אונטערשייד צווישן ווערסיעס פון "הורדוס"

אינהאַלט אויסגעמעקט אינהאַלט צוגעלייגט
ת"ט
שורה 1:
{{קעניגען און געוועלטיגער מבית הורדוס}}
 
<ref>מקור: ספר יוסיפיןיוסיפון, אש התורה, דרך האבות, פני הדור.</ref>הורדוס דער ערשטער, (74 פאר די נוצרישע ציילונג - 4 פאר די נוצרישע ציילונג), וועלכער ווערט אויך אונגערופן אין די גויאישע וועלט הורדוס דער גרויסער, איז איינע פון די גרעסטע און חשובסטע פערזענליכקייטן אין די אידישע היסטאריע, הורדוס איז געבליבן אין די אידישע היסטאריע באוואוסט אלטס א גרויסער רשע און רוצח, אבער פונק אזוי א חשובה חלק פון אידישע היסטאריע, בפרט אין די תקופה פון די רומישער הערשאפט אויף די אידן.
 
 
הורדוס איז געווען דער צווייטער זיןזון פון דעם רוימישערוימישן גענעראל [[אנטיפטעראנטיפאטער]], און א דריטעדריטער דור פון גרים (זיין זיידע -טאטעס טאטע) האט זיך מגייר געווען.
 
 
שורה 11:
הורדוס איז באשטימט געווארן דורך זיין [[פאטער]] [[אנטיפאטער]] אלס געוועלטיגער אויף [[גליל]] זייענדיג אינגאנצן 15 יאר אלט.
 
אין דידער תקופה האט געוואונטגעוואוינט אין [[ירושלים]] [[חזקיה שר הפריצים]], וועלכער האט חרוב געמאכט לאנד ארם, און פלעגט טויטן די זונען פון די אראמישע קעניגן, ער האט געהאט ארום זיך אסאך אידישע בחורים, און פלעגט ווארפן א גרויסע שרעק אויף די אראמישע גוים.
 
[[סיקתוס]] (א קאזיןקוזין פון [[יוליוס]] [[קייזער]] פון [[רוים]]) וועלכער האט געוועלטיגט אין ארם אין שליחות פון [[יוליוס]], האט געשיקט א בריוו צו הורדוס, אין די בריוו איז אזוי געשטאנען: "פון סיקתוס דער זון פון דעם קיזר'ס פעטער, צו הורדוס דידער זיןזון פון אנטיפטער, פרידעןפרידן.
וויסן זאלסטו אז מיר האבן געהערט אז דידו ביסט געווארן דידער הערשער איבער גליל, און מיר האבן זיך זייער געפריידט. יעצט ביטע געדענק די ליבשאפט און כבוד וואס דער קייזער האט געגעבן פאר דיין טאטע און די מלחמות וואס דיין טאטע האט געפירט פאר אים, און ער האט באקומען שעצונג ביים קייזער פאר דעם.
און אט חיקיהו שר הפריצים וואס וואוינט אין ענקער לאנד פארדארבט גאנץ לאנד ארם אויף וועלכע איך הערש, און די אראמים קענען זיך קעגן אים נישט קעגנשטעלן. גיי אין פיר א מחלמה מיט אים און הרג'ע אים, די וועלסט פארדעם באקומען א גרויסע מתנה פון קייזער און פון מיר."
 
הורדוס האט געפאלגט די אונווייזונגאנווייזונג און איז ארויס מיט א שטארקעשטארקער האנט קעגן חזקיהו. חזקיהו וועלכער איז נישט געווען געראכטן דערויף איז געפאלן א קרבן, און איז געטויטעןגעטויטעט געווארן צוזאמען מיט זיינע בחורים, דורך הורדוס. ווען סיקתוס האט זיך דערוואוסט דערפון האט ער געשיקט [[גאלד]] מיט [[זילבער]] און א טייערע שטיין און הורדוס איז געווארן גאר רייך פון די רוימישע [[געלט]].
 
 
== דידער משפט פון הורדוס ביים סנהדרין און זיין אנטלויפען ==
ווען די אידישע שרים האבן זיך דערוואוסט וואס הורדוס האט געטון האבן זיי זיך געשטעלט פאר הורקנוס און געבעטן, "וואו לאנג וועסטו לאזן אנטיפאטער מיט זיינע קינדער געוועלטיגן, און טון וואס זיי געפעלט, דער אנטיפאטער ניצט דיינע אוצרות און געלט צו קענען חנפ'נען די רוימישער קעניגן, נישט נאר הורדוס נאר אויך זיין זון פסילו הערשט היינט אין ירושלים, און די אליינס געוועלטיגסט נישט נאר זיי. שטעל הורדוס דער זון פון אנטיפאטער פאר א משפט צום הייליגן סנהדרין, ווייל די ביסט דער מלך און די האסט די רעכט."
 
שורה 54:
 
== הורדוס דער בויער ==
אין די מיטל עלטער האבן די ארכיטעקטן אין זייערע סטודענטן אים באטיטלט אלס "דער גרעסטער בויער אין דידער מענטשליכעמענטשלעכער געשיכטע.
א חלק פון די בנינים וועלכע הורדוס האט געבויט און שטייט נאך היינט:
* א ריזן פעסטונג [[מצדה]], אויפן שפיץ פון [[הר שולחן]] דאס איז א בערגיגע מדבר. וואס פון מזרח זייט פונעם פעסטונג איז דידער [[טויטעים יםהמלח]] איןאון די פעסטונג האט ער אריינגעבויעט די מערסטע פארגעשריטענע טעכנעלאגיע פון יענע צייטן. אזוי אויך א וואסער פאטענט וואס ווערט באצייכנט אלס איינער פון די ווונדערסווונדער אין דידער וועלט, וואס האט אהין געברענגט וואסער צו קענען פלאנצן פעלדער, (די געגענטגעגנט ווערט ביז היינט פארופן [[מצדה]] אויפן נאמען פון יענעםיענער געביידע - און שלעפט אסאך טוריזעםטוריזם).
* די פארט שטאט [[קיסריה]]. וועלכער איז געווען א וועלטס פארט, אנקער און אופרי שטאט פאר געשעפטן. און ספעציעל געפלאסטערטע וועגן פאר ראט-וועגענער, און א תיפלה פאר די רוימישער קייזער.
* די באקאנטע בנין אויפן [[מערת המכפלה]] אין חברון.
* א גרויסע חלק פון די מויער ארום אלט שטאט ירושלים און דריי טארימעס, (היינט באקאנט אלטס [[מגדל דוד]]).
*בית המקדש השני - מקדש הורדוס
* [[בית שאן]] וואס האט היינט א ריזיגע ארכעאלאגישע פארק, מיט א אמפיטעאטער אויפן רוימישערוימישן שטייגער
 
== בית המקדש השני - מקדש הורדוס ==
שורה 75:
== די רציחות פון הורדוס ==
 
הורדוס איז געבליבן אין דידער אידישעאידישער היסטאריע פארשריבן מיט שאנדע, וועגן זיינע רציחות, צווישן די רציחות וואס זענען באקאנט איז:
* זיין שווער
* זיין ווייב מרים, וועלעכער איז געווען בייז אויף אים פארן טויטן איר טאטע, ער האט איר פארמשפט צו טויט פארן חשד אז זי וויל אים פארסמן
שורה 94:
 
הורדוס איז געשטארבן 4 יאר פארן נוצרישן ציילונג מיט א מלכותדיגן פראכט.
 
== מקורות==
 
<references/>