אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "ארטיקל (גראמאטיק)"

ווען מ'ווייסט פון וועלכן אביעקט מען רעדט, ניצט מען א געוויסיקער ארטיקל (דער, די, דאס, דעם); אנדערש ניצט מען אן אומגעוויסיקער ארטיקל (אַ, אַן), אבער נאר אין איינצאל—אין מערצאל האט יידיש נישט קיין אומגעוויסיקער ארטיקל.

 

*אין [[מערצאל]] (לשון רבים) זאגט מען אלעמאל '''די''', סיי אויב דער סובסטאנטיוו האט דאס [[מענלעכער מין]], [[ווייבלעכער מין]] אדער [[נייטראלער מין]]. אבער אין [[לשון יחיד]] ווענדט זיך עס אין וועלכע טייל געפינט זיך דאס [[זאכווארט]].

 

און אין [[איינצאל]] (לשון יחיד) ווי פאלגנדיק:

* נארמאל אויב דאס [[זאכווארט]] געפינט זיך אין דער אנהייב פון דעם זאַץ, קומט '''דער''' פארן מענלעכן מין, '''די''' פארן ווייבלעכן מין און '''דאס''' פאר'ן נייטראלן מין. (דער מאן, די פרוי, דאס קינד), און דאס הייסט "נאָמינאַטיוו".

 

* אויב קומט דאס זאכווארט מיט א שייכות צו א פריעריקן ווארט, ווי צום ביישפיל: מיט, צו, אונטער, אויף אדג"ל, קומט '''דעם''' אין מענלעכן מין, '''דער''' אין א ווייבלעכן מין און '''דעם''' אין נייטראלן מין. (איך גיי מיט דעם (מיטן) מאן, איך גיי צו דער מאמע, איך גיי אונטער דעם (אונטערן) קינד).

* '''דעם''' גאַנצ'''ן''' (אַקוזאַטיװ) זומער האָבן מיר פֿאַרבראַכט אין צפֿון פֿון לאַנד

* איך האָב געזען משה'''ן''' (אַקוזאַטיװ) אין גאַס.

* די מאַמע טוט אָן '''דעם''' קינד '''דאָס''' מאַנטעלע. (ביידע אַקוזאַטיװ)

* ער שיקט (צו) '''דער''' (דאַטיװ) כלה אַ בוקעט בלומען.

* העלפֿן

 

 

 

 

 

== כללים פון ארטיקלען אין דער יידישער שפראך ==

=== יוצאים מן הכלל וואס באקומען ניט ארטיקלען ===

* נעמען פון פערזאנען קומען אָן ארטיקלען, משה און ניט דער משה, סיידן מען ניצט אן אדיעקיוו ווי דער רויטער משה.

* נעמען פון לענדער קומען אפטמאל אן דעם ארטיקל. למשל, אין ענגלאנד, אין ישראל. אבער א לאנד וואס געהערט צום ווייבלעכן מין מוז האבן דעם ארטיקל נאך "אין", למשל: אין דער שווייץ, אין דער ליטע.

* גאט, משיח, יידן אדג"ל קומען א סך מאל אן ארטיקלען. סיידן מען ניצט אן אדיעקיוו ווי דער אלמעכטיקער גאט.

רוב לשון-קודש װערטער, געהערן צום מענלעכן מין. דוגמאות: דער שבת, דער טעות, דער יום-טובֿ, דער פּורים, דער חודש, דער סך-הכּל, דער נס, דער פּרוכת, דער טלית, דער ביקור-חולים. י

לשון קודש ווערטער וועלכע באציען זיך צו א ווייבערישן מין, ווי פרויען און חיות, זיינען אין אלגעמיין לשון נקבה. ווי צב"ש: די צדיקת.

רוב לשון-קודש ווערטער וואס לאזן אויס „-ות" זענען לשון סתם: דאָס אַחדות, דאָס אחריות, דאס גלות, דאס חיות, דאס חסידות.

 

{{הויפט ארטיקל|סובסטאנטיוו}}

דער איד, דער ארטיקל, דער טיש, דער שליסל, די בעט, די האנט, די וויקיפעדיע, די טיר, די קאטעגאריע, די ראזשינקע, די שטאט, די שפראך, דאס בוך, דאס ברויט, דאס הויז, דאס ווארט, דאס לאנד, דאס עסן.

[[ja:冠詞]]

[[ka:არტიკლი]]

[[lt:Artikelis]]

[[mk:Член (граматика)]]