אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "אלבערט איינשטיין"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ r2.7.3) (באט: לייגט צו xmf:ალბერტ აინშტაინი
אין תקציר עריכה
שורה 1:
[[טעקע:Einstein-albert.jpg|קליין|אַלבערט איינשטיין]]
 
'''אלבערט איינשטיין''' ([[י"ט אדר]] [[ה'תרל"ט]] - [[כ"ו ניסן]] [[ה'תשט"ו]] ; [[14טן מערץ]] [[1879]] - 1955) איז געווען אן אידישער [[פיזיק]]ער און [[מאטעמאטיק]]ער וואס איז מערסט באקאנט פאר זיינע טעאריעס פון רעלאטיוויטעט: די [[ספעציעלע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]] און די [[אלגעמיינע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]]. אין יאר [[ה'תרפ"א]] (1921) איז ער באלוינט געווארן מיט דער [[נאבעל באלוינונג]] פאר פיזיק.
 
איינשטיין'סאיינשטיינס פילע ביישטייערונגען צו [[פיזיק]] שליסן איין זיין [[ספעציעלע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]], וואס האט אויסגעגליכן [[מעכאניק]] מיט [[עלעקטראמאגנעטיזם]], און זיין [[אלגעמיינע טעאריע פון רעלאטיוויטעט]], וואס האט פארברייטערט דעם [[פרינציפ פון רעלאטיוויטעט]] צו אומאיינהייטלער באוועגונג, שאפנדיג א נייע טעאריע פון [[גראוויטאציע]]. זיינע אנדערע ביישטייערונגען זענען כולל [[רעלאטיוויסטישע קאזמאלאגיע]], [[קאפילאריע טואונג]], פראבלעמען פון [[סטאטיסטישע מעכאניק|סטאטיסטישער מעכאניק]] און זייער אנווענדונג צו [[קוואנטן-מעכאניק|קוואנטום טעאריע]], די קוואנטום טעאריע פון א מאנאטאמישן גאז, די געאמעטראזיע פון פיזיק, און נאך.
 
איינשטיין האט ארויסגעגעבן מער ווי 300 וויסנשאפטלעכע רעפעראטן. ער האט געשריבן וועגן אנדערע טעמעס, ווי [[סאציאליזם]] און [[אינטערנאציאנאלע באציאונגען]].
שורה 14:
איינשטיין האט גראדואירט אין 1900 פון דער '''''דער שווייצער פעדעראלער אינסטיטוט פון טעכנאלאגיע''''' (דער "צורישער פאליטעקניק") מיט א [[דיפלאמא]] אלץ לערער פון פיזיק און [[מאטעמאטיק]].
 
אין 1902 האט ער באקומען א פשוט'ן [[סעקרעטאר]] פאסטן אין דערדעם [[שווייצשווייץ|שווייצער]]ער [[פאטענט]] אפיסביורא, און ער האט אויסגעארבעט זיינע וויסנשאפטליכעוויסנשאפטלעכע געדאנקען אין זיין פרייער צייט. אין 1905 האט ער געלאזט דריקן דריי "פאפירן", איינס איבער "קוואנטום מעכאניק", דאס צווייטע איבער דער "טעאריע פון רעלאטיוויטעט", און דאס דריטע איבער "סטאטיסטישע מעכאניק". אלע דריי זענען שפעטער פאררעכנט געווארן אלץ אומגעהויער חשוב אין די נושאים פון [[פיזיק]] און [[מאטעמאטיק]]. צווישן די רעזולטאטן דערמאנט אין די פאפירן איז וואס די וועלט קענט ווי די גלייכונג [[E=mc²]].
לויט דער ספעציעלער טעאריע פון רעלאטיוויטעט האט איינשטיין געוויזן ווען אן אביעקט האט א גיך נאנט צו דער [[גיך פון ליכט]], סיי זיין מאסע און סיי צייט ענדערן זיך.
 
=== צוריק אין דייטשלאנד ===
אין 1914 האט ער זיך צוריק געצויגן קיין דייטשלאנד, אבער נישט צוריק געבעטן זיין סטאטוס אלס דייטשער בירגער. ער איז געווען פון דער מינאריטעט פון [[פראפעסאר]]ן וואס זענען געווען אנטקעגן די דייטשע קריג אינטערעסן.
 
 
זיין ''טעאריע פון רעלאטיוויטעט'' איז נישט גריגגרינג געווארן אנגענומען, און -- איבערהויפט אין דייטשלאנד -- האבן [[אנטיסעמיט]]ישע פיזיקער געפרואווט אויפצוווייזן אז זיינע אנטדעקונגען זענען גרונטלאז. זיינע ווערק און כאראקטער זענען ווילד אטאקירט געווארן -- געטריבן דורך זיין אומפאפולערע שטעלונגען אלץ [[פאסיפיזם|פאסיפיסט]] און [[ציוניזם|ציוניסט]]. ווען ער איז באלוינט געווארן אין 1921 מיט דער '''''[[נאבעל באלוינונג]] פאר פיזיקספיזיק''''' איז דאס געווען פאר זיינע אנטדעקונגען אויף דער פאטא-עלעקטרישן ווירקונג.
 
== אמעריקע, דער אטאם, און פאליטישע און רעליגיעזע מיינונגען ==