך אנטזאגט פון דעם אין 1970. זיינע לעצטע יארן האט ער פארברענגט אויף זיין קיבוץ, און ער איז געשטארבן דעם 1טן דעצעמבער, 1973.
 
== זיינע ווערק ==
 
אין די שפעטע ת"ר יאהרן האט ער אינאיינעם מיט [[יצחק בן צבי]] געשאפן און ארויסגעגעבן א דיקע בוך אויף די יודישע שפראך מיטן נאמען '''ארץ ישראל''', וועלכע נעמט ארום די פארגאנגענהייט און געגנווארט פון ארץ ישראל און איהרע איינוואוינער.
 
 
== דרויסענדע לינקס ==