אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "יידישער לוח"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
מ [r2.6.5] באט געענדערט: ceb:Kalendaryong Ebreo
אין תקציר עריכה
שורה 6:
דער היינטיגער לוח איז דאס וואס מען ''רעכענט'' די באנייעונג פון דער לבנה, און איז צום ערשטען מאל באשריבן באריכות דורך דעם [[רמב"ם]] אין הלכות קידוש החדש.
 
דער '''אידישער קאלענדאר''' איז א קאלענדאר וואס גייט סיי לויט דער [[זון]] און סיי לויט דער לבנה, צוליב דעם וואס א [[יאר]] פון דער זון איז מער פון 12 לבנה מאנאטן מיט בערך 11 טעג, לייגט מען צו 7 מאנאטןחדשים אין א דורכגאנג פון 19 יאר. וואס דורך דעם גלייכט זיך דאס אויס.
 
וויבאלד דאס אלעס גייט לויט [[ירושלים]] איז די [[ווינטער]] אדער [[זוממערזומער]] לויט די [[צפון|צפונדיגער]] טייל פון דידער וועלט.
 
== היסטאריע ==
שורה 17:
 
=== דער טאג ===
א טאג אין דידעם לוח פאנגט זיך אהןאן מיט די זון אונטערגאנג און ענדיגט זיך מיט די זון אונטערגאנג, אנדערש ווי דער [[גרעגארינישער לוח]] וואס פאנגט זיך אהן און ענדיגט זיך ביי מיטנאכט.
אין די [[תורה]] זעהן מיר אז די תורה אין בראשית זאגט ''ויהי ערב ויהי בקר'' וואס ווייזט אז די טאג פאנגט זיך אן פון באנאכט.
אויך ביי די פרשה פון [[יום כיפור]] זאגט די תורה ''בתשעה לחודש בערב, מערב עד ערב תשבתו שבתכם'' וואס ווייזט אויך אז די טאג פאנגט זיך אהן פון ביינאכט.
 
=== מאנאט ===
דער [[מאנאט]] אדער חדש פון דעם '''אידישן לוח''' איז געבויעט אויף דעם וועג פון די לבנה, און די רעכענונג איז אז די דורכשניטליכע צייט פון איין נייע לבנה ביז די צווייטע נייע לבנה איז 29 טעג מיט 12 [[שעה]]'ן מיט 793 טיילן צו א שטונדע אויב מען צעטיילט א שטונדע אין 1080 טיילן, וואס קומט אויס צו 44 [[מינוט]] און איין טייל, יעדע טייל איז 3 מיט א דריטעלדריטל [[סקונדעסעקונדע]]ס.
א מולד ווערט אנגערופען די צייט פון דער לבנה באנייאונג. און פאר א לוח ווערט פארשריבן אזוי: א-ב-ג. א=דער טאג אין דער וואך, ב= די שטונדע (שעה) אין דעם טאג א טאג פאר דער מולד פאנגט זיך אן 6 ביינאכט און ענדיגט זיך 6 ביינאכט מאכט נישט אויס וועלכע צייט אין די יאר, ג=טיילען (חלקים) צו די שעה.
די רעכענונג איז זייער נאנט און פינקטלעך צו וואס מען ווייסט היינט. וויבאלד א חדש דארף זיין גאנצע טעג איז א חדש אדער 29 אדער 30 טעג.
שורה 60:
 
לויט דעם קומט אויס אז נישט אלע חדשים האבן די זעלבע צאל טעג אין זיך, און אז נישט אלע חדשים איז אלעמאל די זעלבע צאל טעג.
דערפאר האט מען געמאכט אז 6 חדשים זאלן האבן 29 (חסר) טעג און די אנדערע 6 30 (מלא) טעג, און עס איז אויסגעשטעלט אנגעפאנגען פון ניסן אלס מלא איינס מלא און די קומעדיגע חסר. א יאר וואס איז חסרים האט חשוון מיט כסליו ביידע 29 טעג, א יאר וואס איז כסדרן האט חשוון 29 און כסליוכסלו 30 טעג, און א יאר וואס איז מלאים האבן חשוון מיט כסליו ביידע 30 טעג.
{{קביעות'ן פון יארן}}
 
שורה 74:
| 2 || אייר || 29
|-
| 3 || סיווןסיון || 30
|-
| 4 || תמוז || 29
שורה 86:
| 8 || חשוון || 29/30
|-
| 9 || כסליוכסלו || 29/30
|-
| 10 || טבת || 29
שורה 170:
* די גריכישע און בבלישע פארשער אבער פארטייטשט אין אזא וועג אז זיי שטימען מיט די אידישער ציילונג.
 
== וועבלינקען ==
== דרויסענדע לינקס ==
* אידישע היסאטאריע דאטומס. [http://www.biblefacts.org/history/talmud/ טיימלייןאידישע היסאטאריע דאטעס]
* אן אטאמטיקאויטאמטישער [[דאטוםדאטע]] אויסטוישער פון [[אידשן]]יידישן [[לוח]] צום [[גוי]]אישן [[לוח]] און פארקערט,; דהיינו איר טייפטקלאפט אריין עניא דאטוםדאטע פון איין לוח, קומט ארויס די אנדערדער צופאסענדערצופאסנדער זעלבן טאג דאטוםדאטע פון דעם אנדערן לוח. [http://www.hebcal.com/converter/?gd=9&gm=1&gy=2006&g2h=Compute+Hebrew+Date&hd=15&hm=Tevet&hy=5766 היברו דעיט קאנווערטער]
[[קאטעגאריע:קאלענדארן]]