אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "תהילים"

'''תהילים''' איז דער ערשטער [[ספר]] וואס דערעפענט די טייל פון [[כתובים]] אין [[תנ"ך]]

 

אנדערשט ווי אלע אנדערע ספרים אין [[תנ"ך]], איז די ספר תהילים כשמו כן הוא, פיל בלויז מיט [[לויב]] און [[געזאנג]] צו [[גאט]], [[ליד]]ער און ארויסברענגן [[געפילען]].

 

דער [[נאמען]] פונעם [[ספר]] '''תהילים''' ווי עס איז איינגעוואונט ביי אידן איר צו אנרועפן איז א [[לשון רבים]] פון די ווארט '''תהילה''', וואס [[מיינט]] [[לויבן]]. אין [[לשון]] [[חז"ל]] ווערט אויסגעלאזט די [[אות]] [[ה]], און לויט זיי איז די נאמען גערופן '''תילים''' (און אויף [[אראמיש]]: תילין אדער תילי), און די אויסשפראך איז נאך באנוצט און געהיטן ביי טייל קרייזן פון כלל ישראל ביזן היינטיגן טאג. פון די [[מיטל אלטער]] [[מפרשים]], ווי צ.ב.ש. דער [[רמב"ן]] און [[ספעציעל]] די [[אבן עזרא]], זענען געווען פון זיי וואס האבן דאס גערופען '''תהילות'''.

 

ביי די מוסולמענער הייסט דאס די בוך פון ''זאבור'' און לויט זיי איז דאס פון [[הימל]] פונקט ווי די [[תורה]] וואס [[גאט]] האט אנטפלעקט איידער דעם [[קוראן]] נאך.

 

און רוב ספרי [[תנ"ך]] וואס זענען היינט געדרוקט איז דאס אין אנפאנג אלס ערשטער ספר און הויפט פון די [[כתובים]].

 

 

דאס ספר תהילים איז אן איינזאמעלונג פון פארשידענע [[געזאנג]]ען און [[ליד]]ער אין [[פארעם]] פון [[מזמור]]ים, און יעדע מזמור שטייט פאר זיך ווי א גאנצער באשעפעניש פארשלאסן און אפגעטיילט פון די איבעריגע. און אונזערע היינטיגע געדרוקטע תהלים'לעך געפינט זיך הונדערט און פופציג [[פרק]]ים, און יעדע פרק אנטהאלט א מזמור.

 

דער צווישענשייד פון [[חז"ל]]ס צאל ביז אונזער ציילונג שטאמט פון דעם וואס א טייל פון די פרקים וואס ערשיינען אלס איין מזמור אין זייער ציילונג זענען היינט געציילט געווארן אין עקסטערע פרקים. אבער עס איז נישט קלאר וועלכעס דאס איז פונקטקליך.

 

תהלים איז צעטיילט פון 5 ספרים, אן איינטיילונג וואס דעקענט זיך פונעם לשון פון די פארענדיגטע פסוקים פון יעדן ספר:

 

דאס ווערט בלויז באטראכט אלס אינעווייניגסטער צעטיילונג אין ספרים, כלפי דעם דערויסענדער ציילונג פון די 24 ספרי המקרא ווערט דאס פארעכענט פאר איין'ס.

 

לויט אונזער איינטיילונג פון די פסוקים, געפינט זיך אין ספר תהילים 2527 פסוקים. לויט דעם איינטיילונג, איז דער מיטלסטער פסוק אינעם גאנצן ספר: "וַיְפַתּוּהוּ בְּפִיהֶם וּבִלְשׁוֹנָם יְכַזְּבוּ לוֹ" (עח, לו).

 

 

מיט דעם אלעם, איז לויט דער דארטיגער [[סוגיא]] פארהאן 5896 פסוקים אינעם גאנצן ספר, מער ווי [[דאפעלט]] פון אונזער [[חשבון]]. אבער די גמרא שרייבט דארטן אז מיר זענען נישט באקאנט וויאזוי איינצוטיילן די פסוקים ווי אמאל, דעריבער איז אונזער ציילונג אנדערשט ווי זייער ציילונג.

 

תהלים ווערט אויך איינגעטיילט אויף די דרייציג טעג אין א חודש און און אויף די זיבן טעג פון דער וואך.

 

אין די קעפלעך פון 100 פון די מזמורים פון תהילים ווערט אראפגעברענגט א נאמען פון א מענטש אדער א גרופע מענטשן, שטענדיג מיט א ל' וואס דינט אלס [[רילעישאן]] פאר דעם. די ל' איז געווארן פארטייטשט אין אסאך פארשידענע וועגן:

* רוב [[קלאס]]ישע [[מפרשים]] זענען דאס מפרש אז דער ל' מיינט אנציצייכענן דעם נאמען פון איר מחבר פונעם מזמור. אזוי ארום איז למשל די קעפל "לדוד" ארויסצוברענגן אז דוד איז דער וואס האט דאס געשריבן און קאמפאזירט דעם מזמור.

* דער מזמור איז געווען דער סדר צו זאגן אדער זינגן ביי דעם מענטש פון אנדערע פארפאסער דעריבער איז דאס נאכדעם אריין אינעם קעפל וויבאלד יענער באקאנטער פלעגט אסאך זאגן דעם מזמור. אזוי זאגן פיל מפרשים פשט אין די קעפלעך פון "לאסף" אדער "לבני קורח", וואס די דאזיגע [[לוויים]] פלעגן זינגן די מזמורים כסדר אין זייער [[עבודת ה']] אין [[בית המקדש]] אלס טייל פון [[שירת הלוויים]].

 

לויט ווי עס ווערט פארציילט אין די [[מקרא]], האט דוד זיך אויסגעקענט מיטן [[פידל]] אין זייער [[לשון]] "יודע נגן", און עס ווערט אויך פארציילט אז ער איז געברענגט געווארן פארן [[קעניג]] [[שאול]] [[כדי]] צו זינגן מיט זיין [[פידל]] בעפאר אים כדי צו דערווייטערן די [[מרה שחורה]] וואס האט באפאלן שאול'ן.

 

אין [[סך הכול]] זענען 73 מזמורים אנגעצייכענט ביי זייער אנפאנג די ווארט לדוד, 12 מזמורים פאר אסף, 11 פאר די קינדער פון קרח, 2 מזמורים פאר שלמה, איין מזמור פאר איתן האזרחי (וואס לויט די מסורת איז דאס אברהם) איין מזמור פאר משה, און 3 מזמורים ווערט דערמאנט ידותון. פופציג מזמורים טראגן בכלל נישט קיין שום דערמאנונג פון א נאמען פון א פארפאסער.

 

 

 

 

 

אין פיל פון די מזמורי תהילים ווערט אראפגעמאלטן אינעם קעפל די סארט אינסטראמענט וואס האט באגלייט דעם ניגון:

 

:נאכן אויסשפראך "למנצח" קומט דער אראפמאלונג פון די מוזיק וואס האט דאס מיטגעשפילט:

 

שם המחבר מופיע בראש בראש 100 ממזמורי תהילים, כשהאות ל' באה לפני שמם:

 

 

 

אין טייל מזמורים טרעפן מיר די פאסיגע צייט ווען מען זאל דאס זאגן:

 

אויסער די וועגן פונעם ניגון וואס ליגט אין קעפל, געפינט זיך אויך די אנווייזונגן וויאזוי דאס צו זינגן. ההדרכה הבולטת ביותר היא המילה "סֶלָה", שמופיעה 71 פעמים בספר. מילה נוספת המשמשת להדרכת הנגינה היא "היגיון", המופיעה במזמור ט, ז. תיבות אחרות שהוצע לקוראן כסימני נעימה הן: "ניצב" (לט, ו), "מיני" (מה, ט), "משכיל" (מז, ח), "אֵלֶם" (מז, ח), "רַבָּה" (סב, ג), "יָרוּמוּ" (קמ, ט)

 

ספר תהילים איז דאס מערסטע באנוצטער און באקאנטסטער ספר פון אלע טיילן פון [[כתובים]]. וויבאלד מען טרעפט דערין מזמורים וואס שטימען זיך אריין כמעט אין יעדן [[מצב]].

 

 

== װעב־לינקן ==

* [http://www.tehilim.net תהילים.net], אתר המציג את כל טקסט התהילים מנוקד עם פירושים, [[חזנות]] ו[[סגולה|סגולות]]

 

<references/>

{{תנ"ך}}

[[קאטעגאריע:מזמורי תהילים|*]]

[[קאטעגאריע:דוד]]

[[קאַטעגאָריע:ספרים פון תנ"ך]]

 

[[fi:Psalmien kirja]]

[[fr:Livre des Psaumes]]

[[gl:Salmo]]

[[hr:Psalmi]]