אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "סוכות"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[[טעקע:Suka2.gif|קליין|250px|סוכה]]
'''סוכות''' (חג האסיף - [[הערבסטהארבסט]] [[פייערונג]]) - איז אַ יִידישעריִידישע זיבן [[טאג]]יגעריגע פייערונג, פון [[ט"ו תשרי]] ביז [[כ"א תשרי]]. גלייך נאך סוכות געפאלט דער יום טוב [[שמיני עצרת]].
 
עס הייסט אויך [[חג האסיף]] דער [[יום טוב]] פון [[הערבסטהארבסט]] וואס מען טוט איינזאמעלן די [[תבואה]].
 
עס איזגעפאלט אין "[[תשריחודש]] " [[מאנאט|מאנאַטתשרי]]", עס געפאלט 4פיר טעג נאך [[יום כיפור]].
 
דער ערשטער טאג (אין חוץ לארץ די ערשטע צוויי טעג) פון סוכות איז א [[יום טוב]], און די איבעריגע טעג זענען [[חול המועד]].
שורה 11:
 
== טעם ==
די תורה גיט דעם טעם פאר דער מצווה פון סוכה, א זכר צו די סוכות בהן ישבו בני ישראל במדבר:
# דאס ווערט געפײַערט היינט צוטאגס אלס אנדענק צום בא[[פריי]]אונג פון [[מצרים]], צו [[דאנק]]ן [[גאט]] פאר די [[ניסים]] דאן, אין [[סימבאל]]יש צייכענט דאס אפ די [[הימל]]ישע [[ווענט]] פון פון די 4 [[וואלקען|וואלקענעס]] וואס איז געווען דער איינציגסטער [[שוץ]] אין [[מדבר]] ווען די [[אידן]] האבן דארטן געוואלגערט 40 [[יאר]] און עס איז זיי גארנישט געשען קיין [[שלעכט]]'ס.
# און דער [[סעזאן]] איז אויסגעשטעלט דווקא אין [[הערבסט]] [[סעזאן]], בעפאר די [[ווינטער]] ווען די [[פארמער]] און [[פלאנצער]] ענדיגן זייער [[פעלד]] [[ארבייט]], וואס אמאל איז יעדער געווען אין אזא [[ארבייט]]. און זיי [[עסן]] דאן אין אזא [[סוכה]] צו פייערן און דאנקן פאר די [[גוט]]ע [[פלאנצונג]] פון [[יאר]]. אויך איז די [[ד' מינים]] אלס [[לויב]] און [[דאנק]] פאר די גוטע פלאנצונגען.
 
{{דיקציטירן|מרכאות=כן|תוכן=בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי הַזֶּה חַג הַסֻּכּוֹת שִׁבְעַת יָמִים לַה'...בַּסֻּכֹּת תֵּשְׁבוּ שִׁבְעַת יָמִים כָּל-הָאֶזְרָח בְּיִשְׂרָאֵל יֵשְׁבוּ בַּסֻּכֹּת לְמַעַן יֵדְעוּ דֹרֹתֵיכֶם כִּי בַסֻּכּוֹת הוֹשַׁבְתִּי אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּהוֹצִיאִי אוֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם|מקור=ויקרא כג מג}}
דער אורשפרונג דעס יום טוב איז אין [[ספר]] [[ויקרא]] (כ"ג ל"ג):
 
ס'איז פאראן צוויי טייטשן פון די סוכות: טייל לערנען אז די סוכות אין וואס דער אייבערשטער האט אריינגעלעגט די יידן אין מדבר זענען געווען עכטע סוכות ([[אבן עזרא]], [[רשב"ם]]), אנדערע לערנען אבער אז סוכות דא מיינט מען די ענני הכבוד— די ערע וואלקנס—וואס האבן געשיצט די יידן אין מדבר ([[אונקלוס]], [[רש"י]], [[רמב"ן]]).
{{דיק|בַּחֲמִשָּׁה עָשָׂר יוֹם לַחֹדֶשׁ הַשְּׁבִיעִי הַזֶּה חַג הַסֻּכּוֹת שִׁבְעַת יָמִים לַה'...בַּסֻּכֹּת תֵּשְׁבוּ שִׁבְעַת יָמִים כָּל-הָאֶזְרָח בְּיִשְׂרָאֵל יֵשְׁבוּ בַּסֻּכֹּת לְמַעַן יֵדְעוּ דֹרֹתֵיכֶם כִּי בַסֻּכּוֹת הוֹשַׁבְתִּי אֶת בְּנֵי יִשְׂרָאֵל בְּהוֹצִיאִי אוֹתָם מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם|}}
 
# דאס ווערט געפײַערט היינט צוטאגס אלס אנדענק צום בא[[פריי]]אונג פון [[מצרים]], צו [[דאנק]]ן [[גאט]] פאר די [[ניסים]] דאן, אין [[סימבאל]]יש צייכענט דאס אפ די [[הימל]]ישע [[ווענט]] פון פון די 4 [[וואלקען|וואלקענעס]] וואס איז געווען דער איינציגסטער [[שוץ]] אין [[מדבר]] ווען די [[אידן]] האבן דארטן געוואלגערט 40 [[יאר]] און עס איז זיי גארנישט געשען קיין [[שלעכט]]'ס.
# און דער [[סעזאן]] איז אויסגעשטעלט דווקא אין [[הערבסט]] [[סעזאן]], בעפאר די [[ווינטער]] ווען די [[פארמער]] און [[פלאנצער]] ענדיגן זייער [[פעלד]] [[ארבייט]], וואס אמאל איז יעדער געווען אין אזא [[ארבייט]]. און זיי [[עסן]] דאן אין אזא [[סוכה]] צו פייערן און דאנקן פאר די [[גוט]]ע [[פלאנצונג]] פון [[יאר]]. אויך איז די [[ד' מינים]] אלס [[לויב]] און [[דאנק]] פאר די גוטע פלאנצונגען.
 
== זמן שמחתנו ==
[[טעקע:Picart sukka.jpg|קליין|180px|[[בערנאַרד פיקאַרט]]: יידישע מענטשן אין דער סוכה.]]
סוכות איז א ספעציעלער זמן פון דערהויבנקייט און [[פרייד]] וואס מען זאגט [[הלל (דאווענען)|הלל]] און מאכט [[שמחת בית השואבה]], אויך נעמט מען די [[קינדער]] פאר [[אויספלוג]]ן, און [[זאא]]ס צו מאכן זיי פריילעך.