אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ספרים פון חיד"א"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
אין תקציר עריכה
אין תקציר עריכה
שורה 1:
דער '''[[חיים יוסף דוד אזולאי|חיד"א]]''' האט געשריבן '''זיינע ספרים''' זיין גאנץ לעבן, שטענדיג האט ער געשריבן. עס איז נישט דא קיין שטח און ענין פון דער תורה וואס דער חיד"א האט נישט אנגערורטאנגערירט אין זיינע ספרים קיין זאך אין אידישקייט, אלץ געפינט מען ביי אים—פשטאים, פשט, דרוש, [[הלכה]], [[קבלה]],[[ [מוסר]], דינים, [[היסטאריע]].
 
 
שורה 7:
 
== כתבי ידות ==
א ספעציעלר ליבשאפט האט דער חיד"א געהאט צו כתבי יד און צו אלטע ספרים, עס איז נישט דא נאך אזא איינער ביי אידן וואס זאל אזוי גיט קענען כתבי ידות און מחברי ספרים ווי דער חיד"א, א ווארט וואס ער שרייבט אויף א ספר, אויף א בעל מחבר, אויף א מדרש, איןאיז ווי גין גאלד ביי יעדן, און איז אנגענומען ווי דער ריינער אמת, און יעדער חובב ספר אדער חקרן וועט עס אננעמען אלס דאס מערסטע קראנט. עס איז אנגענומען ביי יעדען, ביי [[חסידים]], [[ליטווישע]], [[ספרדים]], [[אשכנזים]], [[פרומע]], [[פרייע אידן]] צוגלייך.
 
פון וואו דער האט דער חיד"א געקענט כתבי ידות ? דער חיד"א האט אסאך באזוכט ביבלאטעקן, אין פאריז איז ער געווען אין יאהר [[ה'תקט"ו]] ער שרייבט (מעגל טוב ע' 34) וראיתי ספרי ישראל שם משונים לכל. אויך איז ער דארט געווען אין יאהר [[ה'תקל"ח]], מיט זיין חבר דער פראנצוזישער געלערנטער [[פאברי]], מען האט געעפענט פאר איהם דאן ספעציעל דעם ביבלאטעק כאטש עס איז נישט געווען דאן אפען. ער שרייבט אזוי: יש בה כמה אלפים כתבי יד מכל חכמה, וכמה ספרים שלנו כתב יד, וכמה ספרים מחכמת הטבע ופילוספויאופילוסופיא ותכונה ועברונות וקבלה (מעגל טוב ע' 122). ער איז נאכאמאל אהין געגאנגען אין עטליכע טעג שפעטער ער שרייבט דעוועגן: וסבבתי כולה ויש כמה חדרים מלאים כתיבות מכל הלשונות ומכל החכמות והדותו, זה כ"ב שנה שסבבתי כלה, והיא פלאות כיד המלך, ואמרו שזו הביבליאוטיקא של פאריס היא המיוחדת והגדולה שבעולם (מעגל טוב ע' 124). אויך שפעטער אין חודש תמוז האט ער באקומען פון זיין חבר פאברי א ספעציעלע רשות מען זאל איהם בארגען פון דארט כתבי יד, דער כתב יד וואס דער חיד"א האט אזוי שטארק געדארפט איז געווען דער פירוש פון רבי [[ישעיה די טראני, דער ערשטער]], אויף חומש, דער חיד"א האט דאס אינגאנצען איבערגעשריבן פון כתב יד א גאנצע נאכט, , און האט דערפון געדרוקט די "נימוקים פון רבי ישעיה די טיראני אין זיין ספר [[פני דוד]].
 
אויך איז ער געווען אין א ביבלאטעק אין [[מודינה]] אין יאהר [[ה'תקי"ד]] (מעגל טוב ע' 136). ער איז געווען דארט נאכאמאל אין חודש אדר [[תקל"ז]] ער האט דארט געזעהן דאס ספר [[אור יקר]] פון רמ"ק. אין נאך ספריה ספרים איז ער געווען אין [[טורינו]], [[פירינצי]], [[ויניציאה]], [[פירארה]], [[מנטובה]] [[טריאסטי]] [[פוסארו]], [[בירסיללו]], (מעגל טוב).אין פירזי איז ער געווען אין הויז פון ר' לייב, און האט דארט געזעהן א גאנצער ש"ס אויף קלף וואס איז שפעטער באקאנט ביי די חוקרים אלס [[ש"ס מינכן]], דער חיד"א רופט עס אהן אין זיינע ספרים מכתב יד ישן נושן.