אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "שבועות"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ r2.7.1) (באט צוגעלייגט: ja:シャブオット
אין תקציר עריכה
שורה 1:
'''שבֿועות''' (אַרויסגערעדט: שוואועס) נאָמען פֿון אײנעם פֿון די „[[שלש רגלים]]“, פֿון דרײַ ייִדישעיודישע [[יום טוב|ימים–טובֿים]]: [[פסח]], שבֿועות, [[סוכות]]. דער יום–טובֿ איז דעם 6טן אין [[סיון]] (דאָס איז אין [[ארץ–ישׂראל]], אין חוץ לארץ איז דער יום–טובֿ אויך צומאָרגנס, דעם 7טן טאָג אין סיון).
 
דער נאָמען „חג שבֿועות“ איז פֿאַראַןפֿאַרהאַן אין [[חומש]] ([[דברים|דבֿרים]] ט”ז) און איז דער טײטש דער יום–טובֿ פֿון די „וואָכנס“, ווײַל ווי דער חומש שטײט אין [[ויקרא]] כ”ג דאַרף מען [[ספירת העומר|אָפצײלן]] 7 וואָכן (49 טעג) פֿון 1טן טאָג [[עומר]] „ממחרת השבת“ (פֿון צומאָרגנס פֿון שבת), און דער 50טערפיפצוגסטער טאָג איז יום–טובֿ שבֿועות. אין חומש ווערט אָבער ניט געשטאַנען קלאָר, וואָס מען מײנט „ממחרת השבת“. נאָר די ייִדישעיודישע [[תורה שבעל פה]] דערקלערט, אַז דאָס מײנט מען נישט פֿון „צומאָרגנס פֿון שבת“, פֿון זונטיקזונטיג, נאָר מען מײנט פֿון „צומאָרגנס פֿון פסח“ ([[מסכת מנחות]] ס”ה). דאָס איז אײנער פֿון די הויפט–פונקטן, אין וועלכן די [[פרושים]], די וואס הערן צו צו די פירושים וואס די חכמי ישראל וואָס האלטן פֿון [[תורה שבעל פה]], אונטערשײדן זיך פֿון אַנדערע ייִדישעיודישע סעקטעס, ווי [[צדוקים]], [[שומרונים]], [[קראי|קאַראַיִמער]], וועלכע האַלטן, אַז [[ממחרת השבת]] מײנט מען פֿון זונטיקזונטיג, און דעריבער פֿאַלט בײַ זײ שבֿועות שטענדיק אויס אין זונטיקזונטיג. און חומש הײסט דער יום–טובֿ אויך „חג הקציר“ ([[מסכת שמות]] כ”ג), דאָס הײסט דער יום–טובֿ פֿון שנײַדן [[תבֿואה]], [[יום הביכורים|יום הבּיכּורים]] ([[במדבר]] כ”ה), דאָס הײסט דער טאָג פֿון דער ערשטער–צײַטיקער תבואה. אין דער [[משנה]] און [[גמרא]] הײסט ער אויך „עצרת“, און כּדי אים אונטערצושײדן פֿון [[שמיני עצרת]] ווערט ער טײל מאָל אָנגערופֿן „עצרת של פסח“.
 
== ווען דער בית המקדש איז געשטאנען==
אין [[בית המקדש]] איז דער יום–טובֿ געפֿײַערט געוואָרן מיט אָנהײבן ברענגען ביכּורים און אויך מיט ברענגען אַחוץ די יום–טובֿ [[קרבנות]] אויך צװײ ברויט פֿון נײַער תבֿואה ([[שתי הלחם]]) מיט די כבשי עצרת און נאך קרבנות.
 
אין [[בית המקדש]] איז דער יום–טובֿ געפֿײַערט געוואָרן מיט אָנהײבן ברענגען ביכּורים און אויך מיט ברענגען אַחוץאויסער די יום–טובֿ [[קרבנות]] אויך צװײ ברויט פֿון נײַער תבֿואה ([[שתי הלחם]]) מיט די כבשי עצרת און נאך קרבנות.
אין דאַווענען ווערט ער אויך אָנגערופֿן „זמן מתן תורתנו“, ווײַל לויט דער ייִדישער טראַדיציע ([[מסכת שבת]] פ”ו) איז אין ערשטער טאָג שבֿועות געגעבן געוואָרן צו ייִדן די תורה אויפֿן [[הר סיני]]. מע לײענט דעריבער די תורה פֿון חומש [[שמות]] די [[פרשה]] פֿון [[קבלת התורה]] און [[עשרת הדברות]].
 
די צוויי ברויט איז געקומען שוין פון די נייע תבואה, אבער שוין פון חטים, [פון שעורים האט מען שוין געברענגט ביים הקרבת העומר].
 
==זמן מתן תורתינו==
 
אין דאַווענען ווערט ער אויך אָנגערופֿן „זמן מתן תורתנו“, ווײַל לויט דער ייִדישעריודישער טראַדיציע ([[מסכת שבת]] פ”ו) איז אין ערשטער טאָג שבֿועות געגעבן געוואָרן צו ייִדןיודן די תורה אויפֿן [[הר סיני]]. מעמען לײענט דעריבער די תורה פֿון חומש [[שמות]] די [[פרשה]] פֿון [[קבלת התורה]] און [[עשרת הדברות]].
 
== תורה ליינען ==
שורה 14 ⟵ 20:
 
== מנהגים ==
 
דער יום שבועות האט נישט קיין ספעציעלע מצווה. זי איז בלויז בארימט מיט אירע הייליגע טראדיציאנאלע מנהגים.
 
=== תיקון ליל שבועות ===
די נאַכט צום ערשטן טאָג שבֿועות איזפירט מען נוהגזיך אויף צו זײַן און צו זאָגן [[תיקון ליל שבועות]], קיצור פֿון [[תנ"ך]], [[משנה]], [[גמרא]], און [[זוהר]].
 
מען פירט זיך אז מען טובל'ט זיך אין מקווה באשמורת הבוקר.
 
אהבה רבה
 
און ווי קען מען פארפאסן אזא ארטיקל אנעם דערמאנען ווי אזוי חסידים ואנשי מעשה בכל מקומות מושבותיהם, טוען ביים דאווענען ביי די תפלת אהבה רבה זיך אויסגיסן די הערצער פארן טאטען אין הימל.
 
ובפרט ביי די ווערטער פון ותן בלבנו בינה להבן ולהשכיל לשמוע ללמוד וללמד וכו', א שטיין צוגייט און די ווענט וויינען מיט.
 
אין סאטמאר זינגט מען דעם באקאנטן ניגון וואס שטאמט פון ר' הערשלע פון רימאנוב זצוק"ל.
 
=== אקדמות ===
{{הויפט ארטיקל|אקדמות}}
עס איז אַ [[מנהג]] ביי אשכנזים צו זאָגן [[אקדמות]] דעם ערשטן טאג שבועות אלס הקדמה צום ליינען די תורה וואס רעדט וועגן די [[עשרת הדברות]].
 
דער מחבר דערפון איז ר' מאיר בעל אקדמות, און ס'איז באקאנט די לאנגע מעשה מיט סמבטיון און מיטן גלח, וואס צוליב דעם איז ער אהינגעגאנגען צו די עשרת השבטים. מאנכע מאכן אוועק די מעשה, איינע פון די הויפט ראיות אויף דעם נישט ריכטיגקייט פון דעם מעשה איז, אז ער ליגט אין איינע פון די דערפער נעבן ארץ ישראל.
 
 
=== מגלת רות ===
{{הויפט ארטיקל|מגילת רות}}
אין אסאך קהילות ליינט מען [[מגילת רות]] (אין חוץ לארץ דעם צווייטן טאג). דעם טעם זאגט מען ווײַל [[דוד המלך]] איז געשטאָרבןנפטר געווארן אום שבֿועות, און זײַן [[יחוס]] ווערט דערצײלט אין רות.
 
=== יציב פתגם ===
שורה 30 ⟵ 51:
 
=== מילכיגע מאכלים ===
עס איז א מנהג צו עסן מילכיגסמילכיג'ס שבועות. טייל - בעיקר אשכנזישע יעקישע יודן - עסן א מילכיגע יום־טובדיגעיום־טוב'דיגע סעודה. אנדערע עסן מילכיגע מאכלים פאר דער סעודה ווייל מ'וויל עסן פלייש ביי דער סעודה לכבוד יום־טוב.
 
אסאך טעמים זענען דערויף געזאגט געווארן.
 
נאר אין קורצן וועלן מיר אויסרעכענען עטליכע: 1. ווען די אידן זענען צוריקגעקומען פון בארג סיני, האבן זיי נישט געקענט עסן זייערע פארטיגע פליישיגע מאכלים צוליב טריפות (מ'האט דאך נישט געהאט גע'שחט'ן כדת וכדין פאר מתן תורה) האט מען געגעסן נאר מילעכיג'ס. 2. אלס זכר צו דעם "ויקח חמאה וחלב" פון אברהם אבינו פאר די מלאכים, וואס נאר א דאנק דעם האבן משה רבינו באזיגט די מלאכים. (כמבואר בחז"ל במס' שבת שם). 3. תורה נמשלה לחלב כמבואר במס' תענית. 4. דער בני יששכר זאגט א טעם עפ"י חסידות ווייל חלב איז חסד.
 
 
{{ייִדישע חגים}}